Microsoft Word конструкция doc qisqartirilgan doc

Po‘latlarni skrap-rudali usulda ishlab chiqarish. Bu usuldan domna pechlari bo‘lgan po‘lat ishlab chiqaruvchi kombinatlarda foydalaniladi, chunki bunda shixtaning 60– 75%i temir-tersak (skrap) chiqindilardan, qolgani suyuq cho‘yandan iborat bo‘ladi.
Bu pechlarda, avvalo, ma’lum miqdorda temir ruda, ohaktosh, keyin metall chiqindilar pechning oldi devoridagi yuklash darchasi orqali kiritiladi. Ular obdon qizigach pechga qayta ishlanuvchi cho‘yan quyiladi.
Suyuq cho‘yan tarkibidagi Si, P, Mn va qisman С lar temir ruda kislorodi bilan oksidlana boradi hamda bu oksidlar ohak bilan o‘razo birikib shlak ajrala boshlaydi. Metalldagi S ni shlakka o‘tkazish uchun shlak pechdan chiqarilgach pechga ma’lum miqdorda boksit qo‘shilgan ohaktosh kiritiladi. Bu sharoitda yuqorida ko‘rilgan reaksiya bo‘yicha metalldagi S shlakka o‘tadi. Jarayon oxirida vaqt- vaqti bilan namunalar olib, uning tarkibi va xossalari ekspress laboratoriyada kuzatib boriladi. Kutilgan tarkibga kelgach, pechga qaytaruvchilar kiritilib, so‘ngra nov teshigi ochilib u kovshga chiqariladi. Bu variantda faqat sifati pastroq uglerodli po‘latlar olinadi. Lekin temirning temir rudadan qaytarilishi hisobiga po‘lat miqdori biroz ortadi.
Po‘latni skrap usulda ishlab chiqarish. Bu usuldan domnalari bo‘lmagan kichik metallurgik va mashinasozlik zavodlarida foydalaniladi. Bunda shixtani 55–75% temir-tersak chiqindilar, qolgani qayta ishlanadigan qattiq (chushka) cho‘yan- dan iborat bo‘ladi. Jarayonni tezlatish maqsadida pechga ozroq temir ruda, flyus sifatida ma’lum miqdorda ohaktosh kiritiladi.
Jarayon yuqorida ko‘rilgan skrap-rudali usuliga o‘xshash kechadi. Pechni ishga tushirishdan avval unga temir-tersak chiqindi (skrap)larning yarmi, keyin esa metall massasining 3–5% hisobida ohaktosh, qolgan temir-tersak chiqindilar va qattiq cho‘yan solinadi.
Shixta to‘la suyuqlangach, pechdagi kislorod hamda metalldagi erigan FeO ning kislorodi hisobiga Si, P, Mn lar oksidlanadi. SiO₂, MnO, CaO oksidlar birikib, shlak hosil bo‘ladi. Vanna temperaturasi zarur temperaturaga ko‘taril- gach С jadal oksidlanib metall gazlardan va nometall qo‘shimchalardan tozalana boradi. Yuqoridagidek metallda- gi FeO dan Fe qaytaruvchilar yordamida qaytariladi. Kutilgan tarkibli po‘lat pechdan kovshlarga novlari orqali chiqariladi.

4.