Microsoft Word Ko‚chmas mulkka investitsiyalash doc

Yalpi renta ko‘paytiruvchisi (RM) – ma’lum mulk turining potensial 
va joriy yalpi daromadiga bozor narxlarini o‘rtacha statistik munosabati. 
Ushbu usulni qo‘llashning asosiy shartlari: daromadni kelib tushish 
muddati cheksizlikka intiladi; daromad kattaligi doimiy; obyektni ishla-
tish shartlari barqaror; boshlang‘ich investitsiyalar ko‘zda tutilmagan; 
kapitalga bir vaqtda kapitalni va daromadni qaytishi hisobga olingan. 
To‘g‘ridan-to‘g‘ri kapitallashtirishda ko‘chmas mulkning qiyma-
tini aniqlashga asoslangan modellardan foydalaniladi. Bu esa oddiy sof 
operasion daromadni kapitallashtirishning umumiy stavkasiga bo‘lib, daro-
mad va sotish narxlari munosabatini tahlil qilishga asoslanadi. To‘g‘-
ridan-to‘g‘ri kapitallashtirish modellarini ba’zi misollarini keltiramiz. 
 
Naqd pul oqimi 
Shaxsiy kapital qiymati 
= 
Shaxsiy kapitalga daromad kapitali 
 
 
 
Qarzni to‘lash bo‘yicha yillik to‘lovlar
Birinchi badal to‘lovlari 
= 
Badal bo‘yicha foiz stavkasi 
 
To‘g‘ridan-to‘g‘ri kapitallashtirish usuli afzalligi: hisob-kitoblar 
osonligi; ehtimollarning kamligi; bozor holatini aks ettirilishi; oz riskli 
barqaror ishlovchi ko‘chmas mulk obyekti uchun yaxshi natijalarga eri-
shish (bir ijarachi va uzoq muddatli ijarali bino). 
Usulni qo‘llashni oddiyligi bilan bir qatorda, bozor tahlilini qiyin-
ligi va taqqoslanadigan obyektlar o‘rtasida farqlarni to‘g‘rilashni kiritish 
zaruriyatini inobatga olish kerak. Agar bozor bitimlari to‘g‘risida 
ma’lumot bo‘lmasa, obyekt qurilish bosqichida yoki rekonstruksiya yoki 
agar obyekt jiddiy buzilishlarga duchor bo‘lgan bo‘lsa, usulni qo‘llamas-
lik kerak. 
Kapitallashtirish stavkasi ko‘chmas mulkdan joriy qiymatga kela-
jakdagi daromadlarni shakllantirishda qo‘llaniladi. 
Kapitallashtirish stavkasini hisoblash uchun savdolarni taqqoslash, 
qarzni qoplash koeffisienti, investitsion guruhlar, joriy yalpi daromad 
koeffisienti, qoldiq usullaridan foydalaniladi. 

---

 
83