Microsoft Word kasbiy psixologiya \355.\355.\355

 
30. 4. Oilada bolalar tarbiyasi 
Farzand  –oilaningquvonchi,  ota-onanigtayanchi.  Shuninguchunota–bobolaro’zmaqollaridaer-
xotingafarzandlarniko’paytirishnivabubilanjamiyattaraqqiyotigahissaqo’shishnitavsiyaqilganlar: 
“O’ntabo’lsao’rniboshqa,  40  tabo’lsa–qilig’i”,  ”Bolaningyo’g’idanboriyaxshi,  ochidanto’qiyaxshi”, 
“xotinsizo’tish  –xato.  Bolasizo’tishjafo  ”.  “O’g’liyo’qningo’rniyo’q,  qiziyo’qningqadriyo’q”, 
“O’radayotdao’g’iltug’”, 
“Tug’iladiganbolagato’g’anoqbo’lmas”, 
“Bolaliuydanbaxtarimas”, 
“Oltio’g’illiningoltiarshdamolibor 
”, 
“Qo’yegiztug’sa, 
cho’pningboshiayritug’adi”, 
“Og’ildao’g’iltug’ilsa, adirdao’tunibchiqadi”. Keyingiikkimaqoldaer-xotinlarga “Bolamko’payibketsa, 
ularniboqishgaqiynalibqolaman, debqayg’uribyurmang, harbirbolaningo’zrizqibor”, deyiladi.  
Halqmaqollaridayaxshivayomonfarzandlarningfe’l-  atvori,  yurishturishi  ,  xatti  –harakati,  gap  –
so’zi,  qiliqlari,  ota-onagavaboshqalargategadiganfoydasi,  hamdaziyonihartomonlamaifodaetiladi: 
“yaxshibo’lsa  –bola,  yomonbo’lsa  -balo”,  “yaxshiqizyoqadagiqunduz,  yaxshiyigit-  ko’kdagiyuldo’z”, 
“qobilfarzand-jongapayvand”, 
“yaxshiqizertaturibsochtarar, 
yomonqizertaturibnonso’rar 
”, 
“yaxshio’g’iluytuzar,  yomono’g’ilto’ybuzar  ”,  “qobilo’g’ilotgamindirar,  noqobilo’g’ilotdanyiqitar  ”, 
“yomonbo’lsabolasi, kamonbularotasi”.  
Insonningqandaykishibo’libyetishishiko’pjihatdanoiladagitarbiyaga, 
ota-onaningmas’uliyatiga, 
bolatarbiyasiningumumiyqonuniyatlariniyaxshibilishgavahayotdaulargaqanchalikamalqilishgahambog’
liq. Bolalarninghozirgikundagiintilishlaribirginaoilaviymanfaatlarbilanbilancheklanmaydi.  
  Tarbiya  –  ko’pqirraliuzoqdavometadiganjarayondir.  Bolanio’rabolganmuhitninghammasi-
odamlar,  narsalar,  hodisalaruningongida,  hulqatvoridama’lumizqoldiradi,  unio’zgartiradivao’stiradi. 
Ota-onalikburchimanashuo’sishniziyraklikbilanboshqaribborish. 
Ota-onanigmehri, 
muruvvati, 
g’amxo’rligibolalaruchunsuvvahavodekzarur.  
Oiladabolatarbiyasiningo’zigaxosqoidalarimavjudbo’lib, 
ota-
onalarulardano’rinlifoydalanishlarilozim. 

---

377 
 
Xususan, ular quyidagilar: 
1.Oiladahissiymoslik, ruhiyxotirjamlikvailiqiqlimyaratish 
2.Ota-ona obro’sini saqlash 
3.Tarbiyada ota-ona, kattalar o’rtasida talabchanlik 
4.Bola shaxsini mehnatda tarbiyalash 
5.Oila, bog’cha, maktab va jamoatchilik hamkorligi 
6.Bolani sevish va izzat qilish  
7.Oilada qat’iy reja va kun tartibi o’rnatish 
8.Tarbiyada bolalarning yosh va shaxsiy xususiyatlarini hisobga olish 
9.Bola taraqqiyotini aniqlab borish 
       10.Bolada  mustaqillik,  tashabusskorlik  sifatlarini  hosil  etish  va  oilaning  ma’anaviy 
dunyosini  takomillashtirish  uchun  zarur  ruhiy  xotirjamlik,  ibratli  ruhiy  munosabat,  o’zaro  totuvlik 
yaratilgan bo’lishi zarur.