Microsoft Word kartografiya doc

68-
расм
.
«
Восток
-1» 
космик
кемаси
. 

---

109
deyarli h’amma qismlari twg’risida meteorologik malumot berib turmoqda. Endi say
ё
ramizning h’ar bir h’ududi 
twg’risida taxminan h’ar 6 soatda meteorologik material olish mumkin. 
Say
ё
ramizda sodir bwla
ё
tgan barcha jara
ё
nlarni say
ё
ra miq
ё
sida kuzatib turish, inson xwjalik faoliyatini 
yaxshilash uchun zarur malumotlar olish, atmosfera, Er yuzasi va dun
ё
okeanini muttasil nazorat qilib 
turuvchi kosmik apparatlar sistemasi va kosmik suratlarsiz tasavvur qilib bwlmaydi. Suniy ywldoshlardan 
geologik qidiruv ishlarida, okeanlarda baliq ovlashda, wrmonchilikda va wrmonda zarurkunandalar 
tarqalgan, h’amda 
ё
ng’in tushgan h’ududlarni aniqlashda, suvlarning rejimini aniqlashda, yaylovlar va ularni 
h’osildorligini aniqlashda foydalanilmoqda. 
Kosmik suratlarni olishda MKF-6 kosmik fotoapparatining xizmatlari katta. Bu fotoapparat 6 obektivda h’ar xil 
spektrda bir ywla 280 km balandlikdan uzunligi 165 km va eni 110 km, yani 19000 km
2
maydonni suratga 
oladi. 
Kosmosdan olingan suratlar, ayniqsa geologiya soh’asida katta samara bermoqda. Masalan, 
Wzbekistonning janubida, Orol dengizi bilan Kaspiy dengizi oralig’ida bir qancha neftli strukturalar borligi 
aniqlangan. Kosmik suratlardan Pomirdagi Sarez kwlidan foydalanishni loyih’alashda, Rossiyada qurilgan 
Baykal-Amur temir ywl trassasini loyih’alashda h’am foydalanilgan.
Bunday suratlar asosida 1965 yildan boshlab janubiy va shimoliy yarim sharlar uchun 1:30 mln. masshtabda 
meteorologik kartalar tuzilda. Bu kartalarda bulutlarning miqdori, shakllari, strukturasi aniqlanib, shular 
negizida Nefanaliz (bulut) kartalari tuzilib, qisqa muddatli obi-h’avoni bashorat qilishda asosiy manba bwlib 
h’isoblanadi.