Microsoft Word kartografiya doc

Krasovskiy ellipsoidi bwyicha parallel va meridian 
ё
ylar uzunligi 
Kenglik, gradusda 
Parallellar bwyicha 1
0
ё
y 
uzunligi, m. h’isobida 
Ekvatordan parallellargacha bwlgan 
meridian 
ё
yi uzunligi, m. h’isobida 
Kenglik gradusda 
Meridian 
ё
yi uzunligi m. 
h’isobida 
0 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
111 321 
111 305 
111 254 
111 170 
111 052 
110 901 
110 716 
110 497 
110 245 
109 960 
109 641 
109 289 
108 904 
108 487 
108 036 
107 552 
107 036 
106 488 
105 907 
105 294 
104 649 
103 972 
103 264 
102 524 
101 753 
100 952 
100 119 
99 257 
98 364 
97 441 
96 488 
95 506 
94 495 
93 455 
92 386 
91 290 
90 165 
89 013 
87 834 
86 628 
85 395 
84 137 
82 852 
81 542 
80 208 
000 000 
110 576 
221 153 
331 732 
442 312 
552 895 
663 482 
774 072 
884 668 
995 268 
1 105 875 
1 216 488 
1 327 108 
1 437 737 
1 548 373 
1 659 019 
1 769 675 
1 880 341 
1 991 017 
2 101 706 
2 212 406 
2 323 118 
2 433 844 
2 544 583 
2 655 336 
2 766 103 
2 876 886 
2 987 683 
3 098 497 
3 209 326 
3 320 172 
3 431 035 
3 541 915 
3 652 813 
3 763 728 
3 874 622 
3 975 613 
4 096 584 
4 207 573 
4 318 580 
4 429 607 
4 540 654 
4 651 719 
4 762 804 
4 873 908 
- 
0-1 
1-2 
2-3 
3-4 
4-5 
5-6 
6-7 
7-8 
8-9 
9-10 
10-11 
11-12 
12-13 
13-14 
14-15 
15-16 
16-17 
17-18 
18-19 
19-20 
20-21 
21-22 
22-23 
23-24 
24-25 
25-26 
26-27 
27-28 
28-29 
29-30 
30-31 
31-32 
32-33 
33-34 
34-35 
35-36 
36-37 
37-38 
38-39 
39-40 
40-41 
41-42 
42-43 
43-44 
- 
110 576 
110 577 
110 579 
110 580 
110 583 
110 587 
110 590 
110 596 
110 600 
110 607 
110 613 
110 620 
110 629 
110 636 
110 646 
110 656 
110 666 
110 676 
110 689 
110 700 
110 712 
110 726 
110 739 
110 753 
110 767 
110 783 
110 797 
110 814 
110 829 
110 846 
110 863 
110 880 
110 898 
110 915 
110 934 
110 951 
110 971 
110 989 
111 007 
111 027 
111 047 
111 065 
111 085 
111 104 

---

149
Jadvalning davomi 
Kenglik, gradusda 
Parallellar bwyicha 1
0
ё
y 
uzunligi, m. h’isobida 
Ekvatordan parallellargacha bwlgan 
meridian 
ё
yi uzunligi, m. h’isobida 
Kenglik gradusda 
Meridian 
ё
yi uzunligi m. 
h’isobida 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 
73 
74 
75 
76 
77 
78 
79 
80 
81 
82 
83 
84 
85 
86 
87 
78 848 
77 465 
76 057 
74 627 
73 173 
71 697 
70 199 
68 679 
67 138 
65 577 
63 955 
62 394 
60 773 
59 134 
57 476 
55 801 
54 108 
52 399 
50 674 
48 933 
47 176 
45 405 
43 621 
41 822 
40 011 
38 187 
36 352 
34 505 
32 647 
30 780 
28 902 
27 016 
25 122 
23 219 
21 310 
19 394 
17 472 
15 544 
13 612 
11 675 
9 735 
7 791 
5 846 
4 985 032 
5 096 176 
5 207 339 
5 318 521 
5 429 723 
5 540 944 
5 652 185 
5 763 445 
5 874 723 
5 986 021 
6 097 337 
6 208 672 
6 320 025 
6 431 395 
6 542 783 
6 654 189 
6 765 612 
6 877 051 
6 988 506 
7 099 978 
7 211 465 
7 322 967 
7 434 483 
7 546 014 
7 657 588 
7 769 116 
7 880 686 
7 992 268 
8 103 862 
8 215 467 
8 327 082 
8 438 707 
8 550 341 
8 661 984 
8 773 635 
8 885 293 
8 996 958 
9 108 629 
9 220 306 
9 331 987 
9 443 673 
9 555 362 
9 667 053 
44-45 
45-46 
46-47 
47-48 
48-49 
49-50 
50-51 
51-52 
52-53 
53-54 
54-55 
55-56 
56-57 
57-58 
58-59 
59-60 
60-61 
61-62 
62-63 
63-64 
64-65 
65-66 
66-67 
67-68 
68-69 
69-70 
70-71 
71-72 
72-73 
73-74 
74-75 
75-76 
76-77 
77-78 
78-79 
79-80 
80-81 
81-82 
82-83 
83-84 
84-85 
85-86 
86-87 
111 124 
111 144 
111 163 
111 182 
111 202 
111 221 
111 241 
111 260 
111 278 
111 298 
111 316 
111 335 
111 353 
111 370 
111 388 
111 406 
111 423 
111 439 
111 455 
111 472 
111 487 
111 502 
111 516 
111 531 
111 544 
111 558 
111 570 
111 582 
111 594 
111 605 
111 615 
111 625 
111 634 
111 643 
111 651 
111 658 
111 665 
111 671 
111 677 
111 681 
111 686 
111 689 
111 691 

---

150
88 
89 
90 
3 898 
1 949 
0 000 
9 778 747 
9 890 442 
10 002 137 
87-88 
88-89 
89-90 
111 694 
111 695 
111 695 

---

151
Krasovskiy ellipsoidi bwyicha 1
0
 maydonlar jadvali* 
Graduslar km
2 
Graduslar km
2 
Graduslar km
2 
0-1 
1-2 
2-3 
3-4 
4-5 
5-6 
6-7 
7-8 
8-9 
9-10 
10-11 
11-12 
12-13 
13-14 
14-15 
15-16 
16-17 
17-18 
18-19 
19-20 
20-21 
21-22 
22-23 
23-24 
24-25 
25-26 
26-27 
27-28 
28-29 
29-30 
12 310 
12 306 
12 299 
12 288 
12 273 
12 255 
12 208 
12 238 
12 179 
12 146 
12 110 
12 070 
12 026 
11 973 
11 928 
11 874 
11 816 
11 755 
11 690 
11 622 
11 550 
11 475 
11 395 
11 313 
11 227 
11 138 
11 046 
10 950 
10 851 
10 749 
30-31 
31-32 
32-33 
33-34 
34-35 
35-36 
36-37 
37-38 
38-39 
39-40 
40-41 
41-42 
42-43 
43-44 
44-45 
45-46 
46-47 
47-48 
48-49 
49-50 
50-51 
51-52 
52-53 
53-54 
54-55 
55-56 
56-57 
57-58 
58-59 
59-60 
10 643 
10 534 
10 422 
10 307 
10 189 
10 067 
9 942 
9 814 
9 684 
6 550 
9 413 
9 274 
9 131 
8 986 
8 838 
8 687 
8 533 
8 377 
8 218 
8 057 
7 892 
7 726 
7 557 
7 386 
7 212 
7 036 
6 838 
6 677 
6 495 
6 310 
60-61 
61-62 
62-63 
63-64 
64-65 
65-66 
66-67 
67-68 
68-69 
69-70 
70-71 
71-72 
72-73 
73-74 
74-75 
75-76 
76-77 
77-78 
78-79 
79-80 
80-81 
81-82 
82-83 
83-84 
84-85 
85-86 
86-87 
87-88 
88-89 
89-90 
6 123 
5 935 
5 744 
5 552 
5 358 
5 162 
4 964 
4 765 
4 564 
4 362 
4 158 
3 953 
3 747 
3 539 
3 331 
3 121 
2 910 
2 699 
2 486 
2 273 
2 059 
1 844 
1 629 
1 413 
1 196 
978 
761 
544 
326 
109 
* 1
0
maydon deganda, sferik trapetsiya qabul qilinib, uzoqlik bwyicha 1
0
kenglik bwyicha 2
0
qabul 
qilingan. 

---

152
Adabi
ё
tlar rwyxati 
 
1. 
Asomov M., Mirzaliev T.
Topografiya asoslari va kartografiya. Toshkent: «Wqituvchi», 1988.
2. 
Asomov M., Mirzaliev T.
Topografiya asoslari va kartografiyadan labaratoriya mashg’ulotlari. Toshkent: 
«Wqituvchi», 1990. 
3. 
Berlyant A.M.
Obzor prostranstva: karta informatsiya. M.: «M
ı
sl», 1986. 
4. 
Berlyant A.M.
Kartograficheskiy metod issledovaniya. M.: 1978. 
5. 
Ged
ı
min A.V., G.Yu.Gryunberg
i dr. Kartografiya s osnovami topografii. M.: «Prosveshenie», 1988. 
6. 
G’ulyamova L.X.
Geografiyada aerokosmik uslublar. Toshkent: «Universitet», 1993. 
7. 
Kartografiya na rubeje t
ı
syachaletiy. //Doklad
ı
I Vserossiyskoy nauchnoy konferentsii po kartografii. M.: 
1997. 
8. 
Mirzaliev T.
Geografik karta va undan foydalanish. Toshkent: «Wqituvchi», 1977. 
9. 
Mirzaliev T.
Kartografiya. Toshkent: 1982. 
10. 
Mirzaliev T.
Geografik tadqiqotlarda aerokosmik metodlar. Toshkent: 1984. 
11. 
Mirzaliev T.
Kosmosning h’alq xwjaligidagi xizmati. Toshkent: «Meh’nat», 1987. 
12. 
Mirzaliev T., Bazarbaev A., Muxitdinov Sh
. Atlasnoe kartografirovanie v Uzbekistane. T.: 1990. 
13. 
Mirzaliev T.
Problem
ı
kompleksnogo i tematicheskogo kartografirovaniya Uzbekistana. Toshkent: «Fan», 
1987. 
14. 
Mirzaliev T., Ota–Mirzaev O.B.
Sotsial-iqtisodiy kartografiya: nazariya va amali
ё
t. Toshkent: 1998. 
15. 
Mirzaliev T.
Kartografiya (maruzalar matni). Toshkent: «Universitet», 2000. 
16. 
Salishev K.A.
Kartografiya. M: V
ı
sshaya shkola. 1982. 
17. 
Salishev K.A.
Kartovedenie. M., 1986. 
18. 
Piriev R.
Kartografiya. Boku: 1975. 
19. 
Hasanov H.H.
Say
ё
h’ olimlar. Toshkent: «Wzbekiston», 1981. 
20. 
Egamberdiev A.
Geodeziya asoslari va topografiyadan testlar. Toshkent: «Universitet», 1999. 
21. 
Egamberdiev A.
Kartografiya (maruzalar matni). 1-qism. Toshkent: 2000. 
22. 
Egamberdiev A.
Wzbekistonda kartografiyani shakllanishi, h’ozirgi h’olati, muammolari va istiqbollari. 
Toshkent: «Universitet», 2001. 

---

153
MUNDAR
İ
JA
Swz boshi ...................................................................................... 3
1 BOB. KARTOGRAF
İ
Ya VA GEOGRAF
İ
K KARTALAR
.............
5
1.1. Kartografiya tarifi va uning tarmoqlari ...................................... 5 
1.2. Geografik kartaning elementlari............................................ 8 
1.3. Geografik globus .................................................................. 11 
2 BOB. KARTOGRAF
İ
Ya VA GEOGRAF
İ
K KARTALAR
TAR
İ
X
İ
N
İ
 ASOS
İ
Y BOS
İ
ChLAR
İ
........................................ 16
2.1. Kartografiya tarixi twg’risida dastlabki
malumotlar............................................................................ 16 
2.2. Wrta Osi
ё
da ilk kartografiya ................................................. 19 
2.3. Wrta asrda Wrta Osi
ё
da kartografiya ................................... 23 
2.4. Wrta asrlarda Evropada kartografiya.................................... 34 
2.5. Yangi davr kartografiyasi...................................................... 37 
2.6. Wzbekistonda kartografiya va uni rivojlantirish is-tiqbollari .. 41 
3 BOB. KARTALARN
İ
NG MATEMAT
İ
K ASOSLAR
İ
....................
48
3.1. Kartografik proektsiyalar h’akida tushuncha......................... 48 
3.2. Kartografik proektsiyalarning tasnifi ..................................... 51 
3.3. Dun
ё
kartalarini tuzishda ishlatiladigan
proektsiyalar ......................................................................... 60 
3.4. Yarim sharlar, materiklar va okean kartalari proek-tsiyalari.. 64 
3.5. Sobiq 
İ
ttifoq va uning ayrim h’ududlari h’amda chet mamlakatlar 
kartalarining proektsiyalari ................................................... 69 
3.6. Kartalarning tashqi kwrinishi, ramkalari va
komponovkasi ...................................................................... 73 
3.7. Kartalarning twrlariga qarab proektsiyalarini 
aniqlash va orientirlash................................................................ 74 
4. BOB. KARTOGRAF
İ
K BELG
İ
LAR VA KARTOGRAF
İ
K TASV
İ
RLASh 
USULLAR
İ
. KARTALARDAG
İ
 
Ё
ZUV-LAR
........................
77
4.1. Kartografik usullar va ularning roli ........................................ 77 
4.2. Belgilar usuli ......................................................................... 81 
4.3. Bir joyga tegishli diogrammalar usuli .................................... 84 
4.4. Areallar usuli......................................................................... 85 
4.5. Sifatli rang va miqdorli rang usullari...................................... 86 
4.6. Teng chiziqlar usuli............................................................... 88 
4.7. Nuqtalar usuli ....................................................................... 89 
4.8. Kartadiagramma usuli .......................................................... 91 
4.9. Kartagramma usuli ............................................................... 92 
4.10. Chiziqli belgilar usuli........................................................... 94 
4.11. Harakatdagi chiziqlar usuli ................................................. 95 
4.12. Har xil usullarni kwshib tasvirlash....................................... 96 
4.13. Kartadagi ishlatiladigan shkalalarni ishlab 
chiqish ......................................................................................... 99 
4.14. Relefni tasvirlash usullari.................................................... 100 
4.15. Geografik kartalardagi 
ё
zuvlar va geografik
nomlarning 
ё
zilishi................................................................. 104 

---

154
5. BOB. GEOGRAF
İ
K KARTALARN
İ
 T
İ
PLAR
İ
 VA ATLAS-LAR
.
107
5.1. Geografik kartalarning xususiyatlari va ularning tas-nifi ....... 107 
5.2. Geografik kartalarning tiplari ................................................ 110 
5.3. Mavzuli kartalar .................................................................... 111 
5.4. Geografik atlaslar va ularning tasnifi .................................... 115 
5.5. Wkuv atlaslari ....................................................................... 117 
6. BOB. KARTOGRAF
İ
K GENERAL
İ
ZATs
İ
Ya
..............................
119
6.1. Kartografik generalizatsiya va uning xususyaitlari................ 119 
6.2. Generalizatsiya turlari........................................................... 122 
6.3. Har xil kartografik belgilarning generalizatsiyaga tasiri......... 124 
7. BOB. KOSMOSDAN OL
İ
NGAN SURATLAR VA ULARDAN KARTALAR 
TUZ
İ
Sh DA FOYDALAN
İ
Sh
..............................................
126
7.1. Kosmosdan olingan suratlar va ularning xususiyatlari.......... 126 
7.2. Kosmik apparatlarning orbitalari........................................... 128 
7.3. Kosmik apparatlardan olingan suratlarni tasni- 
fi ........................................................................................... 131 
7.4. Kosmik suratlarni deshifrovka qilish (wqish) ........................ 135 
7.5. Kosmik suratlardan foydalanish ........................................... 137 
7.6. Kosmik tadqiqotlarning h’alq h’wjaligidagi ah’amiya-
ti ........................................................................................... 139 
7.7. Kosmik suratlarning geografik tadqiqotlardagi
axamiyati .............................................................................. 141 
7.8. Kosmik suratlarning kartografiyadagi ah’amiyati .................. 144 
8. BOB. GEOGRAF
İ
K KARTALARDAN FOYDALAN
İ
Sh
.............
148 
8.1. Geografik kartalardan tadqiqot quroli sifatida foydalanish.... 148 
8.2. Geografik karta va atlaslarni tah’lil kilish
va baxolash .......................................................................... 150 
8.3. Karta 
ё
rdamida wqib wrganish ............................................. 152 
9. BOB. KARTA VA ATLASLARN
İ
 LOY
İ
HALASh, TAHR
İ
R Q
İ
L
İ
Sh VA 
TUZ
İ
Sh
...........................................................................
154
9.1. Karta va atlaslarmi loyih’alash .............................................. 154 
9.2. Kartani tah’rir qilish ............................................................... 160 
9.3. Kartani tuzish va jih’ozlash.................................................... 161 
9.4. Kartani nashrga tay
ё
rlash va nashr qilish ............................. 162 
9.5. Kartografiyada avtomatizatsiya............................................. 164 
10. BOB. WQUV KARTALAR
İ
......................................................
166
10.1. Maktabda geografiyani wqitishda ishlatiladigan kar-tografik asarlar va 
ulardan foydalanish .............................................................. 166 
10.2. Wquv kartalari va ularni turlari............................................ 168 
10.3. Wquv geografik kartalarning mazmuni va jih’ozlanish xususiyatlari 169 
10.4. Wquv kartalarning matematik asoslari va
komponovkasi ...................................................................... 171 
10.5. Maxsus maktab wquv kartalari ........................................... 172 
10.6. Wquv wlkashunoslik atlaslari va wquv topografik kar-talar. 174 
10.7. Kartani wq
ISH 
va kartani tushunish ..................................... 175 
10.8. Geoinformatsiom kartografiya ............................................ 177 
11. BOB. DUN
Ё
 
KARTOGRAF
İ
YaS
İ
.............................................
179

---

155
11.1. Er sharini topografik kartalar bilam
taminlanishi ........................................................................ 179 
11.2. Dengiz kartalari .................................................................. 180 
11.3. Dun
ё
ning 1:1 000 000 va 1:2 500 000 masshtabli
kartalari............................................................................... 181 
11.4. Kartografik imformatika va bibliografiya ............................. 188 
11.5. Kartografik bibliografiya turlari............................................ 189 
İ
lovalar......................................................................................... 192 
Adabi
ё
tlar rwyxati
................................................................................................................
195

---

156
SHET EL MATERIALLARI (
İ
NTERNET SAYTLAR) 
1.
ArcView® GIS (Using ArcView GIS). Environmental Systems Research Institute, 
Inc., Redlands, CA 92373. – 1996. – 340 p. 
2.
http:// www. gsi2000. ru 
3.
http:// www. geopribori. ru 
4.
h [e-mail]. ttp:// www. gisinfo. Ru 
5.
www.rustrana.ru
-
6.
133. 
http://www.data
plus.ru
7.
134. 
http://gis.lab.narod.ru
8.
135. 
file://D:AV_Gis
 

---

157
 
 
 
 
 
 
 
 

---

158
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

159
 

---

160
 
 
 
 
 

---

161
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

162
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

163
 
 
 
 
 
 
 

---

164
 
 
 

---

165
 

---

166
 

---

167
 

---

168
 

---

169
 

---

170
BAH’ALAW KRITERIYALARI 
 
a) 86-100 ball ushın studenttin bilim darejesi to’mendegilerge juwap beriwi kerek: 
•
Juwmaqlaw ha’m qarar qabil etiw 
•
Do’retiwshilik pikrley aliw 
•
Erkin pikirley aliw 
•
A’melde qollay biliw 
•
Mazmunin tusindirip bere aliw 
•
Biliw, aytip bere aliw 
•
Tusinikke iye boliw

b) 71-85 ball ushın studenttin bilim darejesi to’mendegilerge juwap beriwi kerek: 
•
Erkin pikirley aliw 
•
A’melde qollay biliw 
•
Mazmunin tusindirip bere aliw 
•
Biliw, aytip bere aliw 
•
Tu’sinikke iye boliw
 
v) 56-70 ball ushın studenttin bilim darejesi to’mendegilerge juwap beriwi kerek: 
•
Mazmunin tusiniw 
•
Biliw, aytip bere aliw 
•
Tusinikke iye boliw: 
g) to’mendegi jag’dayda studenttin bilim darejesi 0-55 ball menen bah’alanadı: 
•
Aniq tusinikke iye bolmaw, 
•
Bilmew 

---

171