Microsoft Word kartografiya doc



Download 12,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/101
Sana14.04.2022
Hajmi12,54 Mb.
#550158
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   101
Bog'liq
KARTOGRAFIYa

 
8-rasm. 
Globus tilimlari asosida tuzilgan dun
ё
kartasi. 
Beruniyning aniqlashicha, Er radiusi uzunligi 6399,1 km., ekvator aylanasining uzunligi 40181,5 km. 
ekanligini h’isoblab bergan. Buyuk olimning wsha davrdagi h’isoblari h’ozirgi wlchovlarga juda yaqin. 
Evropada Er yuzasidagi wlchashlar XVI asrgacha h’am bunday katta aniqlikda bwlgan emas. 
Beruniyning Dun
ё
 kartasi
uning «At-tafh’im» kitobiga ilova qilingan. (Bu karta ushbu kitobning 
Toshkentda Wzbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasining Sharqshunoslik instituti qwl
ё
zmalar fondida 
saqlana
ё
tgan qwl
ё
zmasiga ilova qilingan edi, uning diametri 12,5 sm, karta 1257 yilda kwchirilgan) (9-rasm).


19
 
9-rasm.
Abu Rayh’on Beruniyning «At-tafh’im» kitobidagi «Dun
ё
kartasi». 
Bu kartada shimol pastda, janub yuqorida edi, kartani H.Hasanov wzbekchaga tarjima qilib, yuqorisini 
shimol past qismini janub qilib kwrsatdi. Kartada juda kwp geografik nomlar va ularning geografik 
koordinatalari berilgan. 
Beruniy globusi.
Abu Rayh’on Beruniy Erning sharsimonligiga juda qatiy ishongan va wz asarlarida bir 
necha bor bu h’aqida 
ё
zib qoldirgan. Globusning diametri nih’oyatda katta, taxminan 5 metrga twg’ri kelgan. 
995 yilda yasalgan bu globus Xorazmda shah’arlar orasidagi masofalarni aniqroq wlchash va shu bilan birga 
joylarning kenglik va uzoqliklarini belgilash uchun mwljallangan. 
Shuni takidlab wtish joizki, bu Sharq olamidagi dastlabki globus bwlishi bilan birga, eng birinchi 
bwrtma (relefli) globus h’am bwlgan. Bu globusni yaxshi tomoni shundaki, Martin Bexaym ishlagan globusda 
faqat sharqiy yarimshardagi erlar kwrsatilgan, Beruniy globusida G’arbiy Evropa bilan Sharqiy Osi
ё
h’am 
kwrsatilgan. 


20

Download 12,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   101




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish