Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

15-mavzu. Qadimgi Xitoy manbashunosligi va tarixnavisligi. 
Van Man islohotlari. Qadimgi Xitoy madaniyati. 
 
Reja: 
1. Chjou davlati (miloddan avvalgi XII - VIII asrlar) 
2. Chjou davlatining xo‘jaligi va ijtimoiy tuzumi.  
3. Chjou podsholigining inqirozga uchrashi  
4. Miloddan avvalgi III asr boshlarida Xitoyda Sin sulolasi davri. 
 
Tayanch iboralar: 
fetishizm, totemizm, Konfutsiy, Lao-szi, 
matriarxat, “Qo‘shiqlar kitobi”, Shan Yan, manevrli suvoriylar, In 
Chjen, Xuandi, Sin Shi, xunnlar, Saddi Chin, konfutsiychilar, Lyu Ban, 
Katta Xan sulolasi 
 
 Xitoyning to‘rt ming yillik yozma 
tarixi bizga qadar yetib kelgan. 
Tarixchilar xitoy xalqining eng qadimgi hayot yo‘lini so‘nggi 
davrlargacha saqlangan va bir qadar o‘zgargan tarixiy an'analar 
asosida emas, balki qadimgi yozma yodgorliklari asosida o‘rgandilar. 
Arxeologiya manbalari qadimgi Xitoy iqtisodi va taraqqiyotini qisman 
yoritsa ham, ammo Xitoyning eng qadimgi tarixi to‘liq manzarasini 
bermaydi. Eng qadim hujjatlar, jumladan, miloddan avvalgi II ming 
yillikka oid hamda toshbaqa kosalaridagi yozuvlar tarix uchun 
muayyan ahamiyatga molik. Miloddan avvalgi Shan In davlatiga oid 
qisqa ma'lumotlarni Yuqoridagi manbalardan olish mumkin. Qadimgi 
Xitoy tarixiy an'analari klassik adabiyot asarlarida o‘z aksini topadi, 
uning tarkibiga tarixiy, diniy-falsafiy va badiiy asarlar kiradi. Biroq 
qadimgi Xitoy klassik adabiyoti asarlari miloddan avvalgi V - III 
asrlarda bir muncha tahrirdan o‘tgan. Ba'zi klassik kitoblar ma'lum 
bir davrda hukmron ijtimoiy-siyosiy va diniy-falsafiy nazariyalar 
ta'sirida butkul qayta ishlangan va shu tufayli matnlar ancha 
o‘zgargan. Masalan: Lu xonligining tahrir qilingan, tuzatilgan 
solnomasi Chun Syu - “Bahor va kuz” kitobida Lu hokimlaridan to‘rt 
nafari qatl qilingani, bittasi haydab yuborilgani, yana biri dushman 
tomonidan o‘ldirilgani haqida hech qanday ma'lumot yo‘q. 
Xitoyning turli viloyatlari xalq qo‘shiqlarini yig‘ish natijasida 
mashhur  “Qo‘shiqlar kitobi” - “Shitszin” yuzaga kelgan bo‘lib, 
Qadimgi Xitoy davlatlari 
tashkil topishi 

---

 
 
276
ulardagi mifologik ohanglar qadimgi tarixiy voqyealar to‘g‘risida xalq 
yodida saqlanib qolgan xotiralar bilan chambarchas bog‘liq. Mazkur 
kitobdagi muqaddas qo‘shiqlarda qadimgi xitoyliklarning ota-bobolari 
ilohiylashtirilgan qahramonliklari haqida kuylanadi.  
Qadimgi Xitoy klassik adabiyotiga kirgan tarixiy kitoblar orasida