Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

talon-taroj qildi” deydi. Gerodot Qambiz yovuzliklarini tasvirlar 
ekan, uni “aqlsiz va tentak odam” deb ataydi. Gerodot, Qambiz 
g‘azabi qo‘zg‘ab, o‘zini bilmay qolgan paytda qadimgi misrliklarning 
muqaddas buqasi - Anisni nayza bilan o‘ldirganidek, homilador xotini 
Raxshonani o‘ldirgan va umuman Qambiz “telbalik kasaliga” 
mubtalo bo‘lgan odam edi, deb hikoya qiladi. Qambizning 
shafqatsizligi va Misrni boshqarishdagi zolimligi haqida yunon 
tarixchilari so‘zlarini Elefantin papiruslaridagi yozuvlar ham qisman 
tasdiqlaydi. Papirusda: “Qambiz Misr xudolarining barcha 
ibodatxonalarini buzib tashladi”, deyiladi. Shu davrga oid Misr 
yozuvlaridan birida: “butun mamlakat boshiga bu qadar og‘ir kulfat 
tushgan emas”, deyiladi.  
Qambizning istilochilik siyosati Midiya va Eron davlati 
tarkibidagi bir qancha mamlakatlarda norozilik kelib chiqishiga, 
Misrda vatanparvarlik ruhi kuchayib, yunon olami junbushga 
kelishiga sabab bo‘ldi. Misrda g‘alayonlar boshlanib, eroniylar jazo 
choralarini qo‘llaydilar, jumladan, XXVI sulolaga mansub so‘nggi 
Misr fir'avni Psametix III ni o‘ldiradilar: Gerodot guvohligicha, u 
“misrliklarni qo‘zg‘olonga chaqirishda ayblanadi”. Shuning uchun 
Qambizning shafqatsiz va mustabidligi haqida afsonalar to‘qilgan. Bu 
afsonalar yunon tarixchilari, jumladan Gerodot asarlarida aniq aks 
etgan. Nasihatgo‘y yunon tarixchilari “insonparvar va odil” 
Kayxisravni “rahmsiz va farosatsiz” Qambizga qarshi qo‘yadi, lekin 
har ikkovining xislatlari ham mubolag‘alashtirib yuborilgan. Masalan, 
Gerodot eroniylar “Qambizni xoja, Kayxisravni ota deb ataydilar, 

---

 
 
248