Microsoft Word islom hazorasi ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
34
e’lon etishi lozimligiga hukm qildi! Toinki, ahli Samarqand dovdirab qolmasdan 
musulmonlarga qarshi urushga tayyorlansin! Ahli Samarqand bu holni ko‘rib, 
qo‘shinining va qo‘mondonining zarariga bo‘lsa ham, adolat ila hukm yurgizayotgan 
davlatning tarixda misli yo‘q, degan fikrga kelishdi! Va: «Bu millatga qarshi 
kurashilmaydi. Chunki uning hukmi rahmat va ne’matdir», deyishdi. Shundan so‘ng 
islomiy qo‘shinning qolishiga rozi bo‘lishdi va musulmonlarning oralarida yashashlarini 
ma’qul ko‘rishdi. 
Ko‘ryapsizmi... Qo‘shin shaharni fath qilib, unga kiryapti. Mag‘lublar esa muzaffar 
davlat ustidan shikoyat qilyapti. Qozisi esa g‘olib qo‘shinning zarariga hukm qilib, ularni 
chiqib ketishga, undan so‘ng faqat shahar ahli ruxsat bersagina kirishga buyuryapti!..
Islom qo‘shinlari Damashq, Hims va Suriyaning boshqa shaharlarini fath etgan 
paytlarida yerli aholidan ularni himoyasi va mudofaasi evaziga soliq oladi. Hiraql ular 
bilan hal qiluvchi jangda to‘qnashish uchun katta qo‘shin to‘playotganini eshitgan 
qo‘mondonlar fath etilgan shaharlarni tashlab chiqib, Rumga qarshi urushish uchun bir 
joyda yig‘ilish kerak, degan fikrga kelishdi. Xolid Hims ahlini, Abu Ubayda Damashq 
ahlini, boshqa qo‘mondonlar qolgan shaharlarning aholisini yig‘ib: «Biz sizlarni himoya 
va mudofaa qilamiz, deb mollaringizni olgan edik. Hozirda esa sizlarni himoya qilishga 
qodir emasmiz. Mana sizlarning mollaringiz, olinglar», deyishdi. Ushbu shaharlarning 
aholisi: «Alloh sizlarga g‘alaba ato etsin. Allohga qasamki, sizlarning hukm va 
adolatingiz Rumning jabr va zulmidan yaxshidir. Allohga qasamki, ular sizning 
o‘rningizda bo‘lishganda, olgan narsalarini qaytarib berishmasdi. Balki ko‘tara olgan 
hamma narsani o‘zlari bilan olib ketishardi!» deyishdi. Hozirgi qo‘shinlar esa biror 
shahardan chekinishga majbur bo‘lganida, unda dushman foydalanishi mumkin bo‘lgan 
hech narsa qoldirmagan bo‘lur edi.
Mo‘g‘ul-tatarlar bilan Shomda bo‘lgan urushda ularning qo‘liga musulmon, nasoro va 
yahudiylardan juda ko‘pchilik asirga tushib qoldi. Shunda shayxulislom Ibn Taymiya 
tatarlarning amiri bilan asirlar va ularni ozod qilish ishi bo‘yicha muzokara olib bordi. 
Amir u kishiga nasoro va yahudiy asirlarni qoldirib, faqat musulmon asirlarni ozod 
qilishini aytdi. Shayxulislom bundan bosh tortdilar va: «Sen qo‘lingdagi ahli zimmatdan 
bo‘lgan yahudiy va nasorolarning hammasini ozod qilishing lozim. Biz ahli millatdan 
ham, ahli zimmatdan ham biror asirni qoldirmaymiz», deb javob qildilar. 
O’rta asrlarda g‘arbliklar musulmonlarga qarshi olib borgan salb urushlarining 
tarixidan yaxshi xabardorsiz. Mag‘lublarga nisbatan surgun qilish, xiyonat, qon to‘kish va 
qasos olishlar haqida eshitgansiz?! Qon daryosida suzib, qanday zavq va lazzat olganlari 
haqidagi solnomalar bilan tanishsiz. 
Salbchilar ikkinchi hamlada «Ma’ratun No‘‘mon» nomli joyga yetib kelib, uni qamal 
qilishdi. Yerli aholi hamla rahnamolaridan jonlari, mollari va obro‘lari muhofazasi uchun 
ishonchli ahdnomalar olgandan keyin taslim bo‘lishdi. Ular esa shaharga kirib-kirmay, 
shunday vahshiyliklarni qildilarki, buni ko‘rgan bolalar qarib ketadi. Shu urushda 
qatnashgan ayrim farang muarrixlarining chamalashicha, erkagu ayol, yoshu qari 
o‘rtasida o‘ldirilganlar soni yuz mingga yetgan! So‘ng ular Baytul Muqaddas tomon 
yurishlarini davom ettirdilar va uning ahliga qamalni kuchaytirdilar. Shahar aholisi 
mag‘lub bo‘lganini bilgach, ilojsiz yurish qo‘mondoni Tankarddan jonlari va mollariga 
omonlik so‘radilar. Qo‘mondon ularga «Masjidul Aqso»da ko‘tarib, har narsadan omonda 

---

Islom hazorasi. Ahmad Muhammad