Microsoft Word hmy maruza matni

5-mavzu.  Biznes hujjatlarini  yuritishni tashkil etish va uning 

texnologiyasi 

 

Reja 

1.  Biznes hujjatlarini yuritish xizmatining strukturasi va funktsiyasi 

2.Biznes hujjatlarini yuritish sistemasi va uning turlari. 

---

33 

 

3.Korxonalarda biznes hujjatlarini yuritishni yo’lga qo’yilish. 

4.Kirim korrespondentsiyalarini qabul qilish va ro’yxatga olish. 

Tayanch iboralar: Nizom, ustav, mansabdor shaxs, xuquqiy hujjat, umumiy 

qoida,  adliya  maslaxatchisi,  yo’riqnoma,  rasmiylashtirish,  devonxona,  sekretar-

referent, tilxat. 

 

 

1. Biznes hujjatlarini  yuritish xizmatining strukturasi va funqtsiyasi 

 

Korxonalarda  biznes  hujjatlarini  yuritishni  olib  borish  uchun  maxsus 

strukturali  bo’linmalar  tashkil  qilinadi,  ular  korxona  raxbari  yoki  uning 

urinbosariga  buysunadi.  Uncha  katta  bulmagan  korxonalarda  bu  funqtsiyalarni 

odatda  direktor  kotibi  amalga  oshiradi.  Kotib  ixtiyorida  bir  necha  mashinistka 

kompyuterda ishlovchilar bo’ladi. 

O’rtacha  xajmdagi  korxonalarda  zavod  boshqarmasi  tarkibiga  kiradigan 

qantselyariya tashkil qilinadi. U bo’lim xuquqiga ega bo’ladi. 

Yirik  korxonalarda  ishlar  boshqarmasi  tashkil  qilinib,  uning  tarkibiga 

quyidagi bo’linmalar kiradi. 

1. Ekspeditsiya.  Bu  bo’linma  kelgan  korrespondentsiyalarni  qayd  qiladi  va 

ularni ijrochilarga taksimlaydi xamda junatadi. 

2. Devonxona.  U  ishlar  nomenklaturasini  tuzib,  ishlarni  to’plab  arxivga 

topshirishga  tayyorlaydi,  bo’linmalarda  ish  yuritishning  tashkil  qilinishini 

tekshiradi  va  yo’l-yo’riq  ko’rsatadi,  shu  ningdeq,  ish  yurituvchi  xodimlar 

tayyorlashni tashkil qiladi. 

3. Kompyuterlar xonasi. Bu bo’linma hujjatlarni kompyuterlarda terib, kerakli 

miqdorda kseriksda ko’paytiriladi. 

 4. Raxbarlarga xizmat ko’rsatadigan ish yurituvchi. 

5. 

Korxona 

devonxonasi 

hujjatlarni 

saqlashni 

va 

ulardan 

yana 

foydalanishni 

amalga 

oshiradi, 

ish 

yurituvchi 

xodimlarga 

ana 

shu  

ma’lumotlarni  rasmiylashtirish,  topshirish  va  foydalanish  tartibi  bo’yicha 

yo’l-yuriq ko’rsatadi 

Xozirgi  sharoitda  korxonalarning  kategoriyalariga  qarab  namunaviy 

struktura  va  funqtsiyalarga  ega  "bo’lgan  ish  yuritish  xizmati  ishlarini 

takomillashtirish asosiy maksaddir. 

 

Korxonaning  qaysi  kategoriyaga  kiritilishi  hujjat  oboroti  xajmiga,  ya’ni  yil 

mobaynida  ishlanadigan  hujjatlar  miqdoriga  qarab  aniqlanadi.  Barcha  korxona, 

tashkilot va firmalar hujjat oboroti xajmiga qarab quyidagi turt guruxga bulinadi: 

 

---

34 

 

 

1-  yiliga 100.000 dan ko’p hujjat; 

2-  yiliga 25.000 dan 100.000 gacha hujjat; 

  3-  yiliga 10.000 dan 25.000 gacha hujjat; 

 

4-  yiliga 10.000 gacha hujjat.