Haq hamisha g’olib (Umar al-Foruq).
Ahmad Muhammad
www.ziyouz.com kutubxonasi
24
Uchta gunoh
Madina ko‘chalarini kezib, ra’iyat ahvolotidan doimo xabardor bo‘lish xalifa Umar ibn
Xattobning (r.a.) eng suygan mashg‘ulotlaridan edi. Bu gal ham hazrati Umar (r.a.) ana
shu poytaxt ko‘chalarini aylanib yurgandilar. Bir hovli yonidan o‘tib ketayotib, erkak va
ayolning g‘o‘ng‘ir-g‘o‘ng‘ir gaplashayotganini eshitib qoldilar. Devorga chiqib qarasalarki,
ularning o‘rtasida ichkilik to‘la idish turibdi. Shunda Umar (r.a.) tutog‘ib ketib,
erkakka
ta’na qildilar:
– Ey Allohning dushmani, sen qilayotgan bu gunoh ishlar Allohdan pinhon qoladi, deb
o‘ylaysanmi?
U odam esa xotirjam turib, xalifaga javob qildi:
– Ey amiral mo‘minin, men Allohga bir gunoh qilgan bo‘lsam, siz birato‘la uchta
gunohga yo‘l qo‘ydingiz. Alloh taolo: «Josuslik qilmanglar!» degan.
Siz bizning gapimizni
poylab, josuslik qildingiz. Alloh yana aytganki: «Uylarga eshiklardan kiringlar!» Siz esa
devor oshib tushdingiz. Va yana Alloh taolo: «O’zlaringizning uylaringizdan boshqa
uylarga uning ahlidan izn so‘ramasdan, salom bermasdan kirmanglar», deydi. Siz buni
ham qilmadingiz.
Umar (r.a.) bu kishining zukkoligiga tan berib, bo‘shashib
qoldi va undan shunday deb
so‘radi:
– Birorta xayrli ishing bo‘lsa, ayt, seni avf qilaman.
– Xudo haqqi, qaytib bu ishni hech qachon qilmaslikka so‘z beraman, - deya uzr
so‘radi boyagi kishi.
– Boraqol, seni kechirdim, - dedilar hazrati Umar xotirjam bo‘lib.
Sotilgan shikoyat
Payg‘ambar alayhissalomning amakilari Abbos ibn Abdulmuttalib qorong‘u
kechalarning birida mo‘minlar amiri Umar ibn Xattobning (r.a.) uyiga
borish uchun
yo‘lga chiqdilar. Ketayotsalar, yo‘lda sahroyi odamlarning yirtiq kiyimlarini kiyib olgan bir
kishi yo‘llarini to‘sib chiqdi va yenglaridan tortib: «Yur men bilan, ey Abbos», dedi.
Abbos (r.a.) diqqat bilan qarasalar, u kishi amiral-mo‘mininning o‘zlari ekanlar.
Ko‘pincha birov tanib qolmasligi uchun kiyimlarini o‘zgartirib, Madina ko‘chalarini
aylanish,
musulmonlarning holi-hayotidan, turmushidan xabardor bo‘lish u kishining
odatlaridan edi. Chunki amiral-mo‘minin Rasuli akramning (s.a.v.) «Sizlarning har
biringiz bamisoli cho‘pondirsizlar va o‘z qo‘l ostingizdagilarga mas’uldirsizlar», degan
gaplarini mahkam tutgan edilar.
Abbos ibn Abdulmuttalib xalifaga salom bergach, so‘radilar:
– Yo‘l bo‘lsin, ey mo‘minlar amiri?
– Bu zulmatli tunda arab mahallalarini aylanib chiqmoqchiman,
- dedilar hazrati Umar
(r.a.).
Kecha salqin edi. Hamma kechki yumushlarini tugatib, uyquga hozirlik ko‘rayotgandi.
Hazrati Umar chodirlar va kulbalar oralab borarkanlar, ularning har birini diqqat bilan
kuzatar, nimanidir axtarayotganidek ba’zan to‘xtab ham qolardilar. Aylanishni
tamomlab, endi
orqaga qaytishmoqchi ham ediki, to‘satdan bir chodirdan kelayotgan
ovoz xalifani sergaklantirib qo‘ydi. Sekin chodirga yaqinlashishdi. Unda bir ayol qozon
oldida kuymalanib o‘tirar, atrofida bir necha bola chirqillab yig‘lardi. Ayol tinmay
bolalarni ovutmoqchi bo‘lar, «Sabr qilinglar,
ozgina qoldi, hozir ovqatim pishsa,
yeysizlar», deb aldardi. Hazrati Umar (r.a.) bu holatni ko‘rib, kayfiyatlari buzildi.
O’rinlaridan jilolmay qoldilar. Shu alfoz ancha turib qolishdi. Nihoyat, Abbos tilga kirdi: