Microsoft Word fargona kelini ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
80
Shu orada «Bobak qo‘zg‘olon ko‘taribdi, harakati kuchaygan emish», — degan xabar 
kelib qoldi-da, xalifaning Afshin butun askarlari bilan Ardabil tomonga otlansin degan 
farmoni e’lon qilindi. Shu vajdan Afshin bilan uchrashish Zirg‘omga muyassar bo‘lmay 
qoldi. 
_________________ 
* M u ‘ t a z i l a — Islom avvalida vujudga kelgan bir mazhab. 
* U sh r — hosildan olinadigan soliq. Hosilning o‘ndan bir hissasi.
FARG‘ONADAN JO‘NASH 
Jahon akasi va oqsochi bilan birgalikda Farg‘onadan qochib ketishga qat’iy qaror 
qilgandan keyin o‘ziga tegishli qimmatbaho, yengil narsalarni joylab qo‘ydi. Iroq yo‘lidagi 
dashtu biyobon, cho‘lu sahrolardagi xatardan emin bo‘lish uchun birga ketadigan 
yo‘lovchilar masalasini hal qilishni u akasiga topshirdi. Somon singlisi topshirig‘ini bajo 
qilganini aytdi. Ular «yaqin yerdagi dam oladigan bir joyga ketyapmiz», degan bahona 
bilan tayyorlangan yuklarni yo‘l yoqasiga tashiy boshlashdi. Endi safar payti 
yaqinlashmoqda. Bundan keyin o‘z shahriga qaytib kelmasligini bilgan Jahonga kindik 
qoni to‘kilgan, yer-suvi, havosi va soya-salqiniga o‘rgangan joydan judo bo‘lish, 
otasining qasri, birga yashab, birga o‘sgan yaqin qavm-qarindoshlarini tashlab ketish 
juda og‘ir tuyulardi. Uning yuragi siqildi, chehrasidagi quvnoqlik yo‘qoldi. Akasi unga 
ketishga dalda bersa, oqsochi yo‘l azob-uqubatlarini ko‘z o‘ngiga keltirardi. Jahonning 
o‘zi esa Farg‘onadan ajralish tufayli yuz beradigan hamma og‘irliklarni bir tomonga surib 
qo‘yib, niyatidan qaytmasdi. 
Safarga otlanadigan kechasi saroy boshlig‘ini chaqirtirib, saroyga va unda yashaydigan 
kishilarga yaxshi qarab turishni tayinladi, o‘zining tez qaytib kelmasligini unga sir 
tariqasida uqtirib, ishonchni oqlashi, serg‘ayrat, serharakat bo‘lish kerakligini ham 
alohida ta’kidlab qo‘ydi. Saroy boshlig‘i Jahonning boradigan yerini bilmasa ham, har 
holda uning safarga chiqishidan afsuslandi. Agar uning Iroqqa ketayotganini bilsa, u 
ham, boshqa tanishlarning hammasi ham qayg‘urib, yig‘i-sig‘i qilgan bo‘lishardi, albatta. 
Chunki qizning mehribonligi, ziyrakligi va husn-jamoli tevarak-atrofdagi hammani o‘ziga 
maftun qilgan, uni xuddi ma’budadek ulug‘lashga odatlanishgan edi. 
Ertasi erta bilan Jahon sayohatga yoki yozlik dam oladigan yerga ketayotgandek qashqa 
otini minib chiqdi. Uning yonidagi akasi va oqsochi ham otga minishgan. U shahar 
darvozasidan chiqarkan, otasidan qolgan mol-mulk, bog‘-rog‘larni tashlab ketayotganiga 
achinib, ko‘ziga yosh oldi: lekin sevgilisi yonida bo‘lishdan ko‘ra buyukroq baxt-saodat 
yo‘qligini eslab o‘ziga-o‘ziga tasalli berdi. 
Bular hamroh bo‘lgan savdogarlar karvoni Hind mamlakatidan har xil attorlik mollar va 
kiyim-kechak ortib, Xurosonga bormoqda edi. Jahon ham o‘z buyumlarini va yo‘l 
anjomlarini ana shu savdogarlarnikiga qo‘shadigan bo‘ldi. Bu ishni asosan akasiga 
topshirib, o‘zi safar kiyimlarini kiyishga taraddudlandi. Shundan keyin ba’zisiga yuk 
ortilgan, ba’zisiga odamlar minib olgan, bir-biriga matashtirilgan tuya va xachirlardan 
iborat karvon kechqurun yo‘lga chiqdi. Itlar, qozon-tovoq va o‘rin-to‘shaklar ham ularda. 
Kirakash va molboqarlar esa tuyada borishmoqda. Chunki karvon o‘z odamlari, 
hayvonlari va uy anjomlari bilan yurardi. Ular kunduzning uzun-qisqaligi, havoning issiq-
sovug‘i va boshqa sharoitlarni hisobga olib yo‘l yurardi. Safarga, uning xavfu xatariga 
o‘rgangan, yo‘l-yo‘riqni bilgan, jismoniy baquvvat qo‘riqchilar karvon atrofini qurshab, 
qo‘riqlab bormoqda. Ularning Amudaryo bilan Toshkent daryosi (Sirdaryo) oralig‘idagi 
sahrolarda tarqoq holda yashaydigan turkman qabilalari bilan aloqa va do‘stliklari bor. 

---

Farg‘ona kelini (roman). Jo'rjiy Zaydon