Microsoft Word fargona kelini ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
144
o‘ziga qancha jabru jafolar qilganiga qaramay, rahmi keldi — yig‘lab yubordi. 
O‘tirganlarning hammasi unga achindi. Ammo Vardonning ko‘ngli mutlaqo yumshamadi. 
O‘tirganlar ruxsati bilan birinchi bo‘lib Vardon so‘zladi: 
— Somon! Qo‘rqma, bironta gunohing uchun seni sud qilishga chaqirganimiz yo‘q, o‘zing 
bo‘laringcha bo‘psan. Sud qilganimiz bilan ham aybingga loyiq jazo topa olmaymiz, 
odamlarga munosabatda sening qarorsizliging qiziqtiradi. Bir qarasak, seni otang 
merosidan mahrum qilgani uchun Afshindan xafa bo‘lib, unga qarshi Sohibdan yordam 
izlayapsan, keyin birdan Sohibga qarshi bo‘lib qolib, Afshindan madad so‘rayapsan. Yana 
sal fursat o‘tmay, Afshin bilan teskari bo‘lib qolasan-da, yordam so‘rab Sohibga 
murojaat qilasan. Xullas, sening kimga do‘st, kimga dushmanligingni hech kim bilmaydi. 
Eng katta jumboq — axloq tomondan ham, husn-aqldan ham farishtalarga o‘xshagan 
shu singlingga xiyonat qilganing. U birovning xasmi bo‘lsa, o‘z sevgilisi yashayotgan 
yerga qochib ketishda senga ishonsa, akam deb suyansa-yu, sen shunga qaramay, 
dunyodagi eng buzuq kishiga uni ro‘baro‘ qilgansan. Singlingning xiyonatkorona qo‘lga 
tushurilib, buzuqlik sardori bo‘lgan o‘sha la’natiga majburan eltib berilishiga rozi 
bo‘lgansan. Uni Somurroga olib borganingda, u la’natidan oladigan mukofotdan ko‘ra 
yaxshiroq mukofotga ega bo‘lgan bo‘larding-ku axir. Baribir Bobakdan mukofot emas, 
sharmandalik, rasvolik topding, unga avval yordam berib, keyin xiyonat qilding, 
istehkomlarining sirini dushmanlariga ochib berding. Singlingga va uning sevgilisiga 
yoqmaydigan ishlarda Afshin bilan til biriktirding. Odamlar orasida ko‘p yomonlarini 
ko‘rdim, ular o‘zlariga ham, boshqalarga ham ayon bo‘lgan bir maqsad yo‘lida senikidan 
badtarroq ishlarni qiladilar. Ammo senda ma’lum bir maqsad borligini bilmadim. 
Somon yolg‘ondan boshini yerga solib, Vardonning gapini tinglardi. Ko‘zi g‘ilay bo‘lgani 
uchun qarab turgani aniq bilinmasa ham, Yoqutadan ko‘zini uzmasdi. Vardon so‘zini 
tamomlaganidan keyin Somon unga qarab, qo‘rqa-pisa gapirdi: 
— Men qilgan ishlarimning sababini o‘zim bilmaymanu, senga qanday aytib beray. Men 
shunday yomonliklar qildimki, uni bilganlar bildi, bilmaganlar yo‘q. Ularning yoki loaqal 
ulardan bittasining sababini so‘rasalar, javob ayta olmay qolaman. Mening bilganim 
shuki, avval bir yomonlikni qilaman, keyin uni tuzataman deb undan badtarrog‘iga 
yuguraman. Xullas, ishlarimning hammasi boshdan-oyoq zanjirdek bir-biriga ulangan 
gunohlardan iborat. Birinchi gunohimni ko‘rib, undan andoza olaver, — dedi-da, rangi 
o‘zgarib, zo‘rg‘a tupugini yutib, o‘zini u yoq-bu yoqqa tashladi. 
Vardon to‘satdan: 
— O‘sha birinchi gunohing nima? — deb so‘rab qoldi. 
Somonning kuzlari pir-pir uchib Yoqutaga qaragancha anqayib qoldi-da, keyin ko‘zidagi 
harakat boshqa a’zolariga ham o‘tdi. Hatto ikki tizzasi bir-biriga chalishib, yiqilib 
ketayozdi. 
Undagi bu o‘zgarishni ko‘rgan Zirg‘om: 
— Somon, bo‘lmasa, bemalol o‘tirib gapira qol, — dedi. Boshqa o‘tirganlar ham uning 
ahvoli o‘zgarib. Yoqutaga qattiq tikilib qolganidan hayron bo‘lishdi. Yoquta o‘zi ham 
uyalib, xijolat tortdi va unga teskari qarab o‘tirdi. 
Zirg‘omning gapi bilan Somon cho‘kkalab o‘tirdi-da, ikkala kafti orasiga boshini qo‘yib, 
o‘kirib yig‘lab yubordi. U entika-entika yig‘ladi. O‘tirganlar, bu yolg‘ondan yig‘layapti, 
shaytonlik qilyapti degandek bir-biriga qarab qo‘yishdi. Keyin u yig‘isini to‘xtatib, birdan 
irg‘ib turdi-da. Yoqutaning oyog‘iga yiqilib, yana yig‘i boshladi. Odamlar xususan, 
Hammod hayron bo‘lib, o‘z xotinidan uni nariroqqa itarib tashlamoqchi bo‘lib, oldiga 
bordi: 
— Somon! Senga nima bo‘ldi? Kishilar sendan avval boshlab qilgan gunohingni 
so‘rashyapti, nega javob bermaysan? 

---

Farg‘ona kelini (roman). Jo'rjiy Zaydon