Microsoft Word ece. Cep. 156. Uzbek doc

 
2.8 
Эмиссия ва атроф стандартлари ва уларга риоя қилишни таъминлаш 
Ўзбекистонда аксарият сифат стандартлари ҳанузгача Соғлиқни сақлаш вазирлиги тасдиқлаган 
РЭКларга асосланган. Булар эмиссия даражасини белгилаш ва экологик рахсатномалар бериш учун энг 
муҳим асос ҳисобланади. Сув ва тупроқ РЭКстандартлари асосан совет пайтида қўлланилган сифат 
стандартларининг ўзи, ҳолбуки атмосфера ҳавосига тегишли баъзилари (аҳоли яшайдиган жойлардаги 
атроф ҳаво РЭКлари (СанПиН N 0179-04) ва, масалан, азот диоксиди учун атроф-муҳит ҳавоси 
стандарти) қайта кўриб чиқилди. 
Биринчи АҲШдан бери ТМДҚ ифлословчи моддалар учун эмиссия лимитларини ҳисоблаш ва жорий 
этишга доир қатор муҳим методология ҳужжатларни. 
2.2-рамкада тилга олинган ҳужжатларда корхоналар учун ҳавога эмиссия, сувга оқизиш ва 
чиқиндиларни олиб чиқиш лимит қийматларини ҳисоблаш ва уларни ТМДҚда тасдиқлаш жараёнларини 

---

44 
аниқлаш борасида йўриқ кўрсатилади. Атроф ҳаво учун тасдиқланган эмиссия стандартлари уч ва беш 
йил (I–III – тоифалар учун янги модернизация қилинган экспертиза), чиқиндилар чиқариш учун – беш 
йил кучга эга. 2.2-рамкада тилга олинган сувга оқизишга тегишли ҳужжатларда эмиссия стандартларини 
белгилашга янги, услубга асосланган ёндашувни тарғиб. Бу ёндашувдан мақсад – оқизмаларнинг атроф-
муҳитга таъсирини камайтириш ва қабул қилувчи сув ҳавзасининг ўзлаштириш қобилиятига асосланиб 
тадрижан РЭКларга эришиш учун мавжуд услублардан энг яхшиси қўлланилишини таъминлаш. 
Чиқинди чиқариш учун қайта кўриб чиқилган методология ҳужжати вақтинчалик ташлама лимитларини 
белгилаш ва экологик жиҳатдан соғлом тарзда чиқиндиларни ишлаб чиқариш майдонларида бошқариш 
билан чекланади. Ҳужжатда чиқиндиларни қайта ишлаш ёки улардан қайта фойдаланиш, ташиш, ёкиш 
ёки махсус жойлар ва полигонларда охирги чиқариш масалалари кўриб чиқилмайди. Сувга оқизиш 
стандартларини тартибга солиш Ўзбекистонда бошқаларга қараганда энг яхши ривож топган кўринади; 
бироқ, ушбу ёндашувнинг мамлакатда бажарилишини баҳолашга ҳали вақт эрта. 
Амалда, эмиссия стандартлари билан қамраб олинган ифлословчи моддаларнинг кўпи корхоналар 
томонидан мониторинг қилинмайди. Эмиссия даражаси лимитидан ошиб кетилганлиги учун тўлов ушбу 
лимитларга риоя қилишни таъминлаш воситаси, деб ҳисобланади. Бироқ, ҳавони ифлословчи моддалар 
эмиссияси учун жорий этилган маъмурий жарималар, шунингдек атроф-муҳит соҳасидаги талабларга 
риоя қилмаслик учун маъмурий жарималар, айниқса ҳавога эмиссияга келганда, ифлословчи 
корхоналарнинг хатти-ҳаракатини ўзгартириш учун ниҳоятда паст, деб ҳисобланади.