Microsoft Word ece. Cep. 156. Uzbek doc

 
9.5 
Глобал Тоза ривожланиш механизмида иштирок 
Ўзбекистон МРМда БМТИЎАК га I – иловага ва Киото Протоколига B-иловага киритилмаган мамлакат 
сифатида қатнашади. Ушбу механизм орқали зиммасида ИГлари эмиссиясини камайтириш мажбурияти 
бор B-иловадаги мамлакатларга Ўзбекистон каби ривожланаётган, умуман олганда эмиссияни 
қисқартириш B-илова мамлакатларига қараганда арзонроқ тушадиган мамлакатларга инвестиция орқали
ушбу вазифани бажариш имконияти берилган. 
Шарҳ пайтида Ўзбекистон Марказий Осиёда БМТИЎАКнинг МРМ Ижроия кенгаши рўйхатга олган 
лойиҳалар амалга оширилаётган ягона мамлакат эди. Хусусан, барчаси N
2
Oни қисқартиришга 

---

168 
қаратилган олти лойиҳа рўйхатга олинган эди. Лойиҳани рўйхатдан ўтказиш муҳимдир, чунки ушбу 
жараён орқали бажарувчи агентлик (давлат ёки хусусий муассаса)га Тасдиқланган эмиссия 
қисқартиришлар (ТЭҚлар) берилади. ТЭҚ қийматининг қисми талаб қилинган инвестиция билан боғлиқ 
сарф-харажатни қисман қоплаш учун ишлатилиши мумкин. Умуман, шарҳ ёзилаётган пайтда 63 лойиҳа 
Идоралараро кенгаш томонидан МРМга эҳтимол киритиш учун тасдиқланган эди. 
Эришилган ижобий натижаларга қарамай, БМТИЎАК ижроия кенгаши рўйхатга олган ва шунинг учун 
ТЭҚ балларини олган барча лойиҳалар N
2
O га тегишлидир. Бироқ, N
2
O мамлакатдаги жами 
эмиссиянинг атиги 5 фоизга яқинини ташкил қилади, ваҳоланки, аксарият эмиссия CO
2
ва CH
4 
дан келиб 
чиқади. Дарҳақиқат, Идоралараро кенгаш танлаб олган бошқа, CO
2 
ва CH
4 
қисқартишга қаратишган 
лойиҳларнинг ИГларини қисқартиш салоҳияти анча юқоридир. Масаланинг бир жиҳати ТРМ секторлар 
эмас, лойиҳалар замирида ишлаши билан боғлиқ. Натижада, лойиҳа амалга оширилишининг 
эҳтимоллиги нафақат ИГларини қисқартиш салоҳияти, балки талаб қилинадиган инвестициялар 
қийматига ҳам боғлиқдир. N
2
O лойиҳалари учун сезиларли равишда камроқ инвестиция талаб қилинади 
ва улар шунинг учун мақбулроқ ҳисобланади, чунки ТЭҚнинг инвестицияга нисбати жуда юқоридир.