Жадвал.
Қорақалпоғистон Республикаси ва вилоятларда 2012 йилда экилган ғўза навлари майдони,
ҳосилдорлиги ва ялпи ҳосили тўғрисида маълумот
(Республика ғўза уруғчилиги маркази маълумоти)
Экилган майдон
га
Хосилдорлик
ц/га
Ялпи ҳосил
тонна
Т/р
№
ҚҚАР ва
вилоятлар
номи
Режа
Ҳақиқатда
Режа
Ҳақиқатда
Режа
Ҳақиқатда
1 2
3 4 5 6
7 8
2
Қорақал-
поғистон
94700 94700 20,1 22,8 190000 215823
3
Андижон 93400 93535 28,5 31,2 266000 292226
4
Бухоро 109600 118028 31,2 29,4 342000 346963
5
Жиззах 101799 101801 22.4
22.6
229000 230957
6
Қашқадарё 160400 169822 26,0
24,5
416999 416440
7
Навоий 35800 35800 27,9 30,8 100000
110235
8
Наманган 82600 86575 27,8 26,9 230000 232668
9 Cамарқанд 91500 91500 24,4 25,5 223000 233470
10
Сурхондарё 119600 119600 28,0
28,3
335000 338820
11
Сирдарё 110700 107165 22,0 23,2 243000 248091
12
Тошкент 91500 104132 25,9 23,2 237000 241410
13
Фарғона 100100 100173 28,0 28,2 280000 282619
14
Хоразм 93800 93800 27,5 27,7 258000
259770
15
Республика
1285500
1316631
26,0
26,2
3350000
3449492
Айтиш жоизки, ушбу мамлакатларда ғўза парвариши учун тропик ёки субтропик иқлимлари
шароитида юқори нисбий намлик кўрсаткичи мавжуд бўлиб, кеча ва кундуз орасида унча катта тафовут
бўлмаган мўътадил ҳарорат ғўзанинг нормал ўсиши ва ривожланиши, ҳосил элементларини бизнинг
кескин континентал шароитимизга нисбатан кўпроқ сақлаб қолишига имкон яратади.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг ҳар йилги фермер хўжаликларида навлар
муааллифлик назоратини ўтказиш давомидаги хизмат сафарларида бўлиб, фермерлар томонидан оддий
агротехник қоидаларнинг бузиб бажарилиши, яъни, ер текислаш ишларининг мақсадга мувофиқ эмаслиги,
экиш муддатининг кечикиши, қатқалоқ юмшатиш ишлари кечиктирилиши, бегона ўтлардан тозалаш
ишларининг кечиктирилиши ёки минерал ва органик ўғитлардан фойдаланиш даражаси пастлигиги,
айрим жойларда эса органик ўғитлардан умуман фойдаланмаслиги, культивация органларининг
етишмаслиги ва боз устига унинг кечиктирилиши, суғориш тартибининг бузилиши, ўсимликларни
биологик усулда ҳимоя қилиш ишларининг тушунмаслиги каби кўплаб камчиликлар кузатилади. Ушбу
ҳолатлар ғўза навлари ҳосилдорлигининг кескин пасайишига сабаб бўлади.
Сўнги йилларда навларни яратиш долзарб муаммо сифатида гавдалансада, навларни етиштириш
агротехнологияси ва ишлаб чиқаришни комплекс механизациялаш, навлар уруғчилиги ва уруғшунослиги,
ўсимликларни ҳашорот ва зараркунандалардан мажмуавий ҳимоя қилиш ва пахта далаларининг ирригация
тармоқлари ва мелиорациясини қамраб олувчи сўнги “Пахтачилик справочниги” бундан 24 йил
муқаддам академик С.М.Мирахмедов раҳбарлигидаги таҳрир ҳайъати томонидан ишлаб чиқилган эди.
Бугунги кунда, бундай адабиётлар ёки энциклопедиялар чиқаришга етарли эътибор берилмаяпти.
196
Фермерлар олимлар томонидан ҳар бир тупроқ иқлими шароитларига мослаб тавсия этилган
агротехник талабларга тўлиқ риоя қилиши навлар потенциалини тўлиқ намоён қилишида муҳим роль
ўйнайди, ривожланган мамлакатлардаги каби ғўза навларидан юқори ҳосилдорлик олиш имконини
беради.
Шунингдек, янги таҳрирдаги “Пахтачилик энциклопедияси” ва ушбу йўналишдаги мукаммал
справочниклар ишлаб чиқиш мақсадга мувофиқдир. Ушбу қимматли махсуслаштирилган адабиётлар
нафақат ишлаб чиқаришда балки, олий ва ўрта махсус ўқув юртларидаги узлуксиз бакалавр, магистр ва
фан докторларини тайёрлаш таълим жараёнида ҳам муҳим роль ўйнайди.
Do'stlaringiz bilan baham: |