Microsoft Word ch aytmatov sarvqomat dilbarim ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
47
— 
Худди ўзи! — деб илжайдиму, аммо ўзимга жуда алам қилиб кетди, одамлар зўр-базўр 
танигандан кейин, жуда ўзгариб кетибман-да. 
Биз йўлга тушдик. У ёқдан-бу ёқдан гаплашиб бордик, армияда хизмат қилган 
йилларимизни эсладик. Ишқилиб, менинг турмушим ҳақида гап очиб, суриштириб қолмаса 
бўлгани, деб чўчиб турардим. Аммо Эрмак, афтидан, ҳеч нарсадан хабарсиздек кўринарди. Мен 
бироз тинчландим. 
— 
Уйга қачон қайтдинг? — деб сўрадим мен. 
— 
Ишлаётганимга мана икки йил бўлди. 
— 
Алибек Жонтурин қаерда? 
— 
Билмадим. Мен келсам, у кетиб қолган экан. Айтишларича, Помирнинг аллақаеридаги 
автобазада бош механик бўлиб ишлаётган эмиш. 
«
Қойилман, Алибек! Қойилман сенга, дўстим! Пухта йигитсан!» — деб ундан беҳад хурсанд 
бўлдим. Демак, охири ўз мақсадига эришибди-да, у армияда хизмат қилиб юрган кезларидаёқ 
автомобиль ва йўл техникумида сиртдан ўқиб юрган эди. У институтни ҳам сиртдан тугатишни 
орзу қилиб юрарди. 
— 
Бошлиқларинг Омонжўловми? 
— 
Йўқ, янги одам. Омонжўлов министрликка кўтарилиб кетди. 
— 
Сенингча, қалай, мени ишга олишармикин? 
— 
Нега энди олишмасакан, олишади, албатта. Биринчи класс шофёрсан, ахир армияда ҳам 
яхшилар қаторида эдинг-ку. 
— 
Қачонлардир шундай эдим, — деб тўнғилладим мен. — Жонтойни-чи, биласанми уни? 
— 
Бизда унақа одам йўқ. Ҳеч қачон эшитмаганман ҳам. 
«
Ҳа, автобазада озмунча ўзгаришлар бўлмапти...» — деб хаёлимдан ўтказдим. Кейин 
сўрадим: 
— 
Прицеплар билан ишлаш қалай? Довондан олиб ўтяпсизларми ? 
— 
Ҳа, бемалол ўтиб юрибмиз, — деди у эътиборсизгина. — Юкнинг қанақалигига боғлиқ. 
Зарур бўлса тиркаб олишади-ю, кетишаверади. Ҳозир машиналар жуда бақувват эмасми... 
Бу прицеплар менга нақадар қимматга тушганини у билмасди. Анорхой даштида ишлаб 
юрган кезларимда ҳам бу ҳодиса ҳақида кўп бош қотирардим. Бу ишда биргина мен 
айбдорманми ёки яна қандайдир бўлак сабаблар ҳам бормикин? Агар бундай ўйлаб қаралса, бу 
жуда оддий, унча бош қотириб ўтирадиган иш эмас эди. Қанчалик оғир ва қанчалик қийин 
бўлмасин, Дўландан прицеп улаб ўтиш мумкин эканлиги охири исботланди-ку, эндиликда, агар 
зарурият туғилиб қолса, бемалол олиб ўтиляпти-ку. Аммо бари бало шундаки, бирор янгилик 
ўзининг ишда қўлланилишини талаб этаётгандек, эшигингни қоқиб турган тақдирда ҳам ўз 
вақтида сезиб ололмаймиз. Нега одамлар менинг таклифимга шунчалик ишончсизлик билан 
қарашди? Бу таклифни тоғ шароитида амалга ошириш ҳақиқатан ҳам қийинлигидан ташқари, 
яна бизнинг трассада машиналардан фойдаланиш ва юк ташиш қонун-қоидалари инструкцияси 
ҳам бор эди, унда довондан прицеп улаб ўтиш ман этилганди. Худо билади, бу инструкция 
қачон ишлаб чиқилган экан. 
Эҳтимол урушдан аввал полуторкаларга мослаб тузилгандир. Бу бечора полуторка прицеп 
уёқда турсин, ҳатто ўзи теп-текис йўлдан аранг юрарди. Эндиликда ҳеч қандай инструкциянинг 
ҳожати йўқ эди. Янги маркали, жуда бақувват замонавий юк машиналари вужудга келди-ю, 
аммо қоғоздаги нарсалар эса то ҳаётнинг ўзи ўчириб ташламагунча эскилигича сақланиб 
келаверди. Майли, бу кичкина ва алоҳида бир масала, дейлик, бироқ шунга ўхшаш нарсалар 
бошқа, янада муҳимроқ ва янада каттароқ ишларда юз бериб қолиши мумкин-ку, ахир. Энди-ку, 
ўртоқларимнинг юк ортиш станциясидаги беодоблигим учун салкам дўппосламоқчи 
бўлганларидан хафа эмасман-а. Лекин ўша вақтда худди ана шу нарса менинг жаҳлим чиқиб 
кетишига ва қизиқ устида ҳеч нарсани ўйлаб ўтирмай, прицепни довонга олиб кетишимга сабаб 

---

Чингиз Айтматов. Сарвқомат дилбарим (қисса)