Microsoft Word ayollarga xos masalalar doc

“Ular avratlarini (haromdan) saqlovchidirlar. Illo, o‘z jufti halollari va qo‘l 
ostidagilar (cho‘rilar) bundan mustasnodir. Bas, ular malomat qilinuvchi 
emaslar!”
(Mo’minun surasi, 5-6-oyatlar).
Ayolning ayolga nisbatan avrati
Ayollarning ayollarga nisbatan avrati erkaklarning erkaklarga nisbatan avrati kabidir, 
kindikdan tizza ostiga qadar. Shunga ko‘ra, bir ayolga boshqa bir ayolning kindigidan 
tizzasi ostigacha bo‘lgan a’zolariga qarash haromdir. Bundan tashqari joylarga qarash 
mumkin.
 
Ayolning erkaklarga nisbatan avrati
Sahih (ishonchli) qarashga ko‘ra, ayolning erkakka nisbatan avrati butun vujudidir. 
Shofe’iy va Hanbaliylarning qarashi shunday. Hatto imom Ahmad ibn Hanbal (r.a.) bu 
xususda: “Ayollarning butun vujudi avrat bo‘lganidek, tirnoqlari ham avratdir”, deganlar. 
Imom Abu Hanifa (r.a.) va Imom Molik (r.a.) fikriga ko‘ra, ayolning qo‘llari va yuzidan 
tashqari butun vujudi avratdir.
Ushbu qarashlarning o‘ziga xos dalillari bor, shular xususida bir oz to‘xtalamiz: 
Hanafiylar va molikiylarning dalillari: hanafiylar va molikiylarning yuz va qo‘llarning 
avrat emasligi quyidagilar: “Bulardan ko‘rinib turganlari mustasno” oyati yuz va 
qo‘llarning ochiq bo‘lish zaruratiga, ularning avrat emasligiga ishorat etmoqda. Bu 
qarash ba’zi sahobiy va tobeinlarda ham rivoyat etilgan. Haqiqatda, Said ibn Jubayr 
(r.a.): “Bulardan ko‘rinib turganlari mustasno” oyatidan maqsad “yuz va qo‘llardir”, 
deganlar.
Shu yerda nega bizning diyorda momolarimiz paranjida yurishgan, degan savol tug‘ilishi 
mumkin. O‘sha davrda ayollar goh sachvonlarini tushirib, goh ochib yurishgan, masalan 

---

Ayollarga xos masalalar. Fotimaxon Sulaymon qori qizi 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
12
bozorlarda ochishgan. U davrlarda zamon notinch, tez-tez urushlar bo‘lib turgan. 
Ayollarning yuzlarini yopib yurishlari ularni ana shunday vaziyatlarda ozor topmasliklari 
uchun, ularni asrash uchun bo‘lgan. Osuda paytlarda esa yuzni ochib yurishlariga shariat 
qarshilik ko‘rsatmagan.
Shofe’iy va hanbaliylarning dalillari: shofe’iy va hanbaliylarning yuz va qo‘llar avrat 
ekaniga dalillari Kitobdagi: