Microsoft Word ayollarga xos masalalar doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
13
faqihlarga ko‘ra amaki va tog‘alarning hukmlari ham mahramiyat jihatidan yaqinlik 
darajalari sanalgan kishilar bilan birdir. Amaki va tog‘alar ota hukmida bo‘lgani uchun 
oyatda alohida sanalmagan. 
Oyatda sanalgan nasab yo‘li bilan qarindosh erkaklar ayolning mahrami bo‘lgani kabi bir 
onaning sutini emganlar ham ayolning mahramlari hisoblanadi. Zero, Rasululloh (s.a.v.) 
“Uylanishi nasab yo‘li sababli harom bo‘lgan ayollar va sut emishganlar ham bir-birlariga 
haromdirlar”, deya marhamat qilganlar.
Musulmon ayollarning g‘ayridin ayollarga nisbatan avrati. Faqihlar bu xususda ixtilof 
etganlar. Ba’zi olimlarga ko‘ra, oyatdagi “o‘z ayollari” dan murod “musulmon ayollar”dir. 
Salafning ko‘pchiligi shu fikrda. 
Qurtubiy shunday dedilar: “Oyatdagi “o‘z ayollari”dan maqsad “musulmon ayollar”dir. 
Shunday bo‘lsa, mo‘min ayol mushrik, zimmiy va kofir ayol qarshisida vujudining biror 
joyini ochishi halol emasdir. Faqat joriyalar hukmi mustasnodir”. 
Ba’zi olimlar fikriga ko‘ra, nasoro (xristian) bir ayolning musulmon bir ayolni o‘pishi yoki 
musulmon bir ayolning mushrik bir ayolga avrat joyidan tashqari yerlarini (o‘rinlarini) 
ko‘rsatishi makruhdir.
 
Oyatdagi ayolga ehtiyojsizlar kimlar?
Oyati karima ayolga ehtiyoji bo‘lmagan erkaklarni erkaklik hukmidan istisno etgan. Ayol 
neligini bilmagan, ayolga nisbatan xohishsiz, aqlsiz erkaklar qarshisida ziynatlarini 
ochishda hech bir gunoh yo‘q. Chunki, bular ayollarga yomon ko‘z bilan qaray 
olmaydilar. Oyatdan sahih ma’no chiqarilishi va oyat maqsadini aniqlash uchun ba’zi 
sahobiy, tobein va mufassirlarning oyat tafsiri xususidagi qarashlarini keltiramiz: 
Ibni Abbos (r.a.) fikriga ko‘ra, “ehtiyoji bo‘lmagan”dan murod ayollarga hech ehtiyoji 
qolmagan erkaklardir. 
Abu Qatoda (r.a.) fikriga ko‘ra, faqat qorin to‘ydirish uchun uyga kelgan erkaklardir. 
Bu xususda bir necha qarash bor. Bularning hammasi oyatdagi “ehtiyoj 
bo‘lmagan”lardan murod, yo erkaklik kuchini yo‘qotgan, jinsiy quvvat va xohishi so‘ngan 
yoki jinsiyat sohasida hech narsa tushunmaydigan aqli nuqsonli erkaklarni ifodalaydi.