Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
271
tozalandi. Xazinadan charm qoplarda olib chiqilgan tangalar qup-quruq qilib artilgan 
marmar hovuzga xuddi omborga to‘kilgan bug‘doyday to‘kildi. Hovuz lim-lim to‘lganda, 
unga o‘n yetti kurur* rupiy tanga siqqanini Akbarga ma’lum qildilar. Shuncha ko‘p pulni 
xayr-u ehson tarzida ulashish bek-u a’yonlar uchun aqlga sig‘maydigan bir ish edi. Akbar 
buni onif — to‘lov deb atadi: 
— Oniflar — davlatning yordamiga muhtoj keksalar, yetimlar, nogironlar, beva-
bechoralardir. Biz bu pullarni fuqarodan soliq tarzida olganmiz. Endi uni barcha imon-u 
e’tiqod vakillariga barobar ulashsak adoaltdan bo‘lgaymi, yo‘qmi, taqsirlar? 
Akbarning bu savoli ruhoniylarga qaratilgan edi. Eng avval shayx Muborak: 
— Behad katta savob bo‘lg‘aydir! — deb xitob qildi. 
Hind brahmani deva Prasad ham: 
— Brihma, Shiva, Vishnu — uchalasi ham bunday saxovatdan shod bo‘lurlar! — dedi. 
Shayx Ansoriy va Abdunabilar marmar hovuz to‘la pulning machit-u mozorlarga emas, 
kambag‘al muhtojlarga ulashilishini uncha yoqtirmasalar ham, lekin onif — to‘lovning 
savob ish ekanini tan olishga majbur bo‘ldilar. 
Shundan keyin Akbar mirdevonga tayinladi: 
— Sohib Todar Mal, o‘zingiz tuzgan ro‘yxat bo‘yicha chinakam muhtoj odamlarga 
berilishini nazorat qiling, toki ochko‘z puldorlar janda kiyib kelib, beva-bechoraning 
haqini olib ketmasin! 
Toshhovuz to‘la tangalar o‘n minglab muhtojlarga qirq ikki kun davomida ulashildi. 
Shu orada jizya solig‘i ham bekor qilindi. Abulfazl dilidagi bu orzuning amalga 
oshganidan behad shod bo‘ldi. 
— Hazratim, Panjobda, Ganga bo‘yidagi Audda el-ulus sizning haqingizga hindcha 
qo‘shiqlar to‘qibdilar, — deb daftarga yozib olingan satrlarni Akbarga o‘qib berdi: 
Hind-muslim adovati yo‘qolib bitsin, 
Akbarni kuylaylik, maqsadga yetsin. 
O tangrim Krishna, Akbarga umr ber, 
Uning islohoti doim bo‘lsin bor*. 
she’rdan mamnun bo‘lgan Akbar: 
— Xalqda donishmandlar ko‘p! — dedi. — Dilimizda borini darrov sezibdilar. 
— Jizyadan tashqari hindlardan olinadigan ziyorat solig‘i ham shayx ansoriylarni boy 
qilmishdir, hazratim! Banorasga yoki Ganga bilan Jamna quyiladigan joyga ziyoratga 
boruvchi g‘ayridinlar muslim nozirlariga bir rupiydan soliq to‘laydirlar. Bir yilda o‘n kurur 
ziyoratchi borsa, o‘n kurur rupiy foyda qilurlar! 
Akbarning navbatdagi farmoni bilan ziyorat solig‘i ham bekor qilindi. Mamlakatning 
ko‘pchilik aholisi bu diniy soliqlardan qutulganlari uchun Akbardan qanchalik mamnun 
bo‘lsa, katta daromad manbaidan ayrilgan muxtasib-u qozilar, imom-u ulamolar undan 
shunchalik norozi edilar. «Podshomiz dinidan qaytdi!», «Musulmonchilik tamom bo‘ldi!», 
«Majusiylar tepamizga chiqib ketdi!» degan ig‘vo gaplar tarqala boshladi. 
Shuning ustiga Goa orolidan Fathpur-Sekriga Akbarning maxsus taklifi bilan kelgan 
farangi ruhoniylari uchun podsho saroyi ichidan joy berildi, ularning o‘z tillarida ibodat 
qilinishlari uchun tezlikda kichkina cherkov ham tiklandi. Saroy ichida malika Jodha Bay 
qurdirgan hind ibodatxonasi borligidan nolib yurgan muslim ulamolari endi cherkov 
tepasiga o‘rnatilgan nasoralar salibini ko‘rib, jonlari halqumlariga kelganday 
bezovtalandi. Shayxulislom Ansoriy Akbarning huzuriga kelib, kofirlardan ehtiyot bo‘lish 
haqida muqaddas kitoblarda nimalar deyilganidan gap boshladi: 
— Hazratim, farangilar ilonning yog‘ini yalagan, bilintirmay zahar solgay. Buni ular bilan 
muomalada bo‘lgan podsholar yaxshi bilurlar. Eron-u Turon tojdorlari kofirlarni hatto 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov