Xulosa
Bizning jamiyatimizda yetimlar yoki qarovsiz qolgan bolalar bilan faoliyat olib borishni o'rganish, quyidagi xulosalarga kelish imkonini berdi.
Ijtimoiy qurilmani mavjud shakllarining xilma-xilligiga qaramay, ota-ona farzandini qaramog'isiz qoldirmoqda , bunday bolalar soni doimiy ravishda o'sib bormoqda. Yetimlarning katta qismi mehribonlik uylari, boshpana, maktab-internatlarda tarbiyalangan. Bunday sharoitlar oiladan uzoqdir va bu yoshlarning yoshi ulg`aygandan keyin mustaqil hayotga moslashtirish muammo bo`lib qolmoqda.
Ota-ona parvarishisiz qolgan bolaning turli shakllari mavjudligi yangi yondashuvlar ehtiyojlari va vakolatli tashkilotlarning faoliyatini tashkil etish, vakolatli tashkilotlar, ularning asosiy vazifalari bolalarning kamchiliklarini erta aniqlash uchun amalga oshiradi , bolalar va ularning oilalarida bolalarni ijtimoiy himoya qilishni tashkil etish, farzand asrab oluvchi, tarbiyalanuvchilar yoki asrab oluvchilarning oilalari kabi ijtimoiy ishlarni tashkil etish bilan shug`ullanadi.
Afsuski, aksariyat hollarda, bola oilasida yashash va tarbiyalash huquqi genetik oilaning makonida ko'rib chiqilmaydi. Oilani saqlab qolish usullarini tushunmaslik, yetimlarning ko`payishini oldini olish va ajralish arafasidagi oilalarni tiklash muammosini hal qila olmaslik yetimlarni ko`payishida muhim rol o`ynamoqda. Bularni oldini olish uchun zarur infratuzilmani barpo etish muammosini hal qilishda kerakli ishlar amalga oshirish zarurligi bolalarning vasiysiz qolishini kamaytirish yo`lidagi muhim omildir. Agar bu jarayonlar yani oilaning ijtimoiy – tarbiyaviy holati yahshilanishga erishilmasa noqulay oiladan yoki hibsxonaga yoki mehribonlik uyiga yo`l olgan bolalar ko`payaveradi. Shuning uchun vasiylik hokimiyati organlarining asosiy vazifasi ota-onalardan, ota-onalar bilan yakka tartibdagi aktsiyalar va uning qurilmasi ommaviy institutga yoki almashtirish oilasiga olib borilayotgani bilan ishlaydi. Shu bilan birga, bolaning o'ziga qiziqishi hisobga olinadi. Farzand o'z oilasini yo'qotish huquqini avtomatik ravishda boshqa huquqlarni eng yaxshi rivojlanish uchun zarur bo'lgan boshqa huquqlarni amalga oshirish qobiliyatidan mahrum qiladi. Bolalarning manfaatlarini tubdan yangi g`oyalar bo'yicha fundamental ijtimoiy siyosatni o'zgartirish kerak.
Davlat vasiylik va vasiylik organlari uning noqulay bo'lgan birinchi namoyishlarida oila bilan individual profilaktika ishlariga ega bo'lishi kerak. Vasiylik organlarining faoliyati oilaning texnik-iqtisodiy asoslari va oila hayotidagi aralashuvi to'g'risida savol tug'dirganda, oila yechimlar mavjudligiga ishonch hosil qilib, savollariga javob olganda organning faoliyati stabil ishlayotgani ko`rinadi.
Shu bilan birga, tarbiyalayotgan bolalarga ega bo'lgan oilalar ijtimoiy homiyliklarga muhtoj, ularga ijtimoiy faol mutaxassislar maqsadli yordam va qo'llab-quvvatlash ko`rsatishlari kerak.
Voyaga yetayotgan yetimlarning taqdiri to`g`ri yo`naltirish uchun tegishli xizmatlarga malakali mutaxassislarni tayyorlash, professional almashtirish oilasini yaratish zarur. Shuningdek ikki strategik yo'nalishlarda bo'lishi kerak bo'lgan oilaviy yordam tizimini yaratish zarur. Birinchidan, ijtimoiy yetimni oldini olish uchun tadbirlar kerak. U uchun oila inqirozining dastlabki oila instituti faoliyatini mustahkamlashga qaratilgan ishlarni amalga oshirish, uning ijtimoiy nufuzini tiklashga qaratilgan ishlarni yuritish, bola huquqlariga rioya qilish kabilarni qo`llash zarur boladi. Ikkinchidan, yetimlar bilan faol integratsiyalashgan ishlar olib boorish kerak.
Ushbu muammolarning yechimi barcha davlat boshqaruvi, jamoat tashkilotlarining, shuningdek, O`zbekiston Respublikasining turli xil mutaxassislari va fuqarolarining ishtirokini talab qiladi.
Ishlatilgan adabiyotlar ro'yxati
1.
Do'stlaringiz bilan baham: |