Microsoft Word Амиров Elektr o`lchashlar doc

Yechish. O‘lchash asbobining asosiy o‘lchamlari 2, 4, 6, 8, 10 A lardagi o‘lchashning absolut xatoligini x_i = x_k – x_x hisoblaymiz:
  x₂ 2 2,041  0,041A _; x₄  4  3,973  0,027^A_;   x₆ 6 6,015  0,015A ; x₈  8  8,026   0,026A ; x₁₀  10  9,976  0,024A _.
Nisbiy xatoliklarni hisoblaymiz:
0,041 0,027
₂ = 100% = – 2,05% ₄ = 100% = 0,63%
2,041 ; 3,973 ;
0,015 – 0,026
₆ = 100% = – 0,25% ₈ = 100% = – 0,326%
6,015 ; 8,026 ;
 ₁₀ =100% = 0,24%
.
Keltirilgan xatoliklar:  = (x_i / x_x)  100%
0,041 0,027
₂ = 100% = – 0,41% ₄ = 100% = 0,27%
; ¹⁰ ;
0,015 – 0,026
₄ = 100% = – 0,15% ₈  100%  – 0,26%
; 10 ;
 ₁₀ =100% = 0,24%
.
O‘lchash asbobining aniqlik klassi keltirilgan xatolikning eng katta qiymatining katta tomonga yaxlitlangan qiymatiga teng, ya’ni 0,5.
1- amaliy ish
Absolut, nisbiy va keltirilgan xatoliklarni aniqlashga doir masala.
Referat mavzulari
Metrologiya hamda elektr o‘lchashlarning fan va texnikadagi ahamiyati.
O‘zbekistonda metrologik ta’minot.
Elektr o‘lchashlarning xususiyatlari va afzalliklari.
O‘lchash xatoliklari, ularning klassifikatsiyasi va kamaytirish usullari.
O‘lchash asboblarining asosiy xarakteristikalari va parametrlari.
O‘z-o‘zini sinash savollari
Elektr o‘lchashlar fani nimalarni o‘rganadi, uning mazmuni va vazifalari nimalardan iborat?
Elektr o‘lchashlarning fan va texnikadagi ahamiyatini gapirib bering.
O‘rta asrlarda Sharqda dastavval o‘lchashlarga doir qanday ishlar bajarilgan?
O‘lchash, o‘lchash asbobi, o‘lchov, o‘lchash o‘zgartkichi, o‘lchash ti-zimi deb nimalarga aytiladi?
O‘lchash umumbirligi qanday bajariladi?
SI tizimining asosiy birliklari qaysilar?
O‘lchash xatoliklari to‘g‘risida nimalarni bilasiz?
O‘lchash xatoliklarini qanday kamaytirish usullarini bilasiz?
E.yu.k. elektr qarshilik, sig‘im va induktivlik o‘lchovlari qanday tuzilgan?
Aniqlik klassi ta’rifini bering. U qanday aniqlanadi?

II bob. ELEKTR KATTALIKLARNI O‘LCHOVCHI ASBOBLAR
2.1. Analog elektromexanik asboblar
2.1.1. Analog o‘lchash asboblarining turlari, tuzilishi, xossalari va qismlari
Bevosita o‘lchovchi elektromexanik asbob analog asbob bo‘lib, undagi qo‘zg‘aluvchan qismning holati o‘lchanayotgan kattalikning qiymatiga bog‘liq. Vazifasi va ishlash prinsipidan qat’i nazar elektromexanik asboblar o‘lchash zanjiri (O‘Z), o‘lchash mexanizmi (O‘M) va qayd etish qurilmasi (QEQ) dan tashkil topgan bo‘ladi. 2.1- rasmda bevosita o‘lchovchi elektrome-xanik asboblarning umumlashgan blok-sxemasi keltirilgan.