Microsoft Word ахборот технологиялар фанидан мажмуа doc

Назоарт саволлари: 
1. 
Маълумотлар тузилишининг таснифи.
2. 
Хотирада маълумотларни кетма-кет ва боғлиқ тақдим этиш
3. Ташқи сақлаш қурилмаларида маълумотларни ташкил этишнинг ўзига хос 
хусусиятлари 
 
14 – М авзу: АХБОРОТГА ИШЛОВ БЕРИШ ТЕХНОЛОГИЯСИ ВА 
БОСКИЧЛАРИ.
Режа:
1. Ахборотга ишлов бериш технологик жараёнининг асосий тушунчалари 
2. Ахборотга ишлов бериш технологик жараёнининг босқичлари 
3. Маълумотларга ишлов бериш ишончлилигини ошириш усуллари 
 
1. Ахборотга ишлов бериш технологик жараёнининг асосий тушунчалари 
Ахборотга 
ишлов 
бериш технологик жараёни 
белгиланган кетма-кетликда 
бажариладиган операциялар мажмуидан иборатдир. Операция дейилганда бир иш жойида 
бажариладиган муайян ҳаракатлар мажмуи тушунилади. Технологик жараён операцияларни 
элементар операцияларга бўлиб, ҳар бир операцияни деталлаштиради. Ҳар бир элементар 
операцияни бажариш фойдаланиладиган техник воситалар, зарур ресурслар, операцияларни 
бажариш шартлари ва вақти, қиймат тавсифларини белгилаб берадиган йўриқномалар, 
дастурлар ёки бошқа кўрсатмалар билан тартибга солинади. Ахборотга ишлов бериш 
жараёнининг операцияларга бўлиш ахборотга ишлов беришга меҳнат ва маблағ сарфини 
ҳисоблаб чиқиш имконини беради. Ишлаб чиқилган технологик жараён маълумотлар 
бирлигига кам сарф-харажат қилиб якуний мақсадни, энг юқори аниқлик ва ишончлиликни 
таъминлаши зарур.
Ахборотга автоматлаштирилган ишлов беришнинг ўзига хос хусусияти ишлов бериш 
операциялари ва ҳар бир операцияни бажариш вариантларининг турли-туманлиги билан 
белгиланади. Технологик жараёнга фақат муайян ахборотга ишлов берувчи ҳар қандай тизимда 
амалга оширса бўладиган типовой операцияларгина киритилиши керак. Ахборотга ишлов 
беришнинг қуйидаги типовой операцияларини ажратиб кўрсатиш мумкин дастлабки ахборотни 
тўплаш, бирламчи ишлов бериш ва рўйхатга олиш (бирламчи ташувчиларда қайд қилиш); 

---

127 
маълумотлар ва абонентларнинг сўровларини алоқа каналлари бўйича узатиш; маълумотлар ва 
сўровларни қабул қилиш ва ҳисобга олиш; қабул қилинган ахборотнинг ишончлилигини 
назорат қилиш ва хатоларини бартараф этиш; маълумотларни ташувчи машиналарга кўчириш 
ва кўчиришнинг тўғрилигини назорат қилиш; маълумотларни ЭҲМ га киритиш ва киритиш 
тўғрилигини назорат қилиш; маълумотларга машина ичида ишлов бериш ва чиқиш ахборотини 
тузиш; чиқиш ҳужжатларини тайёрлаш ва уларни фойдаланувчига узатиш. 
Типовой операциялардан типовой технологик жараёнлар тузилади. Типовой технологик 
жараёнларнинг турли вариантлари тизим ҳал қиладиган вазифалар доирасини, дастлабки 
ахборотнинг характери ва даврийлигини, қўлланиладиган ҳисоблаш техникаси воситаларининг 
тури ва таркибини, фойдаланиладиган ахборот ташувчиларни, дастурий таъминот таркибини 
ва бошқа бир қатор омилларни ҳисобга олади. 
Технологик операциялар иш (ижро) ва назорат операцияларига бўлинади. Ишчи