Microsoft Word ахборот технологиялар фанидан мажмуа doc

Технология (юнончадан - techne) - санъат, маҳорат, билиш деган маъноларни 
билдиради, бу эса жараёндан бошқа нарса эмас. Жараён дейилганда қўйилган мақсадга 
эришиш учун йўналтирилган ҳаракатларнинг муайян мажмуи тушунилади. Жараён одам 
танлаган стратегия билан белгиланиши ва турли воситалар ва усуллар мажмуи ёрдамида 
амалга оширилиши зарур. 
Моддий ишлаб чиқариш технологияси дейилганда хом ашё ёки материалнинг ҳолатини, 
хусусиятларини, шаклини ўзгартириш, ишлов бериш, тайёрлаш воситалари ва усулларининг 
мажмуи билан белгиланадиган жараён тушунилади. Технология материянинг сифатини ёки 
дастлабки ҳолатини моддий маҳсулот олиш мақсадида ўзгартиради (2.1-расм). 
 
 
2.1-расм. Ахборот технологияси моддий ресурсларни қайта ишлаш технологиясининг аналоги 
сифатида 
Ахборот технологияси нефть, газ, фойдали қазилмалар ва бошқа шу каби анъанавий 
моддий ресурслар билан бир қаторда жамиятнинг қимматли ресурсларидан бири ҳисобланади, 
Ахборот 
махсулоти 
Маълумотлар 
Моддий 
ресурслар 
Махсулот 
Моддий ишлаб 
чиқариш 
технологияси 
Ахборот 
технологияси 

---

37 
демак, уни қайта ишлаш жараёнини моддий ресурсларни қайта ишлаш жараёнларига ўхшатиш 
ва технология сифатида қабул қилиш мумкин. Бунда қуйидаги таъриф тўғри бўлади: 
Ахборот технологияси – объект, жараён ёки ҳодиса (ахборот маҳсулоти) нинг ҳолати 
тўғрисида янги сифатдаги ахборот олиш учун маълумотларни тўплаш, уларга ишлов бериш ва 
узатиш воситалари ҳамда усулларининг мажмуидан фойдаланувчи жараён. 
Моддий ишлаб чиқариш технологиясининг мақсади – инсон ёки тизимнинг 
эҳтиёжларини қондирувчи маҳсулот ишлаб чиқариш. 
Ахборот технологиясининг мақсади – инсон томонидан таҳлил қилиш ва унинг 
асосида қандайдир хатти-ҳаракатни бажариш бўйича қарор қабул қилиш учун ахборот ишлаб 
чиқариш. 
Маълумки, битта моддий ресурснинг ўзида турли технологияларни қўлланиб турли 
буюмлар, маҳсулотлар олиш мумкин. Худди шунинг ўзи ахборотни қайта ишлаш 
технологиялари учун ҳам хосдир. 
Мисол. Математикадан назорат ишини бажариш учун ҳар бир талаба дастлабки ахборот 
(масаланинг дастлабки маълумотлари)ни қайта ишлашнинг ўз технологиясини қўллайди. 
Ахборот маҳсулоти (масалани ечиш натижаси) талаба танлайдиган ечиш технологиясига 
боғлиқ бўлади. Одатда қўлда бажариладиган (дастаки) ахборот технологияси қўлланилади. 
Агар бундай масалаларни еча оладиган компьютер ахборот технологияларидан фойдаланилса, 
ахборот маҳсулоти бошқача сифат касб этадиган бўлади. 
2.1-жадвалда қиёслаш учун технологиялар ҳар икки турининг асосий компонентлари 
келтирилган. 
2.1-жадвал
Технологияларнинг компонентларини қиёслаш