Microsoft Word 4-китоб ёшлар конф 2017 май

“Таълим, фан ва ишлаб чиқариш интеграциясида интеллектуал салоҳиятли ёшлар 
мамалакат тараққиётининг муҳим омили” конференция материаллари. 
269 
tekshirish hujumi esa o‘g‘rilar uyga kirishdan oldin eshik va derazalarni ochiq yoki 
yopiqligini bilishiga o‘xshaydi. Agar deraza ochiqligini o‘g‘ri payqasa, uyga kirish 
oson 
bo‘ladi. 
Hakker 
hujum 
qilayotgan 
vaqtda 
port 
ochiq 
yoki 
foydalanilmayotganligi haqida ma’lumot olishi uchun Portlarni tekshirish hujumidan 
foydalanadi. 
Portlarni tekshirish hujumiga qarshi samarali himoya yechimi tarmoqlararo ekran 
texnologiyasidan unumli foydalanish kutilgan natija beradi. Barcha portlarni bir 
vaqtda tekshirish haqidagi kelgan so‘rovlarga nisbatan tarmoqlararo ekranga maxsus 
qoida joriy etish yo‘li bilan hujumni bartaraf etish mumkin. 
Operasion tizimlarda bo’laklangan resurslarni boshqarish. 
Shaimov K. -SamDAQI 
 
Biz bu muammoni hal qilishni UNIX operasion tizimi misolida qarab chiqamiz. 
Faraz q ilaylik, ikki jarayon mavjud va ular umumiy operativ xotira
fazosida ishlamoqdalar. Bu holatda bo’laklangan resurslar turli rejimlarda 
ishlashlari mumkin, ya’ni bu ikki jarayon turli mashinalarda joylashishi xolati
xam yuz berishi mumkin, lekin ular bita umumiy operativ xotira 
maydon 
bilan boglangan. 
Bu xolda xotira ishini buferlashtirish muammosi yuzaga 
keladi, chunki xar bir mashina o’zining o’qish-yozish mexanizmlariga ega. Bu 
yerda 
shunday noxush 
xolat yuzaga keladiki, fizik xotiraning xolati
uning real qiymatiga mos kelmay qoladi. Ikkita mashinada ishlayotgan 
operatsio tizim uchun muammolar yuzaga keladi. 
Yana quyidagicha muammo. Faraz qilaylik, bitta mashinada ishlayotgan ikkita 
jarayon 
bo’lsin. 
Shunday 
qurilmalar 
mavjud 
bo’lishi 
kerakki, 
ular 
bo’laklanayotgan xotiraga murojaatni sinxronlashi, ya’ni shunday sharoit 
yaratishlari kerakki, xar bir operativ xotira bilan ishlayotgan jarayonning ma’lumot 
almashinuvi aniq bajarilishi kerak. Bu esa bo’laklangan xotiradan h a r bir
ma’lumotni o’qish jarayonida bu xotiraga nimadir yozayotgan barcha
foydalanuvchilar bu jarayonni tugatgan bo’lishlari kafolatlanishi kerak, ya’ni
bo’laklangan xotirada ma’lumot almashinuv sinxronizasiyasi bo’lishi kerak. 
Haqiqatda masalalarni yechish jarayonida umumiy xotira kabi bo’laklangan 
resurslarga talab qo’yilmaydi, lekin bir vaqtda harakatlanayotgan jarayonlar bir 
biriga qandaydir ta’sir ko’rsata olishlari maqsadga muvofiqdir. Bu apparat 
uzilishlari kabi ta’sirlardir. Ko’pgina operatsion tizimlarda bularni amalga oshirish 
uchun jarayonlar orasidagi signallarni uzatish qurilmasi mavjud. Bir jarayon
ikkinchisiga aytadi-signalni boshqa jarayonga uzat. Boshqa jarayonda bu 
jarayonning bajarilish uzilishi yuzaga keladi, va uzatuv boshqaruvi oldindan
aniqlangan qabul qilingan signalni qayta ishlovchi funksiyaga uzatiladi. Bu 
operatsion tizimning uchinchi funksiyasidir. 
Xar bir OT
shu kabi funksiyalar tuplamiga ega bo’lib, shu OT ning ish 
faoliyatini ta’minlaydi. 
Har bir OT kiritish-chiqarish buferining ishini ta’minlaydi. 
Bu esa operasion 
tizimning asosiy funksiyalaridan biridir. Har bir operatsion tizim murojatni tashqi 
saqlash qurilmasiga saqlovchi KESh 
buferlarga ega. Bu esa operasion tizimni 
optimallashtirish imkonini beradi. Bunday buferlashning mavjudligini belgisi bo’lib, 
mashinani o’chirishdan avval operasion tizimni tugatish hisoblanadi. Masalan, MS-

---