Mezolit (o’rta tosh) davri

Xorazmshohlar davlatining boshqaruv tizimi, ijtimoiy-iqtisodiy hayoti. Xorazmshohlar davrida harbiy sohaga alohida ahamiyat berilgan. Bunda bir necha yuz minglik qo’shindan tashqari oliy hukmdorning maxsus shaxsiy gvardiyasi (Haros) katta mavqega ega bo’lgan. Sulton Muhammadning shaxsiy gvardiyasi 10 ming nafar kishidan tashkil topgan. Harbiy qismlarda Harbiy nazoratchi, sipohsalor, sohibi jaysh (viloyat qo’shini boshlig’i), Amir ul-umaro, Malik (10 ming qo’shin boshlig’i), Chovush (chopar), Josus (razvedkachi), Askar qozisi kabi mansablar ham mavjud bo’lgan. Xorazmshohlar sulolalariga mansub ma’rifatparvar hukmdorlarning ilm-fan va madaniyatga doimiy rag’bat berishlari orqasida ko’plab iste’dod sohiblarining salohiyati, ijodi o’sib, yuksalib borgan. O’sha davr hukmdorlari tashabbusi bilan bunyod etilgan va faoliyat ko’rsatgan kutubxonalarda sonsanoqsiz noyob, qimmatbaho kitoblar, qo’lyozmalar to’planganki, bulardan hozirgi avlod kishilari ham bahramand bo’lmoqdalar. Buyuk matematik, astronom va geograf olim Muhammad Muso al-Xorazmiy (783-850) nomi fan tarixida alohida o’rin tutadi. Olim o’zining «Hisob aljabr val Muqobala», «Hind arifmetikasi haqida kitob», «Quyosh soatlari haqida risola», «Astronomik jadvallar» singari asarlari bilan «Algebra» faniga asos soldi. Uning arifmetika risolasi hind raqamlariga asoslangan bo’lib, hozirgi paytda biz foydalanayotgan o’nlik hisoblash sistemasining Evropada tarqalishiga sabab bo’ldi. Allomaning «al- Xorazmiy» nomi «algoritm» shaklida fanda abadiy muhrlanib qoldi. Olimning «Kitob surat al-arz» nomli geografiyaga doir asari shu qadar fundamental ahamiyatga egaki, u arab tilida ko’plab geografik asarlarning yaratilishiga zamin yaratdi.

Podsho Rossiyasining o'lkamizdagi mustamlakachilik siyosati. Mustamlakachilik boshqaruv tizimining o'rnatilishi.. Turkistonni boshkaruv tartibi 1886 yili kabul kilingan "Turkiston ulkasini boshkarish tugrisidagi Nizom"da konuniy jixatdan rejalashtirildi. Gubematorlikning xukuk va vazifalari "Oltin yorlik" deb aytilgan. Xujjatda podshoning 1867 y. general-gubernator fon Kaufman nomiga bulgan farmonida belgilangan. CHor Rossiyasi Turkistonda markazlashgan kuchli xarbiy xokimiyat zarur deb xisoblab, general-gubematorlikka cheklanmagan vakolatlar berdi, bu xokimiyat rasman "Xarbiy xalk boshkaruvi" deyilgan. Aslida bu xokimiyat tula xarbiylar kulida edi. 1873 yilda general-gubemator Kaufman "Turkistonni boshkarish tugrisidagi Nizom'ning yangi loyixasini takdim etdi. Bu loyixa xokimiyatni kuchaytirish goyasi bilan sutorilgan edi. Xarbiy gubernatoriar koshida viloyat boshkarmalari bulib, ular gubernator boshkarmasi xukuklariga ega bulishgan. Viloyat xayotining barcha masalatari shu boshkarmada kurib chikilgan.

226. 
     4. O'zbekistonlikjangchilarningfrontda ko'rsatgan jasoratlari. 1941-1945 yillardagi urushning barcha jabxalarila o'zbekistonlik jangchilar kaxramonlik va mardlik mu'jizalarini kursatdilar. Umuman, Ikkinchi jaxon urushi xar jabxada turkistonlik jangchifar, shu jumladan, o'zbeklarning an'anaviy ur\"sh kobilyatlarining saklanib kolganligini kursatdi. Jami bulib II jaxon urushiga Uzb-dan 1 mln 433.230 kishi safarbar bulgan. Bu usha davrdagi Uzb-dagi urushga yarokli axolining 50-60 foizini tashkil etar edi. Uzb-Iik jangchilar frontlarda mardlik va kaxramonlik namunalarini kursatdilar. Ulardan 1753 kishi "Moskva mudofaasi uchun", 2738 kishi "Stalingraf mudofaasi uchun" medallari bilan takdirlandilar. Fakat 1944 yilda o'zbek uglonlarn 2974 kishi Kavkaz erlarini ozod kilishdagi mardligi va jasoratn uchun sobik Sovet Ittifokining orden va medallari bilan mukofotlandilar, 78 baxodirga esa "Sovet Ittifoki Kaxramoni" unvoni berlidi. Uzbek jangchilarining 6770 kishisi YAponiya militarizmiga karshi kurashda SSSRning orden va medallari bilan takdirlangan. Fashizm ustidan tarixiy galabani kulga kiritishda partizanlarning xam xizmati bekiesdir. Uzbekistonlikldardan Mamadali Topiboldiev va boshkalarning jasoratlari tarixda ma'lumdir. Uzbek partizan lardan 65 kishi xukumatning 1 va P daradali jangovar medallari bilan takdirlandi. Bu urushda Uzb-n va o'zbeklar kup narsa yukotdilar - resp-ka axoliey 1,4 mln kishiga kiskardi.
     

5.O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining qonunchilik palatasi va uning vazifalari. Prezident I.A.Karimov 2000 yil 25 may kuni ikkinchi chakirik Uz Res Oliy Majlisining ikkinchi sessiyasida doimiy asosda ishlaydign ikki paxtaii parlament tizimiga utishni taklif kilinadi. 2001-yil 6-7 dekabr kuni bulgan oliy majlisning ettinchi sessiyasida parlamentni ikki papatali kilib tuzish zarar degan xulosaga kelindi. 2002-ynl dekabrda bulgan oliy Majlisning X sesiyasida «Uzbekiston Respublikasining Konunchilik patatasi tugrisida» konun kabul kilindi. Unga kura konunchilik papatasi 120 nafar deputatdan iborat etib shakllantirildi. 2004 yil 26 dekabr va 2005-yil 9 yanvarda mamlakatimizda ilk bor ikki palatachi paramentta saylovlar bulib utdi. Prlamcntning kuyi- konunchilik papatasiga 120 nafar deputat saylandi. Uzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 77 -78 -79 moddalarida Oliy Majlis Konunchilik patatasi va uning mutlok vakolatlari berilgan. Ushbu vakolatlar zimmasiga kuyidagilarkiradi.Uzbekiston Respublikasi Bosh Prokurorining takdimiga binoan konunchilik palatasi deputatini d&xleizlik xukukidan maxrum etish tugrisidagi masalalami xal etish. Uz faoliyatini tashkil eti shva palataning ichki tartib koidalari bilan boglik masalalar yuzasidan karorlar kabul kilish. davlat ichki va tashki siyosati masalalari yuzasidan karorlar kabul kilishkiradi

51315793.

1. 
   Qadimgi Sug’d (Sug‟diyona) davlati va uning hududi.So’g’diyona, Sog’da, Sug’uda, Zarafshon va Qashqadaryo oralig’idagi hudud, “Avesto”, yunon-rim manbalari, ziroatchilik, Yerqo’rg’on, Afrosiyob, Uzunqir, Ko’ktepa). Sugdiyona Urta Osiyodagi kadimiy, tarixiy, madaniy viloyat xisoblanadi. Ilk marta axamoniylar sulolasi vakillarining koyatosh xotirot bitiklarida Sugudi shaklida qad.eron saltanatiga tobe qilingan satrapliklardan biri mamlakatning nomi sifatida kayd etil gan. Sugdiyona 3 ta tarixiy geografik xududni birlashtirgan: Samarkand Sugdi, Buxoro Sugdi va Kesh Naxshab Sugdi. Xar 3 kismi uzaro tabiiy geografik uzaro tabiiy chegaraga xali ega edi. Buyuk Ipak yulinnng markaziy tarmokdari Sugdiyona orkali utgan. Natijada Sugdiyona xalkaro savdo munosabatlarida muxim urin tutadi. Buyuk ipak yuli builab savdogarlarning kishlokdari, shaxarlarida esa uning maxallalari paydo bulgan. Sugd tili xalkaro til rolini ui nagan. Bu xol xitoy sayyoxlari tomonidan notugri tasvir uygotgan. Sugdiyona mil.avv.6-2 asrlarda avval axamoniylarga, sungra makedoniyalik Aleksandr tuz gan saltanatga, uning davomchisi Salavka davlatiga, Yunon-Baktriya tobe bulgan. Mil.avv. 2-1 ayerlardan boshlab Sugdiyona uz musta uilliginn tiklashga kirishgan. Uning markaziy va maxalliy tangalari zarb kilina bo shla gan. Sugdiyona a sta sekin xar uch kiyem chegaralarini uz atrofiga yiga boshlagan va konfederativ davlat uyushmasiga aylanib borgan.Mi. 1 ming y ill i kn ing 1 chi yarmida Sugdiyona kushonlar, xioniylar, abdallar, kidarlar ta’sir i da bulgan. Arab istilosining boshlangich davridan to Sugd podshosi Turgar davri oxirigacha Sugdiyona uzining konfederativ xususiyatini saklashga xarakat kilgan. Turgardan keyin Sugdiyonada ixshidlar siyosiy xokimiyat tugab mam-t xalifatik tarkibiga kirgan.
   
2. 
   . Xorazm Ma’mun Akademiyasining tashkil topishi va uning faoliyati. Xorazmda ham podsho Ma`mun ibn Ma`mun davrida “Donishmandlar uyi” tashkil etildi. Urganchda tashkil etilgan bu Bayt-ul-Hikma-Ma`mun akademiyasi (Xorazm akademiyasi) deb nomlanadi. Bag`dad va Urganchdagi Donishmandlar uyida o`z vaqtida nomlari dunega masho`ur ulug` alloma va mutafakkirlar tahsil ko`rganlar. Ular orasida Axmad Farg`aniy, Al Xorazmiy, Beruniy, Ibn Sino, Ibn al-Xammor, Abu Saxl Masixiy, ibn Iroq kabi ulug` va buyuk zotlarning nomlari bor. Muxammad ibn Muso al-Xorazmiy (783-850) asli Xiva shaxridan bo`lib u dastlabki ta`limni xususiy muallimdan oldi va sungra Marvda madrasada uqidi. Xalifa Xorun ar-Rashidning o`g`li Ma`mun xalifalik taxtiga o`tirgach (813) Muxammad Muso al-Xorzmiyni o`zi bilan birga Bagdodga olib ketdi va u erda tashkil etilgan Boytun-ul-Hikma(Donishmandlar uyi) ga boshliq etib tayinladi. Axmad Farg`oniyning olim Muxammad ibn Muso bilan, ulug` mutafakkir olim Muxammad ibn Muso al-Xorazmiy rahbarligida faoliyat ko`rsatgan Baytun-Hiqma bilan bog`likdir. U Bag`dod va Damashqdagi rasadxonalar qurilishiga shaxsan qatnashdi. Markaziy Osiyoning yirik qomusiy olimlaridan biri, Sharq falsafasining otasi Abu nasr Muxammad ibn Muxammad Farabiydir. U 873yilda farob yaqinidagi Vasij shaxarchasidja tavallud ko`rgan va 951yili Damashqda vafot etgan.Farobiyning falsafa, tilshunoslik, mantik, rieziet, musiqa nazariyasi borasida olib borgan ilmiy ishlari unga katta shuxrat keltirdi va dune fani tarixida nomiga bqiylik baxsh etdi.
   
3. 
   XX asr boshlarida Turkiston o'lkasi, Buxoro va Xivadagi ijtimoiy-iqtisodiy vaziyat. Туркистоннинг ижтимоий-сиссий хаёти. XX асрнинг дастлабки ун йилликлари жахон халклари учун нихоятда огир, ташвишли ва инкирозларга бой йиллар эди. Жахон иктисодий ва сиесий инкирозолари биринч навбатда Европа ва Шаркнинг ривожланган мамлакатларини уз гирдобига тортди. Улар бу огир иктисодий ва сиесий инкироздан чикиб кетиш максадида тажовузкор ташки сиёсат олиб бордилар. Окибатда фожеали ва киргин-барот урушлар келиб чикди. 1904 й. бошланган рус-япон уруши ва 1914-1918 йй.ниуз ичнгаолган ва дунёнинг28 мамлакатини уз домига тортган. Шулар сабабли Туркистон улкасида мустамлакачилик, миллий зулм ва зуравонлик сиёсати яна авж олди. У уз олдига максад килиб Туркистон улкаси бойликларини талаш ва ерли хлкларни каттиккуллик билан эксплуатация килиб, уларнинг конини зулукдек суриш учун улуг давлатчилик, шовинистик сиёсат олиб боришни куллади. Халк эса гоят огир ва кисматли хаёт кечирар эди. Мустамлакачилар уларга паст назар билан караб, "сарт" деб атаган. Иш хаклари кам булган, соликлар ошиб борар эди, нархлар ку^тарилар эди
   
4. 
   «Qayta qurish» yillarida iqtisodiyotni isloh qilinishining muvaffaqiyatsizlikka uchrashi, uning sabablari. 80-yillarda sovet jamiyati «kayta kurish» siyosati boshlandi Dayta kurishning birinchi boskichi 1985-1987 yillarda tugri keladi Kayta kurishning dastlabki davrlarida asosiy e'tibor mamlakat iktisodiyotini rivojlantirishda karatildi.Ammo 1986 yildan boshlab mamlakat iktisodiy axvoli battar yomonlasha boshladi, 1987 yil yanvaridan boshlab ishlab chikarish xujjatlari keskin pasaya bordi, iktisodiyotda inkirozli xolat yuzaga keldi. Kayta kurishning birinchi boskichi shu tarzda maglub buIadi.Natijada Uzbekistonda iktisodiy axvol ogirlasha boshladi.Moddiy tanglik yuzaga keldi, xujalik yuritish tizimi moddadai tashkari siyosiylashdi, ma'muriyatchilik usullari milIashdi.Bulaming barchasi tabiyki, ogir iktisodietni yuzaga keltirdi. Agar 1981-1985 yillarda yalpn ijtimoiy maxsulot 3,4% oshgan bulsa, 1986-1990 yillarda bu kursatgich 2,2%ni tashkil etdi. 1990-1986 yillarda Uzbekistonda pulat kuyosh darajasi jiddiy kamaydi.SHu davr mobaynida paxta terish mashinalari ishlab chikarish 9,4 ming donadan 5,8 ming donaga traktorlar 26,4 mingdai 21,1 ming donaga, ekskovatorlar 1576 donadan 964 donaga kamaydi. Umuman 1991 yilda Uzbekiston ekspertining 79 foizini xom Ashe maxsulotlari, 1 l%i mashinalar, texnika vazifalari, asbob uskunalar, 6%i xalk istemol mollari, 4% ozik-ovkat maxsulot tashkil etdi. Sovet xukumati raxbarlari bor imkoniyatini ishga solib (ota-bobolardan kolgan) birlashgan davlatlar yani SSRdavlati saklab kolishda intildilar.Lekin u baribir parchalanib ketdi buning ikki sababi bor bular 1. «Kayta kuriui»ning anik izchil ilmiy jixatdan ishlab chikilgan dasturini yuk edi.2.Partiya raxbarlari bundan manfaatdor emas edilar.Endi ikkinchi boskich 1987-1990 yillarxakida gapirsak 80yillarning ikkinchi yarmida Uzbekiston iktisodiyotnda jiddiy salbiy ta'siretgan xolatlardan yanabiri 1985-1989 yillardagi katagonlar «desantlan> «Paxta ishi» okibatlari buldi.Bu davrda xujalik yuritish san'atini yuksak darajada urgangan minglab raxbarlar, mutaxassislar kamaldi, ishdan oldin ular keyinchalik Amaliy faoliyat kursatishga kodir bulmay koldilar
   
5. 
   I.A.Karimovning "O'zbekiston musaqillikka erishish ostonasida" nomli asarining mazmun-mohiyati Mamlakatimizda xukukiy demokratik davlat, fukarolik jamiyati barpo etish yulida awalambor asosiy ustuvor yunalishlaridan biri milliy armiyani shaklantarishdir.Uzbekiston Respublikasi Prezidenta Islom Karimov 1990 yil 5 iyunda Uzbekistan Kompartiyasining XXII s'ezdida "Utmishdan sabok chikarib, kelajakka ishonch bilan" komli ma"ruzasida "Viz, armiya xizmatiga salbiy munosabatni keltirib chikargan sabablarni bartaraf etish uchun omilkorlik bilan xarakat kilishimiz ;iart", degan edi. Bu urinda ran ayrim xarbiy kismlarda intizomning bushashib ketgani, Ustavga xilof munosabatlar mavjudligi, yigitlaming mayiblanib kaytishi va xal о к bulishiga yul kuyraaslik xakida bormokda. Viz ruyi rost aytishimiz kerakki, bunga aslo yul kuya olmaymiz. Uz farzandlarimizni ularga nisbatan noxush xatti-xarakatlardan va belgilangan konunlaming buzilishidan muxofaza kilish uchun barcha ishlarni kilamiz. Uzbekiston Kompartiyasi Markaziy Komitetining tashabbusi bilan UzSSR Oliy Soveta Ittafok organlariga yigitlarimizning xizmatni utash tartibi ni uzgartirish tugrisida bir kancha takliflar kiritdi. Bu masalalar xozir xal etilmokda. CHunonchi, kur il i sh kismlariga chakirilgan yigitlar Turki ston xarbiy okrugi xudidida xizmatni utashlari tugrisida masala xal etildi.CHakiruv komissiyalariga Oliy Sovet va maxali у Sovetlarining deputatlari jglbetiladigan buldi. Uzbeknstondan chakirilgan yigitlarningbarchajangovar kismlarda xarbiy xizmatni utash shart-sharoitlari respublika jamoatchiligi tamonidan kat'iy nazorat ostiga olinmokda."Kaysi birkitobdagoyatibratli rivoyatni ukigan edim. Emishki, Amir Temur yarimjaxonni zabt etib, olis urmon kabilalariga borib etibdi, xullas, ularni xam uziga buysindiribdi. Kdysar va jangari, ozod va samimiy bu kabila boshligi chorasizlik tufayli, Temurga kurollarini topshirar ekan, kuyidagi gaplami aytibdi: - "Ey, Amir! Sen bizni kurol kuchi bilan enga olding. Birok senga aytadigan shartlarimiz bor. Agar sen kassob bulsang, bizni suyib tashla, agar sen savdogar bulsang, sotib yubor, agar podsho bulib kelgan bulsang - bizga baxt ato et!". Ushbu urinda tanikli olim A.Azizxujaevning "CHin o'zbek ishi" kitobida keltarilgan fikrlarga murojaat etamiz. "Mustakillik davrida yosh davlatimiz, unga kudrat baxsh etguvchi zaxmalkash xalkimiz davlat va jamiyat kurilishining turli jabxalarida bekiyos yutuklarni kulga kiritganini gurur bilan ta"kidlab utish mumkin.
   

51315794.

1. Ahamoniylar davlatida soliq tartibi va pul muomalasi. Kadimgi zamondan boshlab, Urmiya kulining janubiy tomonlarida «parsu» kabilalari yashashar edilar. Miloddan avvalgi VI1I-VII aerlarda ular Elamga kuchib, axomon urugidan chikkan sardor atrofida birlashadilar. Ularning dastlabki podsholari Kayxusrav davrida Ossuriyaga, Kachbiz davrida, Midiyaga itoat ettanlar. Kambiz bilan Midiya shoxi Astyakning kizi, urtasida™ nikoxda Kayxusrav II dunyoga keladi. Kambiz vafot etgach Parsua taxtiga Kayxusrav P utiradi. Mol.avv.558-yilda Pasargada shaxrini kurib, uni davlat poytaxti ga aylantiradi. Kadimgi Eroniiklar uzlarining boy xalk ogzaki ijodiyoti va yozma ada b yeti ga ega bulishganlar.Ular kuplab xalk makollari ertaklari, xikoyalari, kushiklari va yozma adabiyotining ajoyib namunalarini yaratganlar. Ular xakida «Avesto SHoxnoma» dostonlari aloxida axamiyatga ega

2. Abu Rayhon Beruniy-buyuk ensiklopedist olim O’rta asrlar davri sharoitida Vatanimiz sharafini o’zining beqiyos dunyoviy asarlarida ulug’lagan, astronomiya, fizika, matematika, geologiya, geodeziya, geografiya, mineralogiya, tarix singari fanlar yo’nalishida mislsiz kashfiyotlar qilgan qomusiy bilm sohiblaridan yana biri Abu Rayhon Beruniy (973-1048)dir. Asli Xorazm yurtidan bo’lgan allomaning butun hayoti to’laligicha ilm-fanga bag’ishlangan. Uning qalamiga mansub yuzlab noyob asarlar ichida bizning davrimizgacha saqlanib, o’z bebaho ahamiyatini yo’qotmay, bugungi avlod kishilari uchun o’rganish manbai bo’lib kelayotganlari ham talaygina. Bular jumlasiga «Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar», «Xorazmning mashhur kishilari», «Hindiston», «Ma’sud qonuni», «Mineralogiya», «Saydona», «Astrologiyaga kirish», «Astronomiya kaliti», «Jonni davolovchi quyosh kitobi», «Foydali savollar va to’g’ri javoblar», «Ibn Sino bilan yozishmalar» singari tarixiy kitoblarni kiritish mumkin. Beruniy asarlari ko’p asrlardan buyon Sharqu G’arbda keng tarqalgan bo’lib, ular yuksak qadr topgan. Alloma merosi uning bugungi mustaqil yurtida, minnatdor avlodlari nigohida, doimiy e’tiborida, e’zozidadir.

3.XIX asrning 20-50-yillarida Podsho Rossiyasi bilan O'rta Osiyo xonliklari o'rtasida diplomatik va savdo-sotiq munosabatlari. Uzbek xonliklari urtasidagi munosabatlar oldinlari juda yaxshi bulib, bir-birlari bilan savdo alokalarini olib borganlar. Lekin keyinchalik xronliklar urtasida munosabatlar keskinlashib ktdi. Bularga xam uchala xonliklar xam uzlarini ustun kuyishi asosiy sababi gisoblanadi. CHunki, bu erda kim xukmron bulishi asosiy rol uynagan. YAna bir sababi, Rossiya xonliklarga urush ochganda, Xiva va Kukon xonliklari kelishisli yulnni tanlaganda, Buxoro xonligi urushish yulini taniagan edi. SHu tufayli xonliklar urtasida nizolar kelib chikkan

4.1917 yilda Rossiya imperiyasida iqtisodiy-siyosiy inqiroz va ijtimoiy ziddiyatlar. Xalqimiz 130 yilga yaqin davr mobaynida podsho Rossiyasi zulmi ostida, sho‘rolar istibdodi iskanjasida yashadi. Bu davrda ular ne-ne kulfatlarni o‘z boshlaridan kechirmadilar. Shu bois ular doimo o‘z ozodligi va mustaqilligi uchun kurash olib bordilar. Biroq istiqlolimizgacha tariximizdagi bu ozodlik kurashlari bizdan pinxon tutildi. Ularning mazmuni, mohiyati va ahamiyatiga reaksiyey tus berildi. Hatto mustaqil davlatimizning bir bo‘lagi bo‘lgan “Turkiston muxtoriyati” faoliyati adabiyotlar va darsliklarga kiritilmadi, mustaqillik uchun olib borilgan kurashlar esa “bosmachilik” deb ataldi. Oqtyabr to‘ntarishi esa Sharq xalqlari, jumladan, O‘rta Osiyo xalqlariga ozodlik, xurlik olib kelgan, ularning mustaqil taraqqiyot yo‘lini boshlashga imkon bergan “buyuk istiqbol” deb jar solindi. Mustamlakachilar, istibdodchilar tariximizni buzib talqin qildilar, haqiqatni bizdan bekitdilar. Biroq tarixni tuzatib ham, uni qayta yozib ham bo‘lmaydi. U qanday bo‘lsa, shundayligicha qoladi. Prezidentimiz aytganidek «Ko‘chmanchilar, bosqinchilar kelib ketaveradi, lekin xalq boqiy qoladi, uning madaniyati abadiy yashaydi». 1917 yil 27 fevralda Rossiyadagi fevral burjua-demokratik inqilobi g‘alabasi tufayli podsho Nikolay II taxtdan ag‘darilib, hokimiyat tepasiga rus burjuaziyasi chiqdi va ular muvaqqat ( vaqtli) xukumat tuzdilar.Petrogradda bo‘lib o‘tgan hodisalarlar ta’siri ostida Turkistonda yangi hokimiyat tuzilmalarini barpo qilish yuzasidan kuchli jarayon boshlandi. Bolsheviklar ta’sirida hamma shahar va ishchilar mavzelarida ishchi va soldat deputatlari Sovetlari tuzila boshladi. Ular inqilobiy demokratiya orzusini yuzaga chiqarishga vakil etilgan va muvaqqat hukumat mahalliy muassasalarining xatti-harakatlari ustidan nazorat olib borish huquqini da’vo qiladigan qurollangan xalq organlari tariqasida tashkil topib bordi. Bu sovetlar xay’atiga asosan ovrupalik aholi vakillari kirdi.

5.O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoevning "Tanqidiy tahlil, qat'iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik - har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo'lishi kerak" nomli asarining mazmun mohiyati. Tanqidiy tahli], qat'iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik har bir rahbarni - bu Bosh vazir yoki uning o'rinbosarlari bo'ladimi, hukumat a'zosi yoki hududlar hokimi bo'ladimi, ular faoliyatining kundalik qoidasi bo'lib qolishi kerak. Endi har birimiz, eng avvalo, davlat boshqaruvi organlari rahbarlarining vazifasi - o'zimiz mas'ul bo'lgan soha va tarmoqda ishlarning ahvolini tanqidiy baholash asosida zimmamizga yuklatilgan vazifalami mas'uliyat bilan bajarishni ta'minlashdan iborat. Shunday davr keldi. Ana shu talabni, shuningdek, 2017-2021-villarda O'zbekistonni yanada rivojlantirish bo'vicha Harakat strateeivasi loyihasini keng muhokama qilish davomida kelib tushgan takliflarni inobatga olgan holda, 2017- yil uchun mo'ljallangan iqtisodiv va ijtimoiv dastuming o'n bitta eng muhim ustuvor vazifasini belgilashni taklifetaman. Ushbu ustuvor vazifalar bugungi majlisimiz bayonnomasi loyihasida ko'rsatilgan. Shu munosabat bilan Bosh vazir A.Aripovga ana shu yo'nalishlarni amalga oshirish bo'yicha o'zaro bog'liq chora-tadbirlar kompleksini bir oy muddatda taqdim etish topshiriladi. Eng asosiy ustuvor vazifa - «Xalq bilan muloqot va inson manfaatlari yili» Davlat dasturini amalga oshirish, «Inson manfaatlari hamma narsadan ustun» degan olijanob g'oyani izchillik bilan hayotga tatbiq etishdan iborat. Aynan ana shu eng muhim vazifalar iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishning asosiy yo'nalishlari va ustuvor vazifalariga jiddiy o'zgartirishlar kiritish uchun poydevor bo'lishi kerak. Buning uchun quyidagi vazifalami bajarishimiz lozim. Birinchi - fuqarolar bilan ochiq muloqotni yo'lga qo'yishning yangi samarali usul va mexanizmlarini tatbiq qilish, jumladan, barchadarajadagi hokimlar, prokuratura va ichki ishlar organlari rahbarlarining aholi oldida hisobot berish tizimini joriy etish kerak. O'ylaymanki, ana shu muhim ishda Qonunchilik palatasi va Senat qo'mitalari faol ishtirok etadi. Joriy yilning 1-fevralidan boshlab Qonunchilik palatasi Spikeri - Nuriddinjon Mo'ydinxonovich Ismoilov va Senat Raisi - Nig'matiila To'Iqinovich Yo'ldoshev ham joylarga chiqib, mavjud ahvolni shaxsan o'rganish asosida aholining eng muhim ehtiyojlarini haf etishda amaliy yordam ko'rsatishlari maqsadga muvofiqdir. Ikkinchi - O'zbekiston Respublikasi Prezidentining Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahridagi, har bir tuman va shahardagi Xalq qabulxonalari, O'zbekiston Respublikasi Prezidentining Virtual qabulxonasi faoliyatirti samarali tashkil etishni ta'minlash darkor. Ana shu ishlarning bosh maqsadi - fuqarolarning qonuniy murojaatlarini qisqa muddatda sinchiklab ko'rib chiqishni va hal etishni ta'minlashdir. Gu borada raqamlar va silliq hisobotlarning orqasidan quvib, navbatdagi kampaniyabozlikni uyushtirish kerak emas

51315795.

1. 
   O’zbek» atamasining kelib chiqishi.«O’zbek» atamasi va uning iste’molga kirib kelishi hamda keng yoyilishi xususida to’xtaladigan bo’lsak, aytish joizki, bu masala ham ma’lum ma’noda printsipial ahamiyatga molikdir. Negaki, bu nom zamirida butun bir halqning tarixiy kechmishi, taqdiri bilan bog’liq holatlar kuzatiladi. Sobiq sovet tarixshunosligida, shuningdek, ayrim qo’shni davlatlarning mualliflari qarashlarida ham «o’zbek» atamasini o’zbek halqining kelib chiqishi bilan atayin bog’lashga urinish hollari kuzatiladi. Bu esa mazkur nozik masalani chalkashlashtirish yoxud suvni loyqalatishdan boshqa narsa emas, albatta. Ma’lumki, xalqimizning «o’zbek» atamasi bilan nomlanishi XVI asr boshlariga to’g’ri keladi. Bu hol asosan yurtimiz hududlariga Dashti Qipchoqdan katta oqim sifatida kirib kelgan o’zbek degan umumiy nomni XV asrda qabul qilgan urug’lar va qabilalar hayoti bilan bog’liq yo’sinda yuz bergan. Ma’lum bo’lishicha, «O’zbek» iborasi XIII-XIV asrlarda yashab o’tgan o’sha davrning mashhur tarixchilari Juvayniy va Rashididin asarlarida ham uchraydi. Mashhur bobokalonimiz, buyuk alloma va davlat arbobi Mirzo Ulug’bekning «To’rt ulus tarixi» asarida ham «O’zbekiya», «O’zbeklar mamlakati» degan jumlalarga ko’zimiz tushadi. Bunda, bizning nazarimizda, Dashti Qipchoqda yashagan urug’, qabilalar yashagan joy, hudud nomlari ko’zda tutilgan bo’lsa kerak. : «O’zbek» so’zining tub ma’nosi – «o’z-o’ziga bek, xo’jayin, mustaqil». Nima bo’lganda ham «O’zbek» atamasini dastlab Dashti Qipchoqda yashovchi turkiy qabilalar qabul qilgan nom bo’lib, bu qavm, elatlarning yurtimizga o’rnashishi, tubjoy aholi odamlari bilan taqdiran qo’shilishi jarayonida «O’zbek» atamasi Turkistonda yashagan aholining umumiy nomiga aylanadi.
   
2.