Meyorlashtirish asoslari” fanidan ma’ruzalar matni

M – jihozlar soni;
K_d va K_k – tadbirlardan oldingi va keyingi xizmat ko‘rsatish zonasi koeffitsienti.

Mehnatni ilmiy tashkil qilish tadbirlarni joriy qilish ishlab chiqarish korxonalarida ish o‘rinlariga xizmat ko‘rsatish, ularni takomillashtirish bilan chambarchas bog‘liqdir. Hozirgi sharoitlarda ishlab chiqarish korxonalari tashqaridan xom-ashyo materiallarini jalb qilgan xolda mahsulot ishlab chiqarish jarayonlarini amalga oshirmoqdalar.Bu esa korxonalarda mahsulot ishlab chiqarish uchun aynan ushbu korxonada xom-ashyo, materiallar tayyorlovchi ishchilar sonini qisqarishiga olib keladi. Buni quyidagi formula asosida aniqlash mumkin.

I_s= I_s
Bu yerda:
u₁ va u₂ – tadbirlar oldingi va keyingi yalpi mahsulot tannarxidagi tashqaridan jalb qilinadigan xom-ashyo materiallar ulushi, foizda.

Mehnat taqsimoti va kooperatsiyani takomillashtirish bo‘yicha taklif etilgan hamda joriy qilinganMehnatni ilmiy tashkil qilish tadbirlari mahsulot mehnat sig‘imini kamaytirishga olib kelib bu o‘z navbatida ishchilar soni bo‘yicha iqtisodni kiritib chiqaradi. Buni quyidagi formula asosida aniqlash mumkin:

I_s = Q(T₁-T₂)/F_k
Bu yerda:
Q – tadbirdan keyingi, reja ishida ishlab chiqariladigan mahsulot hajmi, naturada;
T₁ va T₂ – bir mahsulotni ishlab chiqarish sarflanadigan vaqt, soat.

Mehnatni ilmiy tashkil qilish tadbirlarinng iqtisodiy samaradorligi ko‘rsakichlarini aniqlashning ikkinchi bosqichida har bir tadbir asosida erishgan ishchilar soni bo‘yicha iqtisodni aniqlagan, bilgan holda mehnat unumdorligining o‘sish suratini aniqlaymiz. Buni quyidagi formulani qo‘llash asosida aniqlash mumkin: