Мевачилик ва узумчилик кафедраси мевачилик” фанидан тақдимот

Тоғ олди қияликларда мева дарахтларини контур 
усулида жойлаштириш

---

---

2
. Қиялиги 8
о
гача бўлган ён бағирларда ерлар
ёппасига
ҳайдалгандан
кейин
ён
бағирнинг
кўндалангига қаратиб ва бир қатор қилиб ёнламасига
кўчат
ўтказилади.
Дарахтларни
контур
қилиб
(ёнламасига)
жойлаштириш
зарурлиги
ён
бағирларнинг тиклигига эмас, балки участкалар
горизонталлигининг
қанчалик
қиялигига
қараб
аниқланади.
Агар
ён
бағирлар
кам
бўлинган,
қияликлар бир хил, горизонталлар деярли тўғри ва
бир-бирига параллел бўлса, қиялиги 25
о
гача бўлган ён
бағирларда ҳам дарахтларни тўғри қаторлаб ўтказиш
мумкин. Агар участкаларнинг қиялиги ҳар (икки, уч)
хил бўлган жойларда рельеф ҳар хил бўлса, 3-5
о
ли
қияликларда ҳам дарахтларни кўндаланг қаторлар
бўйлаб ўтказиш зарурати туғилади. Бу усулни юмалоқ
таналикларда қўлланиш айниқса муҳимдир.

---

---

Дарахтлар ерни плантаж плуг билан чуқур
ҳайдаб сўнгра ўтказилади. Оқиб туша
тган
сувларни ушлаб қолиш ва тупроқни ювилишдан
сақлаш учун ерни ишлашни барча хиллари ҳам
қияликнинг кўндалангига қаратиб бажарилади.
Ерни суғоришга ҳам алоҳида аҳамият бериш
зарур, чунки бунда тупроқ ювилиб кетиш
мумкин.
Қиялиги 8
о
ли ён бағирлар кенглигини 4-5 м
дан қилиб алоҳида-алоҳида (ПУМ-50 плантаж
плуг билан) ишланади.
Қиялиги 13-16
о
ли ён бағирлардаги ерни
тайёрлашда плантаж плуг ишлатиб юқорига
ағдариб терраса қилинади, кейинтеррасанинг
устидан грейдер юргизилади. Қиялиги 18
о
дан
ортиқ ён бағирларда Т-4 террасер ёки бульдозер
ишлатилади.

---

Тоғларда мевали кўчатларни террассаларга
экиш.
Тоғ ён бағирларда чуқур террасалар
ҳам қурилади. Бундан мақсад - сел оқимлари
ва тупроқ эрозиясининг олдини олишдир.
Бунда террасалар зинапоя шаклида қурилиб,
унинг орқа деворидан (қияликка кундаланг
қилиб) ариқ очилади.
Террасалар орасидан ўтган ёғин-сочин сувлар
халиги арикларга тушади ва уларни тўлдириб
сингиб
кетади.
Террасани
сув
бузиб
юбормаслиги учун, унинг чеккаларига чим,
ўтлар экилади.

---