Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш 1

маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш»
 
179 
сотув, бозор улуши ва фаолият унумдорлиги бошқа кўрсаткичлари бўйича 
кутилаётган натижаларни белгилаш;
товар маркаси ва ўсиш йўли учун инвестицион мақсадларни аниқлаш. 
Бунда инвестицион мақсадларни аниқ кўрсатиш зарур, чунки улар асосида 
ресурслар тақсимланади. Агар инвестицион мақсад корхонани ўсишига 
мўлжалланган бўлса, ўсиш йўлини белгилаш келажакда корхона дуч келадиган 
муаммоларни ҳам эътиборга олиги керак. Хусусан, «товарни бозорда қайта 
жойлаштириш», товарни янги нуқтаи назардан қабул қилиш муаммоси вужудга 
келиши мумкинлигини назарда тутади. 
2. Таҳлил ва баҳолаш жараёнида мева-сабзавот корхоналари ўзининг 
маркетинг стратегиясини ишлаб чиқишни, ички ва ташқи муҳит омилларини 
ўрганиш, яъни бозордаги ўз позициялари ва ҳаракатлантирувчи кучларни аниқлаш 
асосида амалга оширади.
Ташқи омиллар таркибида қуйидаги омиллар ўрганилади:мева-сабзавот 
корхоналари фаолияти кўлами ва ишлаб чиқарилаётган маҳсулотлар хилма-
хиллиги, маҳсулотнинг диверсификация қилинганлиги; ташкилотнинг яқинда 
амалга оширилган харидлари ва мулкининг бир қисмини сотиш борасида умумий 
характери ва табиати; охирги давр учун унинг фаолият йўналиши ва структураси; 
охирги пайтларда йўналтирилган имкониятлар; ташқи таҳдидларга муносабат. 
Ички омиллар қаторида қуйидагиларни кўрсатиш мумкин: ташкилот 
мақсадлари; ресурсларни тақсимлаш мезонлари ва ишлаб чиқарилаётган маҳсулот 
бўйича капитал қўйилмалар юзага келган структураси; ИТТКИ соҳасида саъй-
ҳаракатларни марказлаштириш даражаси; алоҳида функционал соҳалар 
стратегиялари (маркетинг, ишлаб чиқариш, кадрлар, молия, ИТТКИ). 
3. Мева-сабзавот маҳсулотлари бозори бошқа бозорлардан ўзининг 
маҳсулотлар тури ва истеъмолчиларнинг хилма-хиллиги, уларнинг географик, 
миллий, тарихий, регионал хусусиятлари билан ажралиб туради ҳамда маркетинг 
тадқиқотларини ўзига хос усул ва услубиятларда олиб боришни тақозо этади. 
Бизнинг фикримизга, ушбу хусусиятлар қуйидагилардан иборат: 
1) маркетинг тадқиқотлари ишлаб чиқишда махсус тадқиқот усул ва 
услубиятларидан фойдаланиш; 
2) бошқа аниқ фанлар, илмий ва билим йўналишлари томонидан ишлаб 
чиқилган ва амалиётида қўлланилаётган усуллардан фойдаланиш; 
3) маркетинг тадқиқотларида инсон омилининг алоҳида ролини очиб бериш; 
4) товарлар 
нархини 
белгилашда 
ишлаб 
чиқарувчилардан 
кўра 
харидорларнинг ҳал қилувчи рол ўйнашига эътибор бериш; 
5) мева-сабзавот маҳсулотлари бозорига маҳсулотларнинг асосий қисмини 
агросаноат томонидан етказиб берилиши ва бошқалар. 
Мева-сабзавот корхоналарида маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш 
жараёни қуйидаги босқичларга бўлинади:

---

«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг