Metallarni payvandlash. Payvandlanuvchanlik

Nuqtaviy payvandlash
Payvandlanadigan listlar (odatda, qalinligi 0,5-5mm) qo’zg’almas pastki elektrodga ustma-ust qo’yilib, ustki elektrod list ustig’a tushirilib bir oz siqilgach, tok yuboriladi.


Nuqtoviy payvandlash: a-ikki tomonlama payvandlash; 1-transformator; 2-chok; 3,4-elektrodlar; 5,6-payvandlanuvchi listlar

Payvandlash tugagach, ustki elektrod ko’tarilib, listlar payvandlanadigan yangi nuqtasi elektrod tagiga surib jarayon takrorlanadi. Bir tomonlama nuqtaviy payvandlashda, tak ustki va ostki listlardan (2) o’tadi. Chok-nuqta faqat pastki listdan o’tgan tok hisobiga qiziydi. Bu tokni ko’paytirish uchun tokni yaxshi utkazuvchi mis yostikcha qo’yiladi.

Payvandlash oldidan chok yuzalar oksid plenkalardan tozalanadi. Bu usul bilan shtamplangan listlar payvandlanadi. Bu usul bilan kam uglerodli po’latlar, uglerodli, kam legirlangan, yuqori legirlangan, alyuminiy va mis qotishmalari payvandlanadi.

- rasm. Nuqtaviy payvandlash birikmalar turlari


Rolikaviy payvandlash
Bu kontaktaviy payvandlashning bir turi. Elektrod vazifasini roliklar o’taydi. Bu usulda germetik birikmalarni, masalan, rezervuar, bak, touba kabi konstruksiyalarni oladi. Po’lat, alyuminiy va mis qotishmalaridan yasaladi. Qalinligi 0,3-3 mm.
Zagotovka listlari elektrodlar-roliklar orasida qisiladi, tok beriladi. Roliklar harakati natijasida bir-birini ustig’a qisman chiqkan |chok nuqtalar hosil bo’ladi va uzluksiz (jips-germetik) chok hosil bo’ladi. Bu usul ham bir tomonlama va ikki tomonlama joylashgan roliklar bilan payvandlanadi.

- rasm. Rolikaviy payvandlash sxemasi:
1-transformator; 2-roliklar; 3-payvand choki; 4,5-payvandlanuvchi listlar



a-tokni uzluksiz ulash bilan ishlovchi rolikaviy payvandlash mashinasining sikli; b-tokni uzlukli ulash bilan payvandlash mashinasining sikli

Uzluksiz usulda katta choklarni payvandlanadi. Hamda qizish davrida zarrachalari kattalashmaydigan va strukturasi kam o’zgaradigan (chorak zonasida) materiallar payvandlanadi: kam uglerodli, kam legirlangan.