Metallarni bolg‘alash umumiy ma’lumot

64-rasm.
Ikki stoykali bug‘-havo bolg‘asining sxemasi: 
1 – silindr; 2 – stoyka; 3 – shtok; 4 – baba; 5 – pona; 6 va 7 – boyok; 8 – shabot; 9 – 
pona; 10 – zolotnik qutisi; 11 – shpindel; 12 – tortqi; 13 – maxsus qurilma; 14 va 15 – 
dastalar; 16 – plita; 17 – brus; 18 va 19 – poydevor. 
e) staninasining konstruksiyasiga ko‘ra bug‘-havo bolg‘alari bir stoykali va ikki 
stoykali bo‘ladi. Bir stoykali bolg‘alarning tushuvchi qismlari massalari 0,25 dan 1 
t 
gacha 
bo‘lib, kichkina pokovkalar, ikki stoykali bolg‘alarning tushuvchi qismlari massalari 1 
t 
dan 8 
t 
gacha bo‘lib, yirik pokovkalarni olishga mo‘ljallangan.
64-rasmda ikki stoykali bug‘-havo bolg‘asining tuzilishi sxematik tarzda 
keltirilgan.
Sxemadan ko‘rinadiki, bolg‘aning asosiy qismi staninaning stoykalari (2) ga 
o‘rnatilgan silindr (
1) 
hisoblanadi.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19

---

6 
65-rasm.
Pnevmatik bolg‘a: a – umumiy ko‘rinishi; b – ishlash sxemasi; 
1 – pedal; 2 – shabot; 3 – yostiqcha; 4 – pastki bayok; 5 – ustki bayok; 6 va 7 – havo 
taqsimlovchi mexanizm; 8 – ish silindri; 9 – kompressor silindri; 10 – reduktor; 11 – 
elektr dvigatel; 12 – ish silindri; 13 – kompressor porsheni; 14 – krivoship-shatunli 
mexanizm; 15 – baba. 
Silindr porsheniga shtok (
3) 
ulangan, shtokning pastki uchiga esa baba 
4 
mahkamlangan. Shtokning ishlash sharoiti juda og‘ir, shuning uchun ba’zan, uning ishlash 
muddati 500 soatdan ortmaydi. Bunga, ko‘pincha noto‘g‘ri ekssentrik zarblar sabab 
bo‘ladi. Baba staninaning yo‘naltiruvchilari b ylab harakatlanadi. Ustki boyok (
6) 
babaga 
pona (5) yordamida mahkamlaydi. Xuddi shunday pona (9) pastki boyok (7) ni shabot (
8) 
ning yostig‘iga mahkamlaydi.
Bolg‘a betonli poydevorga o‘rnatiladi. Plita (
16) 
bilan poydevor (
19) 
orasiga, 
shuningdek, shabot (
8) 
bilan uning poydevori (
18) 
orasiga zarbni yumshatish uchun 
qalinligi - 200 
mm 
li yog‘och (yaxshisi dub) bruslar qo‘yiladi. Stoykalar poydevorga anker 
boltlari yordamida mahkamlanadi. Bolg‘ani pastki muhrasining yuzasi poldan 740–750 
mm 
balandlikda bo‘ladigan qilib o‘rnatiladi.
Bolg‘aning o‘ng tomonda qo‘l bilan boshqarish mexanizmi joylashgan. Bu 
mexanizm orqali boshqariladi.
65-rasmda pnevmatik bolg‘aning umumiy ko‘rinishi tasvirlangan.
10
11
12
14
13
15
8
7
6
5
4
1
2
3
9
9
7
1
3
4
5
8
a
b

---

7