Menejmet va marketing

^.2. ^.Bil ^iml ^a ^ni ^c ^u
:jur o‘zlashtirishga asoslangan amaliy mashg‘ulot
Amaliy mashg‘ulot rejasi	1. Boshqarish strukturasining mazmuni. Boshqarish organlari, boshqarish bug‘inlari,boshqarish bosqichi. 2 . Boshqarish strukturasini belgilovchi omillar: Boshqarish strukturasining tashkiliy turlari, chiziqli struktura , chiziqli- shtabli struktura, chiziqli funktsional struktura, dasturli maqsadli struktura,boshqarishning matritsali strukturasi. Boshqarish srukturasining afzalligi va kamchiliklari. Boshqarish strukturasini tashkil qilish usullari, shakllari va takomillashtirish yo llari. O‘zbekiston Respublikasining boshqarishdagt tarmoq organlari.
O‘quv mashg‘ulotinin g maqsadi	Boshqarishning tashkiliy strukturalari to‘g‘risida asosiy tushunchalarni berish, uning turlari, mazmun mohiyatini tushuntirish.
O‘quv faoliyatining natijasi	Talaba boshqarishning tashkiliy strukturalari, uning axamiyati, asosiy tayanch iboralari xaqida tushunchaga ega bo‘lishi, iqtisodiyotni modernizatsiyalashda menejmentning moxiyatini anglashiga erishiladi. Talabada o‘tilgan mavzu bo‘yicha nazariy bilimlar va uning amaliyotdagi tadbig‘i bo‘yicha ko‘nikma xosil qilinadi. Talabaning fanga tegishli tushuncha va dunyoqarashi shakllantiriladi. 4.O‘quv predmeti fanning tuzilmasini va tarkibini sharhlaydi, adabiyotlar ro‘yxati bilan tanishadi; Fanga doir sohalardagi erishilgan yutuqlarni yoritib beradi; Predmet doirasida ishning uslubiy va tashkiliy xususiyatlarini baholash shakli va muddati ochib beradi; Fanga oid g‘oyalarni tushuntirib beradi va uni rivojlantirish jarayonlarini aniqlaydi.
Mustaqil o‘rganish uchun topshiriqlar	Topshiriq 1. Ma’ruza anjuman darsining dokladlar mavzusiga tayyorlanib kelish. Eslatma: O‘quv uslubiy materiallar Topshiriq 2. Mavzuni jonlantish uchun savollariga javob berish. Eslatma: O‘quv uslubiy materiallar Topshiriq 3 Blits-o‘yin va loyixa texnologiyasi qoidasini

	o‘rganish. Eslatma: Ma’lumot axborot materiallari Topshiriq 4. Mustaqil tayyorgarlik ko‘rish uchun savollar va topshiriqlar Eslatma: O‘quv uslubiy materiallar
Nazorat shakli: Kuzatish, og‘zaki nazorat	maksimal ball	1	O‘qituvchi imzosi
	Talabaga qo‘yilgan ball

4.2.1-ilova “Aqliy xujum ” usuli

Bu uslubda qo’yilgan savol, maummo, masalani butun guruh bilan birgalikda muhokama qilinadi. U talabalarni o’quv jarayonida mashg’ulotlar faol qatnashishlarini topish va bayon qilish chog’ida boshqalarni ham fikrini jalb qilish, o’z fikrlarini aytishga yo’naltiruvchi metoddir.

• 
  Savollar:
  

1. 
   Boshqarish bug‘inlari,boshqarish bosqichi.
   
2. 
   Boshqarish strukturasining tashkiliy turlari .
   
3. 
   Boshqarish srukturasining afzalligi va kamchiliklari. 4.O‘zbekiston Respublikasining boshqarishdagt tarmoq organlari 5.O’z-o’zini boshqarish va jamoat organlari
   

	Guruh javobi	To’g’ri javob
Boshqarish strukturasining tashkiliy turlari
Boshqarish strukturasining tashkiliy turlarini izohlab berish
O’z-o’zini boshqarish va jamoat organlari

Tarmoq organlar
Mamlakatimizni boshqaradigan hokimiyatlarni sanab bering

Укув топширик, Атамаларни танлаш.

Х,ар кайси А устундаги атамага мос Б устундаги атамани танланг.

А

1. 
   Бошкарувнинг ташкилий тузилмалари
   
2. 
   Бошкарув бртинлари
   
3. 
   Бошкарув даражалари
   
4. 
   Чизикли тузилма
   
5. 
   Функционал тузилма
   
6. 
   Чизикли функционал тузилма
   
7. 
   Матрицали тузилма
   
8. 
   Лойих,али тузилма
   
9. 
   “Максадлар дарахти”
   
10. 
    Ташкилий тузилмаларни лойих,алаштириш усуллари
    

Б

а) максадлар ва уларга эришиш воситалари орасидаги богланишнинг график тасвири

б) икки тузилмани кушилиши асосида курилади: чизикли ва лойиха буйича бошкариш. Чизикли бошкариш тамойили узгармайди. Дастур ёки лойиха рахбарлари эркинлиги таъминланади

в) бошкарув даражаси, бугинлар сони ва таркиби, уларнинг узаро богликдиги ва алокадорлиги

г) рахбарлар ва бугинлар уртасидаги мехнат таксимотига асосланади; бошкарув мукаммаллашади, лекин якка бошчилик тамойили бузилади

д) айрим ёки бир канча вазифаларни бажарадиган мустакил тузилма элементлари

е) ташкилий-иктисодий, моделлаштириш, таккослаш, максадли ёндашув ва бошкалар

ж) бошкарув иерархиясидаги маълум даражадаги бошкарув бугинларининг йигиндиси

з) рахбарлар ва бугинлар орасидаги мехнат таксимотига асосланган. Бошкариш яккабошчилик тамойили билан олиб борилади, лекин тузилмадаги алокалар мураккаблашади

и) хар бир ходим ягона рахбарга буйсунади ва у оркали бошкалар билан богланади

к) ишлаб чикариш технологияси узгариши билан боглик холда кайта куриш зарур булган жойда кулланилади

5-mavzu.
Boshqarish usullari

Ishning bosqichlari vaqti	Faoliyat mazmuni
	o‘qituvchi	talabalar
1-bosqich kirish qismi (20 min)	1.1. Amaliy mashg‘ulotni interfaol tarzda o‘tkazish uchun oldindan talabalarga berilgan mavzu(mustaqil ta’lim) bo‘yicha darsni jonli muloqot shaklida o‘tkazish uchun kichik-kichik guruhlarga bo‘lib rejaga asosan mavzuning tub mohiyatini nazariy va amaliy jihatdan ochib berish talab etiladi. Talabalarga mavzu oid mantiqiy fikrlashini rivojlantirish uchun ishlab chiqarish tarmoqlaridagi vaziyatli va muammoli masalalar beriladi. mavzuga bog‘liq g‘oya tashlanadi hamda guruhlar orasida muhokama qilishni o‘rgatadi. Xar bir gurux masala bo‘yicha o‘z echimlarini taklif qiladi. Qo‘yilgan masala bo‘yicha talabalar fikri, ma’lumot darajasi bahs muloqot shaklida tinglanadi.	Eshitadi. Yozib oladi va tinglaydi. Mavzuning nomi va tushunchalar yozib boriladi. G‘oya va tushunchalar yozib boriladi.
2-bosqich Asosiy bosqich (50 min)	Aqliy xujum, blits so’rov, kichik guruhlarda ishlash kabi usullari qo‘llanilib, faol bahs muloqotga kirishishlari orqali talabalarning nazariy qarashlari mustahkamlanadi. Mantiqiy fikrlash qobiliyatinirivojlantirish,malaka shakllantirish, ,tayanch iboralarning tub mohiyatini anglab o‘rganganlik darajasi orqali og‘zaki so‘rov shaklida tekshiriladi.	2.1.O‘qiydi. Eshitadi, jadvalni ko‘chirib oladi, hamda savollar beradi. Tayanch so‘z va atamalar muhokama qiladi.
3-bosqich Asosiy bosqich (10 min)	3.1.Amaliy mashg‘ulot natijalari: -Mavzu bo‘yicha yakuniy xulosa qiladi nazariy bilimlarning amaliyotdagi tadbig‘i talaba tomonidan o‘zlashtiriladi. -Vaziyatli ishlab chiqarish masalalaridan kelib chiqqan holda boshqaruv qarorlarini qabul qilish	Savollar beradi Test

o‘rganiladi.

3.2 Talabalarning tayyorgarlik va o‘zlashtirish darajasi reyting baxolash mezoni asosida baxolanadi va e’lon qilinadi. Professor-o‘qituvchi

tomonidan maqsadga erishilganlik o‘zlashtirish darajasi aniqlanadi.

3.3. Mustaqil ta’lim uchun vazifalar beriladi va qo‘shimcha adabiyotlar tavsiya qilinadi.

Darsga xulosa qilinadi.

1.2.Bilimlarni chuqur o‘zlashtirishga asoslangan amaliy mashg‘ulot

Amaliy mashg ‘ulot rejasi	Boshqarish usullari mazmuni, boshqaruv ob’ektini o ‘rganish jarayonida qo'llaniladigan usullar. Funktsional tizim-osti ob’ektlarini boshqarishning o‘ziga xos usullari. Boshqarishning tashkiliy -ma’muriy usullari. Boshqarishning tashkiliy-ma’muriy usuli shakllari, farmoyish berish, tashkiliy ta’sir ko‘rsatish. Boshqarishning iqtisodiy usullari. Iqtisodiy usullarning moxiyati va vazifasi. Davlatning iqtisodiyotni boshqarishdagi moliyaviy vositalarining turlari, mohiyati va mazmuni. 5. Boshqarishning ijtimoiy-ruhiy usullari . Ijtimoiy- ruhiy usullarning asosiy maqsadi. Boshqarish sotsiologiyasi, boshqarish texnologiyasi, sotsiologik tadqiqotlarni uyushtirish usullari.
O‘quv mashg‘ulotining maqsadi	Boshqarish usullari to‘g‘risida asosiy tushunchalarni berish va talabalarga uning iqtisodiyotdagi ahamiyatini tushuntirish
O‘quv faoliyatining natijasi	Talaba boshqarish usullari mazmuni i, uning ahamiyati, asosiy tayanch iboralari haqida tushunchaga ega bo‘lishi, iqtisodiyotni modernizatsiyalashda menejmentning mohiyatini anglashiga erishiladi. Talabada o‘tilgan mavzu bo‘yicha nazariy bilimlar va uning amaliyotdagi tadbig‘i bo‘yicha ko‘nikma xosil qilinadi. Talabaning fanga tegishli tushuncha va dunyoqarashi shakllantiriladi.

	4.O‘quv predmeti fanning tuzilmasini va tarkibini sharhlaydi, adabiyotlar ro‘yxati bilan tanishadi; Fanga doir sohalardagi erishilgan yutuqlarni yoritib beradi; Predmet doirasida ishning uslubiy va tashkiliy xususiyatlarini baholash shakli va muddati ochib beradi; Fanga oid g‘oyalarni tushuntirib beradi va uni rivojlantirish jarayonlarini aniqlaydi. Fanga doir iqtisodiy-ijtimoiy jarayonlarning asosiy bosqichlarini umumiy ifodalaydi;
Mustaqil o ‘rganish uchun topshiriqlar	Topshiriq 1. Ma’ruza anjuman darsining dokladlar mavzusiga tayyorlanib kelish. Eslatma: O‘quv uslubiy materiallar Topshiriq 2. Mavzuni jonlantish uchun savollariga javob berish. Eslatma: O‘quv uslubiy materiallar Topshiriq 3 Blits-o‘yin va loyixa texnologiyasi qoidasini o‘rganish. Eslatma: Ma’lumot axborot materiallari Topshiriq 4. Mustaqil tayyorgarlik ko‘rish uchun savollar va topshiriqlar Eslatma: O‘quv uslubiy materiallar
Nazorat shakli: Kuzatish, og‘zaki nazorat	maksimal ball	1	O ‘qituvchi imzosi
	Talabaga qo ‘yilgan ball

5.2.1-ilova

“Aqliy xujum ” usuli

Bu uslubda qo’yilgan savol, maummo, masalani butun guruh bilan birgalikda muhokama qilinadi. U talabalarni o’quv jarayonida mashg’ulotlar faol qatnashishlarini topish va bayon qilish chog’ida boshqalarni ham fikrini jalb qilish, o’z fikrlarini aytishga yo’naltiruvchi metoddir.

Savollar:

1. 
   Boshqarish usullari mazmuni va mohiyati.
   
2. 
   Funktsional tizim-osti ob’ektlarini boshqarishning o‘ziga xos usullari.
   
3. 
   Boshqarishning tashkiliy-ma’muriy usuli shakllari, farmoyish berish, tashkiliy ta’sir ko‘rsatish.
   
4. 
   Davlatning iqtisodiyotni boshqarishdagi moliyaviy vositalarining turlari, mohiyati va mazmuni.
   
5. 
   Boshqarish sotsiologiyasi, boshqarish texnologiyasi, sotsiologik tadqiqotlarni uyushtirish usullari.
   

	Guruh javobi	To’g’ri javob
Delfa usuli
Funktsional tizim-osti ob’ektlarini boshqarishning usullari
Subsidiya, sanatsiyani tushuntiring
Rag’batlantirish turlari
Sotsiologik tadqiqotlarning zarurligi

Kichik guruhlarda test savol javoblari

1.