"menejment va marketing" kafedrasi abduraxmanova komila kabulovna "menejer mehnatini tashkil etishda boshqaruvni

2-rasm. Menejer toifalar
12
 
Har bir menejer oʻziga xos boshqaruv uslubiga ega. Uslub - bu ishlash, 
boshqarishdagi oʻziga xos yoʻl, usul maʼnosini anglatadi. Shu nuqtai nazardan 
quyidagi tushunchalarni ajrata bilish lozim: 
–
boshqaruv uslubi; 
–
ish uslubi; 
–
rahbarning ish uslubi. 
Boshqaruv uslubi - bu boshqaruv jarayonida yuzaga chiqadigan 
muammolarni hal qilish usullari, yoʻllari majmui. 
Ish uslubi - bu boshqaruv funksiyalarini samarali bajarish masqadida biror-
11
Qosimova D.S., Nazarova G.G., Salixova N.M., Ismoilova N.S., ―Inson resurslsrini boshqarish. Darslik- T.: 
Iqtisodiyot, 2011, 213bet. 
12
M.Sharifxo‗jayev, Yo. Abdullaev ―Menejment‖. Darslik, Toshkent . O‗qituvchi 2001,455-bet.
rahbar- boshqaruvchi 
rahbar - diplomat 
rahbar - murabbiy, 
tarbiyachi 
rahbar- inson 
rahbar - tadbirkor 
rahbar - innovator 

---

11 
bir organning yoki rahbarning boʻysunuvchilarga aniq va nisbatan barqaror taʼsir 
koʻrsatish usuli va yoʻllari majmui. Masalan: mamlakat boshqaruv organlarining 
ish uslubi; vazirlik, qoʻmita, hokimlarning ish uslubi; sud, prokuraturaning ish 
uslubi; korxona, sexlarning ish uslubi; ayrim rahbarlarning ish uslubi va hokazolar.
Boshqaruvning turli pogʻona va bosqichlarida turgan boshqaruv organlari va 
rahbarlarning ish uslublari har xildir. Shu nuqtai nazardan ish uslubi gʻoyat koʻp 
qirrali tushunchadir. 
Rahbarning ish uslubi - bu boshqaruv jarayonida u yoki bu masalani hal 
qilishda uning oʻziga xos yondoshishi. Rahbar qaror qabul qilganda, uning 
bajarilishini tashkil etganda va qoʻl ostidagi kishilar ishini nazorat qilganda u oʻz 
vazifalariga muvofiq ish koʻradi. 
Biroq har bir rahbar bunda oʻziga xos ravishda, boshqaruv jarayonida oʻzi 
uchun mos boʻlgan, oʻz rahbarlik uslubini belgilaydigan usullar bilan harakat 
qiladi. Mutlaqo bir xil ikki kishi boʻlmaganidek, rahbarlikda ham mutlaqo bir xil 
uslub yoʻq. Rahbarlik uslubi rahbarlarning oʻz qoʻl ostidagilari bilan aloqasida, 
ularning oʻzaro munosabatlarida tarkib topadi.
Boshqarish jarayonida menejer mehnati insonning aniq faoliyati orqali 
namoyon bo‗ladi. Boshqaruv sikli maqsad va masalalarni belgilab olishdan 
boshlanib, ularni yechish va qo‗yilgan maqsadga erishish bilan yakunlanadi.
Belgilangan masala qo‗yilib, maqsadga erishilgach, boshqaruv sikli yangi 
maqsad va vazifalarni o‗z oldiga qo‗yadi va shu asnoda davom etadi.
13
Menejer mehnati aniq korxonada bir necha ko‗rinishdagi masalani yechishga 
yo‗naltiriladi. Bular quyidagilar
14
:
-ishlab chiqarish uskunalarini ishlatish, ishlab chiqarishni takomillashtirish, 
ishlab chiqarish maydonlaridan foydalanishga bog‗liq texnik-texnologik 
jarayonlarni loyihalashtirishga oid texnologik;
-iqtisodiy munosabatlarni takomillashritishda va muvofiqlashtirishga bog‗liq 
iqtisodiy;
13
Менеджмент: учебное пособие / кол. авторов; под ред. М.Л.Разу.- М.:КНОРУС, 2008. 320 с.
14
F.X.Tursunxodjayeva ―Menejer mehnatini tashkil etishda boshqaruv tizimini rivojlantirish‖ T.: TMI, 2015-yil 67-
bet

---

12 
-boshqaruv tizimlarni takomillashtirish, reklama va axborot ta‗minoti, ularni 
tayyorlash, kadrlar masalasini oshirishga bog‗liq tashkiliy;
-ijtimoiy munosabatlarni takomillashtirish va muvofiqlashtirishga bog‗liq 
ijtimoiy;
Menejer mehnati odamlarni boshqarishga qaratilgan va korxonaning xo‗jalik 
faoliyatiga sezilarli ta‗sir ko‗rsatadi. Har qanday pog‗onadagi boshqaruvchi o‗z 
hohishi bilan emas, balki xalq manfaati yo‗zasidan boshqariuvni amalga oshiradi. 
Menejerning xodimlarni, yaʼni inson omilini boshqarish quyidagi jihatlarni 
boshqarishni oʻz ichiga oladi: