"menejment va iqtisodiyot"

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Matritsaviy  tuzilma.  Matritsaviy  tuzilma  bo`yicha  boshqarish  ancha 
murakkab  bo`lib,  u  mahsuloti  nisbatan  qisqa  «umr»  ko`radigan va tez-tez o`zgarib 
Direktor 
Erkaklar kosmetikasini  ishlab 
chiqarish bo’yicha zavod 
 
7.8-chizma.  Iste’molchi  divisional  tashkiliy tuzilma. 
 
Rejalashtirish 
Moliya 
Xodimlar 
ITKIB 
Ayollar kosmetikasini  ishlab 
chiqarish bo’yicha zavod 
Ta’minot 
Buxgalteriya 
 
Ishlab chiqarish   
Sotish 
Ta’minot 
Buxgalteriya 
 
Ishlab chiqarish   
Sotish 
Kompaniyaning bosh direktori 
Marketing bo’limi 
7.7-chizma.  Divisional  (mahsulotli)  strukturasi. 
 
Kadrlar  bo’limi 
Buxgalteriya 
Moddiy-ta’minot 
bo’limi 
 
Reja-iqtisod 
bo’limi 
ABT  
 bo’limi 
 
Moliyaviy 
menedjer 
Muhandislik-
lohiha  bo’limi 
 
Ishlab chiqarish 
bo’limi 
Sifat 
 bo’limi 
Moliyaviy 
menedjer 
Muhandislik-
lohiha  bo’limi 
 
Ishlab chiqarish 
bo’limi 
Sifat 
 bo’limi 

---

132 
 
turadigan  korxonalar  tomonidan  qo`llaniladi.  Bu  tuzilma  korxonada  gorizontal 
aloqalarni  yo`lga  qo`yishga  va  ularni  murakkab  buyurtmalarni  bajaruvchi  turli  xil 
korxonalar  faoliyati  bilan  komp’yuterlar  yordamida  bog’lashga,  texnika  sohasida 
yuqori  malakali  xizmat  ko`rsatishga  va  ekspertizani  ta`minlashga  qaratilgan.  Bu 
tuzilmani  «To`r» ko`rinishida tasavvur qilish  mumkin.  U ikki  turdagi  tuzilmadan: 

  funktsional  tuzilma; 

  mahsulot bo`yicha tuzilmalar  kombinatsiyasini  ifodalaydi(7.9-chizma). 
 
 
 
 
 
 
 
  
 
 
 
 
 
Bunda  gorizontaliga  funktsional  vazifalar  (ishlab  chiqarish,  sotish,  reklama  va 
hokazo),  vertikaliga  esa,  texnologiya  va  boshqaruv  sohasida  yangiliklarni  joriy 
etish  bilan  shug’ullanuvchi  maxsus  guruhlar  joylashgan.  Mazkur  tuzilmaga  binoan 
bir  vaqtning  o`zida  to`rtta  yangi  mahsulot  bo`yicha  loyiha  tuziladi.  Har  bir  loyiha 
uchun  alohida  rahbar  javob  beradi.  Guruhlarning  to`rttalasi  ham  mahsulotni 
loyihalashtirishdan  to sotishgacha bo`lgan barcha jarayonda qatnashadi. 
 
Matritsali  struktura  chiziqli-funktsional  struktura  doirasida  qo`llaniladi,  bu 
vaqtinchalik  tashkiliy  shakl  bo`lib,  maqsadli  muammolarni  echishga  yo`naltiriladi. 
Matritsali  struktura  mutaxassislarning  ikkilanma  bo`ysunishida  xarakterlanadi,  ya`ni 
bevosita bo`lim boshlig’iga  va loyiha boshlig’iga  bo`ysunadi.  
Bu  tuzilmaning  o`ziga  xos  afzalliklari  va  ayrim  kamchiliklari  mavjud. 
Afzalliklari:  boshqarish  jarayonidagi  gorizontal  aloqalarning  uzunligini  keskin 
qisqartiradi  va  tartibga  soladi;  qarorlar  qabul  qilishni  tezlashtiradi  va  ularning 
mazmuni  hamda  natijalari  uchun  mas`uliyatni  oshiradi;  korxonaning  ichki  va  tashqi 
sharoitlariga  ta`sir  etuvchi  omillarning  o`zgarishiga  tezda  ko`nikma  hosil  qiladi  va 
shunga  muvofiq  ravishda  amal  qiladi;  chiziqli  bo`ysunish  vositasida  bo`lim  ichida 
byurokratiyaga  bo`lgan moyillikni  bir qadar so`ndiradi va hokazo.  
Bo`lim   rahbari 
1 
mahsulot 
2 
mahsulot 
3 
mahsulot 
4 
mahsulot 
Yangi  mahsulotni 
yaratish 
Reklama  qilish 
Bozorni  o`rganish 
Sotish 
Moliya 
Ishlab  chiqarish 
1 
guruh 
2 
guruh 
 
3 
guruh 
 
4 
guruh