Menejment nazariyasi

2.5.  Operatsiyalar  tadqiqoti  va  modellar
0 ‘zining  mohiyati  bo'yicha,  operatsiyalar  tadqiqoti  -  bu  ilmiy 
tadqiqot  usullarini  tashkilotning  operatsiyalar  bo'yicha  muammo- 
lariga  qo'llashdir.  Muammo  qo'yilgandan  so'ng,  operatsiyalar  tad­
qiqoti  bo'yicha  mutaxassislar  guruhi  vaziyat  modelini  ishlab  chiqa- 
di.  Model  -  bu  voqelikni  ko'rsatish  shaklidir.  Odatda,  model  voqe- 
likni  soddalashtiradi  yoki  uni  abstrakt  ravishda  ko'rsatadi.  Model­
lar  murakkab  voqelikni  tushinishni  osonlashtiradi.  Masalan,  yo'l 
kartasi  joylarda  fazoviy  o'zaro  nisbatlarni  tushunishni  yengillashti- 
radi.  Bu  modelsiz  kerakli  joyga  yetib  borish  ancha  qiyin  bo'lar  edi. 
Sinov  va  xatolar  usuliga  tayanishga  to'g'ri  kelardi.  Xuddi  shunday 
operatsiyalar  tadqiqotida  ishlab  chiqilgan  modellar  ham  ko'rib  chi- 
qiladigan  o'zgaruvchilar  sonini  boshqarishni  imkoni  bo'lgan  miq- 
dorgacha  qisqartirib,  murakkab  muammolarni  soddalashtiradi.
Modelni  ishlab  chiqqandan  keyin  o'zgaruvchilarga  miqdoriy 
qiymatlar  beriladi.  Bu  har  bir  o'zgaruvchini  va  ular  orasidagi  nis- 
batni  obyektiv  holatda  taqqoslashga  va  ta’riflashga  imkon  beradi. 
Menejment  fanining  muhim  tavsifi  -  bu  og'zaki  mulohazalar  va 
ta’rifiy  tahlillarni  modellar  va  sonli  qiymatlar  bilan  o'zgartirishdir. 
Ehtimol,  miqdoriy  usullarning  menejmentda  qo'llanishiga  kompyu- 
terlarning  rivojlanishi  eng  kuchli  turtki  bo'ldi.  Kompyuter  ope­
ratsiyalar  tadqiqotchilariga  voqelikka  juda  ham  yaqinlashadigan  va 
juda  aniq  bo'lgan  yanada  murakkablashib  boradigan  matematik 
modellarni  yaratishga  imkon  berdi.

---