Менежмент асослари

11.3 Стратегияларнинг турлари. 
Стратегияларнинг асосий турлари. 
Стратегиялар 
Стратегиялар қуйидаги ҳолатларга кўра қўлланилади. 
Ташқи муҳит. 
Ички муҳит. 
Глобал 
стратегиялар. 
1.Харажатларни 
камайтириш 
стратегияси. 
Бахо орқали 
рақобатлашувнинг 
кучайиши ва товарнинг 
кучсиз бозор мавкеи. 
Ишлаб чиқариш 
харажатларини бошқарув 
тизимининг йўқлиги, 
корхона молиявий 
ҳолатининг қониқарсизлиги. 
2.Фокусирован 
стратегияси. 
Корхона маҳсулотини 
сотиш ҳажмини 
купайтириш учун қулай 
шароит вужудга келди. 
Корхонада бошқарув ва 
харажатларни қисқартириш 
тизими мавжуд маҳсулот 
рақобатда устунликка эга. 
3.Дифференция 
стратегияси. 
Бозорда сотишни 
рағбатлантириш 
харажатлари орқали сотув 
ҳажмини ошириш 
имкониятлари мавжуд. 
Маҳсулот рақобатчиларига 
кўра фарққа эга, ишлаб 
чиқариш ҳажмини ошириш 
имконияти бор. 
Харажатларни қисқартириш 
масаласида корхона иш олиб 
бормоқда. 
4.Инновацион 
стратегиялар. 
Бозорда товар мавкеининг 
сустлиги, уни янги 
маҳсулот билан 
алмаштириш зарурлиги. 
Янги маҳсулотни ишлаб 
чиқариш ва «ноу-хау» сотиб 
олиш учун резервлар мавжуд. 
5.Тезкор 
ҳаракатланиш 
Бозорда товарнинг 
вақтинча монополлик 
Қўшимча харажатларсиз 
ишлаб чиқариш ҳажмини 

---

120 
стратегияси. 
ҳолати мавжуд. 
ошириш имкониятлари 
мавжуд. 
Корпоратив 
стратегиялар. 
6.Боғлиқ 
диверсификация 
стратегияси. 
Бозорда бир нечта товар 
сегментларини эгаллаш 
учун қулай имкониятлар 
мавжуд. 
Корхона янги корхоналар 
сотиб олиш ѐки уларни 
яратиш ҳисобидан бизнес 
фаолиятини кенгайтириш 
имкониятига эга. 
7. Боғлиқсиз 
диверсификация 
стратегияси.
Корхона бозорнинг бир 
неча сегментида фаолият 
юритади ва уларнинг хар 
бирида ҳолат мунтазам 
ўзгариб туради. 
Харажатларни бошқариш 
тизими мавжуд, маҳсулот 
ҳаѐтий циклининг турли 
даврларида яшамокда, 
инновацион фаолият доимо 
қувватланади. 
8.Капиталларни 
сафарбар этиш 
стратегияси. 
Корхона маҳсулоти 
кетидан кўзланган 
фойдани ололмабди. 
Маҳсулотга бўлган 
талабнинг кескин камайиб 
кетиши орқали,корхонанинг 
молиявий ҳолати ѐмонлашди. 
9.Йўналишни 
ўзгартириш 
стратегияси. 
Бозорда маҳсулот 
рақобатбардош эмас. 
Харажатларнинг юқорилиги, 
менежментнинг кучсизлиги, 
маркетингнинг етарлича 
фаол эмаслиги, молиявий 
заифлик. 
10.Халқаро 
диверсификация 
стратегияси. 
Ички бозорда барча 
имкониятлар қўлланилди. 
Халқаро бозорга чиқиш 
учун қулай имкониятлар 
мавжуд.
Маҳсулот янги ва бозорда 
рақобатбардошлиги билан 
ажралиб туради.У халқаро 
талаблар даражасига жавоб 
беради. Маҳсулотни янада 
ривожлантириш 
имкониятлари мавжуд. 
Функционал 
стратегиялар. 
11.Хужум ва 
ҳимоя 
стратегияси. 
Бозорда корхоналар 
ўртасида рақобат кураши 
янада кескинлашган. 
Корхона харажатларни 
бошқариш тизимига, кучли 
менежментга, фаол 
маркетинга, инновацион 
салоҳиятга эга. 
12. Вертикал 
интеграция 
стратегияси 
Бозорда ресурслар 
таъминотчилари ва 
истеъмолчилар 
ўртасидаги рақобат 
кескинлашган. 
Корхона етарлича молиявий 
ресурсларга ва кучли 
менежментга эга. 
13. Кризис 
ҳолатидаги 
корхоналарни 
ҳимоя қилиш 
стратегияси. 
Бозорда корхоналарнинг 
мавкеи заиф, кучли 
рақобат мавжуд. 
Агар корхона етарлича 
молиявий ресурсларга ва 
харажатларни бошқариш 
тизимига эга бўлса, 
ҳимоялаш стратегиясини 

---

121 
қўллаши, заиф молияга эга 
бўлганда агрессив ҳимоя 
стратегияси қўлланилади.