Менежмент асослари

1.2. Иқтисодиѐт ва менежмент предмети ва изланиш услублари. 
Хар қандай фан ўз предмети, назарияси ва услубларига эгадир. Предмет 
бу фан нима билан шуғулланиши, унинг қайси соҳага тегишли эканлигини 
белгилайди. Назария бу соҳада рўй берадиган жараѐн ва ҳодисаларнинг рўй 
бериш қонуниятларини аниқлайди.
Изланиш усуллари назариядан келиб чиққан ҳолда кишилар илмий ва 
амалий фаолияти қандай амалга ошишини кўрсатиб бериши, фаннинг шу 
соҳасида ҳодисаларни умумлаштириш ва ўрганишнинг турли воситалари ва 
усуллари тизимини ишлаб чиқиш лозим. 
Менежмент предмети хўжалик юритишнинг барча даражаларида 
бошқаришнинг қонунлари (қонуниятлари), тамойиллари ва муносабатларини 
ўрганишдан иборатдир. Бошқарув муносабатлари ижтимоий-иқтисодий 
муносабатларининг ажралмас қисми бўлиб, турли иқтисодий, ташкилий, 
ижтимоий, мехнат, психологик ва бошқа кўринишларда бўлади. Бошқарув 
муносабатлари бошқарув қўл остидаги ходимлар ўртасидаги алоқа ва ўзаро 
таъсирнинг мураккаб мажмуини ифодалайди, демак, менежмент бу энг аввало 
кишиларни бошқаришдир. 

---

6 
Иқтисодиѐтни бошқаришда бевосита бошқарув объекти мехнат 
жамоалари ва алоҳида ходимлардан иборатдир. Фақат уларнинг мехнат 
фаолияти воситасида ишлаб чиқаришнинг моддий унсурлари, яъни мехнат 
қуроллари ва предметларига таъсир этилади. 
Бошқарувнинг энг асосий билиш услуби - диалектик услуб бўлиб, у 
менежментга ўрганилаѐтган ижтимий ҳодисаларнинг моҳиятини очишга ѐрдам 
беради.
Менежментга қуйидаги бошқа услублар хам хос: воқеълик ҳодисаларини 
ўрганишга аниқ тарихий ѐндашув; хўжалик механизми барча элементларини 
бир вақтнинг ўзида таҳлил қилиш ва тўлиқ бошқарув қарорларини ишлаб 
чиқиш имконини берувчи таркибий ѐндашув, таркибий таҳлил, иқтисодий 
тажриба ва бошқалар. 
Менежмент маҳорати унинг барча услубларини эгаллаш, уларни тўғри 
боғлаб қўллаш, ҳар бир аниқ вазиятда энг самаралисини топиш қобилиятига эга 
бўлишидан иборатдир.