99
воситаси сифатида эса касбий таълимнинг мазмунини ва тузилмасини
модулли тарзда қуриш ҳисобланади.
Модуль таълим дастурининг муайян касбий компетенцияни ёки
кометенциялар гуруҳини шакллантиришга қаратилган мустақил бирлиги
ҳисобланади. Бошқача қилиб айтганда, модуль
–
таълим дастурининг бир ёки
бир нечта компетенцияни шакллантирувчи тугалланган бирлиги ҳисобланади
ҳамда таълим олувчиларнинг билим ва кўникмаларининг назорати билан
якунланади. Демак, модулли таълим дастуримуайян компетенцияларни
эгаллашга
қаратилган
бўлиб,
маълум
кетма-кетликда
жойлашган
модулларнинг йиғиндисидан иборат.
Бунда компетенция тушунчаси
билиш ва тушуниш
(назарий билим ва
тушунчаларга эгалик, ўрганиш ва тушуниш қобилияти),
қандай ҳаракат
қилишни билиш
(билимларни амалий ва тезкор равишда муайян вазиятларда
қўллай олиш),
қандай бўлишни билиш
(қадриятларни билиш ва жамиятда ўз
ўрнини топиш)ни ўз ичига олади. Бошқача қилиб ифодаланадиган бўлса,
компетентлик субъектнинг когнитив, мотивацион, қадриятларга оид ва
амалий жиҳатларни бирлаштирган интегратив хусусияти бўлиб,
касбий-
педагогик тайёргарликни ошириш, касбий-график компентенцияларни
шакллантириш,
ишлаб
чиқариш,
мухандислик
графикаси,
яьниконструкторлик-технологик,
лойиҳалаш
соҳасида
муваффақиятли
амалий вазифаларни бажаришида, мустақил ҳаракат қила олишида кўринади.
Талабалар томонидан модулларни ўрганишда ўқув жараёнининг барча
таркибий қисмлари мавжуд бўлади. Ҳар бир модуль учун аудитория
юкламаси, талабаларнинг мустақил ишлари, курс ишлари, жорий, оралиқ ва
якуний назоратлар,
шунингдек, амалиётлар, талабаларнинг илмий-тадқиқот
ишлари, битирув малакавий ишнинг бобларини ёзиш ва ҳоказолар
тақсимланган бўлади. Шу тарзда муайян даражани бериш учун расмий
равишда тан олинадиган, модулларнинг йиғиндисидан иборат бўлган таълим
дастури шакллантирилади.
Олий касбий таълимда модулли-компетентли ёндашув асосида таълим
дастурлари мазмунини лойиҳалаштириш технологияси қуйидаги кўринишга
эга бўлади:
1) иш берувчилар билан ҳамкорликда муайян таълим йўналиши бўйича
тайёрланадиган мутахассиснинг асосий функциялари рўйхати белгилаб
олинади;
2) белгиланган функцияларни амалга ошириш учун зарур ва етарли
бўлган махсус касбий компетенцияларнинг тўплами аниқланади;
3) назарий билимларига таянган ҳолда талаба ҳал қила олиши керак
бўлган амалий ҳаракатлар ва бажариладиган
ишларнинг намунавий асоси
сифатидаги типик касбий вазифалар, муаммолар ва вазиятлар тўплами
лойиҳалаштирилади;
100
4) таълимнинг мақсадлари, мазмуни, ўзлаштириш усуллари ва
ўзлаштирилганлик даражасини аниқлаш йўлларини ўз ичига олган таълим
модуллари тизими ишлаб чиқилади;
5) таълим модулларининг муайян тўпламидан асосий таълим дастурлари
лойиҳалаштирилади;
6) махсус касбий компетенцияларнинг шаклланганлик даражасини
аниқлаш мезонлари ва уларни баҳолаш усуллари ишлаб чиқилади.
Таълим модули – таълим мақсадлари ва мазмунини белгилашнинг
автоном бирлиги бўлиб, уларни ўзлаштириш ва назорат қилиш бўйича
тавсияларни ўз ичига олади ҳамда бир ёки бир нечта компетенцияни ёки
бирор
мураккаб
компетенциянинг
бир
қисмини
шакллантиришни
таъминлайди.
Таълим модулли тизимининг мослашувчанлиги ва вариативлиги
айниқса, ҳозирги даврда долзарб бўлмоқда, чунки бозор иқтисодиёти
шароитида ишчи ўринларнинг доимий сифатли ва миқдорий ўзгаришлари
кузатиб турилади. Касбларга ўргатиш модулли тизимининг моҳияти –
талабаларнинг
бирин-кетин
таълим
бирликлари
модулларини
ўзлаштиришдан иборатдир. Буҳолашда таълим олувчи унга тақдим
этилган
дастур билан мустақил равишда ишлаши мумкин. Таълим олувчи ўзига аниқ
бир мақсадни, ахборот техника базасива дидактик мақсадларга эришиш
бўйича услубий кўрсатмаларни белгилаб олади. Умумкасбий фанларини
модулли-компетентли ёндашув асосида ўқитиш жараёнида таълимнинг барча
методлари,
воситаларини
қўллаш
натижасида
талабаларда
касбий
компетентликларни шаклланиши таъминланади.
Модулли-компетентли
ёндашувга
асосланган
таълим
имкониятлариниишга солиш ва самарали қўллашда таълимнинг модулли
тизимларини жорий қилиш яхши самаралар беради, натижада бўлажак
технология фани ўқитувчисининг касбий-педагогик компетенцияларини
муваффақиятли
шакллантириш
ва
буюртмачи
томонидан
қўйилган
мақсадларга мувофиқра вишда замонавий рақобатбардош
мутахассислар
тайёрлаш учун замин яратилади.
Do'stlaringiz bilan baham: 
