Меҳнат ҳуқуқининг предмети одамларнинг моддий

биринчи қисмида тегишли ёшдаги шахслар учун назарда тутилган иш вақти энг кўп
муддатинингярмиданортибкетишимумкинэмас.Ўнсаккизёшгатўлмаганходимларнинг
кундаликиш вақтиқисқартирилганҳоллардагимеҳнатигаҳақкундаликиш вақтитўлиқ239
бўлганчоғдатегишлитоифадагиходимларгабериладиганмиқдордатўланади.Корхоналарда
ўқишдан бўш вақтида ишлаётган ўқувчиларнинг меҳнатига ишлаган вақтига мутаносиб
равишдаёкиишлабчиқарганмаҳсулотигақарабҳақтўланади.Меҳнаткодекси220-
моддаси,3-
қисмигакўраIваI
Iгуруҳногиронларигамеҳнатгаҳақ тўлаш камайтирилмаган ҳолдаиш
вақтинингҳафтасигаўттизолтисоатданошмайдиганқисқартирилганмуддатибелгиланади.
Меҳнаткодексининг228-
1моддасигакўраучёшгатўлмаганболаларибор,бюджетҳисобидан
молиявийжиҳатдантаъминланадиганмуассасаларваташкилотлардаишлаётганаёлларгаиш
вақтинингҳафтасигаўттизбешсоатданошмайдиганқисқартирилганмуддатибелгиланади.Иш
вақтинингқисқартирилганмуддатичоғидаушбутоифагамансубаёллармеҳнатигаҳаркунги
тўлиқ иш муддати чоғида белгиланган миқдорда ҳақ тўланади. Ноқулай меҳнат
шароитларидагиишлардабандбўлганходимларгақисқартирилганиш вақтибелгилаш.Иш

---

вақтининг ҳафтасига ўттиз олти соатдан ошмайдиган қисқартирилган муддати меҳнат
жараёнидасоғлиғигафизикавий,кимёвий,биологикваишлабчиқаришнингбошқазарарли
омилларитаъсирэтадиганходимларучунбелгиланади
Меҳнатшароитларини ўрганиш,иш жойларини аттестацияқилиш асосидазарарли меҳнат
шароитларимавжудбўлганкасбвавазифаларрўйхативаундабандбўлганходимларучун
қисқартирилганишвақтибелгиланади.Зарарливаноқулаймеҳнатшароитларимавжудбўлган
касбвавазифаларрўйхатикорхонажамоашартномасигаиловақилинади.Меҳнатшароитиўта
зарарливаўтаоғиришлардабанд бўлганходимларучуниш вақтинингмуддатичегараси
ЎзбекистонРеспубликасиҲукуматитомониданбелгиланади.
24.To`
l
i
qsi
zi
shvaqt
i
.
Тўлиқсизишвақти.Тўлиқсизишвақтидегандабелгилабқўйилганиданкамроқвақтдавомида
ишлашгакелишилганиш вақтирежиминазардатутилади.Меҳнаткодексининг119-
моддасига
кўраходим биланиш берувчиўртасидагикелишувгабиноанишгақабулқилиш чоғидаҳам,
кейинчалик ҳам тўлиқсизиш куни ёки тўлиқсизиш ҳафтаси белгилаб қўйилиши мумкин.
Ҳомиладораёлнинг,ўнтўртёшгатўлмаганболаси(
ўнолтиёшгатўлмаганногиронболаси)бор
аёлнинг,шужумладанҳомийлигидашундайболасибораёлнингёкиоиланингбетобаъзосини
парвариш қилиш биланбандбўлганшахснингилтимосигакўра,иш берувчитиббийхулосага
мувофиқуларгатўлиқсизиш куниёкитўлиқсизиш ҳафтасибелгилашгамажбурдир.Меҳнат
тўғрисидагиқонунларванормативҳужжатларданазардатутилганбошқаҳоллардаҳам иш
берувчиходимнингилтимосигакўратўлиқсизишвақтинибелгилабқўйишишарт.Тўлиқсизиш
вақтишартибиланишлаш ходимнингйилликасосиймеҳнаттаътилинингмуддатини,меҳнат
стажини ҳисоблашни ҳамда бошқа меҳнатҳуқуқларини бирон бир тарзда чеклашга асос
бўлмайди ва ишланган вақтга ёки ишлаб чиқарилган маҳсулотга мутаносиб равишда ҳақ
тўланади.Тўлиқсизиш вақтинингқисқартирилганиш вақтиданасосийфарқи–утарафларнинг
келишувига кўра белгиланади,бунда иш вақтинингдавомийлиги ҳам томонларнингўзаро
келишуви билан тўлиқ бўлмаган иш куни ёки иш ҳафтаси кўринишида белгилаб олинади.
Қисқартирилганиш вақтиқонундабелгилабқўйиладиваходим одатдагиданқисқамуддат
(
ҳафтасига40соатданкаммеҳнатқилсада,унгатўлиқишвақтиучунбелгиланганмиқдордаиш
ҳақитўланади,яъни,меҳнатқилиш вақтиқисқар-247тирилсада,бироқ,иш ҳақимиқдори
камсайтирилишимумкинэмас.Тўлиқсизиш вақтидаэсаходимгаамалдаишлаганвақтига