Меҳнат ҳуқуқининг предмети одамларнинг моддий

қоидаларига амал қилиниши талаб этилади. Ишларнинг тааллуқлилиги Фуқаролик
процессуал кодексга кўра белгиланган бўлиб,даъво одатда жавобгар томон доимий
яшайдиган(
юридикшахсжойлашган)ҳудуддагитуманларарофуқароликсудидакўрилиши
лозим.
50.Mehnatni
zol
ar
i
niko`
ri
bchi
qi
shvahalet
i
shbo`
yi
chaxal
qarot
aj
ri
ba.
Фуқароларҳуқуқваэркинликларинимуҳофазақилишнингжаҳондакенгэътирофқилинган
асосийшаклибўлибуларнибетарафваҳолиссудлартомониданамалгаоширилишисаналади.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг “
Инсон ҳуқуқлари умум жаҳон Декларацияси 8-
моддасидақайдэтилганидек:ҳарбиринсонунгаконституцияёхудқонунбиланберилган
асосийҳуқуқларибузилганҳоллардаваколатлимиллийсудлартомониданбуҳуқуқларнинг
самарали тикланишига ҳақлидирлар.Ушбуумуминсоний қоида Ўзбекистон Республикаси
Конституциясидаҳаммустаҳкамланганбўлиб,унинг44-
моддасигабиноан,ҳарбиршахсгаўз

---

ҳуқуқваэркинликларинисудорқалиҳимояқилиш,давлаторганлари,мансабдоршахслар,
жамоатбирлашмаларинингғайриқонуний хатти-
ҳаракатлари устидан судгашикоятқилиш
ҳуқуқикафолатланади.
ЎзбекистонРеспубликасиОлийсудипленумининг1998йил17апрелдаги12-
сонли“
Судлар
томонидан меҳнат шартномаси (
кон- 443 тракти)
ни бекор қилишни тартибга солувчи
қонунларнингқўлланилишиҳақида”гиқароридакўрсатилишича“Ишгатиклаш ҳақидагинизо
бўйичааризаходимгаубиланмеҳнатшартномасибекорқилинганлигиҳақидагибуйруқнусхаси
берилганкунданбошлаббироймуддатичидабевоситасудгаберилади.Судьядаъвоқилиш
муддатиўтказибюборилгандеганасосбиландаъвоаризаниқабулқилмасликкаҳақлиэмас.
Суддаъвомуддатиузрлисабабларгакўраўтказибюборилгандебтопса,бумуддатнитиклайди.
Агарсудишдагиҳужжатларниҳартомонламатекшириб,судгамурожаатқилишмуддатиузрсиз
сабабларга кўра ўтказиб юборилганлигини аниқласа,даъвони рад этади”1 .Фуқаролик
процессуал кодекснинг8-
моддаси ҳамдаФуқароликкодексининг153-
моддасининг2-
қисми
мазмунига кўра,фуқаролик суд ишларини юритиш тарафларнинг тортишуви ва тенг
ҳуқуқлилиги асосида амалга оширилиши туфайли даъвогарнинг судга мурожаат этиш
муддатиниўтказибюборганлигимасаласисудтомониданфақатнизодагитарафнингберган
аризасига мувофиқ қўлланилади. Ходимлар меҳнат низолари бўйича судга мурожаат
қилганларидадавлатбоживабошқасудхаражатларинитўлашданозодқилинадилар.
Меҳнатнинг янги шартларини белгилаш ёки мавжуд шартларини ўзгартириш хусусидаги
жамоаларгадоирмеҳнатнизолариниҳалэтиш тартибиқонунбиланбелгилабқўйилади.456
Меҳнаттўғрисидагиқонунларвабошқанормативҳужжатларни,шужумладаниш берувчива
касабауюшмасиқўмитасиёкиходимларнингбошқавакилликорганиўртасидагикелишувга
биноан қабул қилинган жамоашартномалари,келишувлари,локал ҳужжатларни қўлланиш
хусусидаги жамоаларга доир меҳнатнизолари суд тартибида кўриб чиқилиши лозим.Иш
берувчивакасабауюшмасиқўмитасиёкиходимларнингбошқавакилликорганиўртасидаги
келишувга биноан қабул қилинган жамоа шартномалари,келишувлари ва бошқа локал
ҳужжатларниқўлланиш хусусидагижамоаларгадоирмеҳнатнизоларинисудлартарафлардан
биринингаризасиасосидакўрибчиқадилар.