Меҳнат ҳуқуқининг предмети одамларнинг моддий

қабулқилишданасоссизбош тортишнитариқловчи,ходимларниишданбўшатиш вабошқа
ишгаўтказишничекловчи,иш вақтичегараларинибелгиловчиҳамдабошқакўплабқулай
меҳнатшароитларияратилишигақаратилганйўналишларкиради.Тормаънодаэсамеҳнат
муҳофазасиатамасиходимларучунхавфсизвасоғломмеҳнатшароитларияратиш,ишлаб
чиқариш участкаларида техникавий, санитария-
гигиена шароитларини таъминлаш
мақсадида белгиланган стандартлар ва нормативларнинг ишлаб чиқилиши,ҳуқуқий,
ташкилийчора-
тадбирларданиборатбўлади.Меҳнатмуҳофазаситехникахавфсизлигива
ишлабчиқариш санитариясиниҳам ўзичигаолади.Техникахавфсизлигидегандаишлаб
чиқаришнинг зарарли омиллари таъсирини бартараф этишга қаратилган ташкилий
тадбирларватехникавийвоситалартизиминазардатутилади.Ишлабчиқаришсанитарияси
деганда,ишлаб чиқаришнинг зарарли таъсирларининг олдини олишга ёки уларни
камайтиришга қаратилган ташкилий тадбирлар ва техникавий воситалар тизими
тушунилади.
Меҳнатнимуҳофазақилишгаоидталабларгақатъиамалқилиш ходимнингбурчибўлиб,
унга риоя этмаслик интизомий жавобгарликка ва интизомий жазо қўлланишига сабаб
бўлади.Меҳнатнимуҳофазақилишгаоидталабларгариояэтилишинитекшириббориш ва
зарур шарт-
шароитларни яратиш иш берувчининг мажбуриятлари сирасига киради.
Корхоналардамеҳнатмуҳофазасигаоидишларнирежалаштириш ваамалгаошириш,бу
соҳанииш берувчитомониданбошқариш корхоналарнингхўжаликмустақиллигибилан
уйғун ҳолда олиб боришига асосланади.Меҳнатни муҳофаза қилиш режалари муайян
тармоқ,минтақадасоғломлаштириш,меҳнатшароитларинитакомиллаштиришнингумумий
режалари таркибий қисми ҳисобланади.Меҳнатни муҳофаза қилиш ишлари корхона
лойиҳаланиши,қурилиш ва фойдаланишига топширилишидан бошлаб,ишлаб чиқариш
жараёнидавомидаҳамузлуксизамалгаоширилади.Меҳантнимуҳофазақилиш юзасидан
стандартларнианиқлашқонунҳужжатларибиланбелгиланади.

---

43.Xodi
mni
ngmehnatmuhofazasi
gadoi
rhuquql
arivauniro`
yobgachi
qar
i
shdagikafol
at
l
ar.
Иш берувчи ходимларга ёки уларнинг вакилларига муайян иш жойидаги ва ишлаб
чиқаришдаги меҳнатни муҳофазақилишнингҳолати ҳақидаҳам ахборотбериши шарт.
Ходимишжараёнидаўзинингҳаётиёкисоғлиғигатаҳдидсолувчиҳолатларюзагакелганда
бу ҳақда иш берувчини дарҳол хабардор қилади.Агар бундай ҳолатлар иш берувчи
томонидандарҳолбартарафэтилмаса,уҳолдаходимишбажаришнирадэтишҳуқуқигаэга
бўлади.Маъмуриятмеҳнатнимуҳофазақилишнингзамонавийвоситаларинижорийэтишва
ишлабчиқаришдажароҳатланишҳамдакасбкасалликларининголдиниоладигансанитария
-
гигиена шароитларини таъминлаши шарт.Ходимнинг саломатлиги ёки ҳаётига ҳавф
туғдирувчивазиятпайдобўлганда,убуҳардазудликбиланмаъмуриятгахабарқилади,бу
ҳол назораторгани томонидан тасдиқланган тақдирда маъмуриятишни тўхтатиши ва
ҳавфни бартараф этиш чорасини кўриши шарт.Маъмурият томонидан зарур чоралар
кўрилмаган тақдирда,ходим ишни ҳавф бартараф этилгунга қадар тўхтатиб туришга
ҳақлидирваунгаҳечқандайинтизомийжазоқўлланилмайди.
Иш биланбоғлиқҳолдамеҳнатдамайиббўлганлигиёкисоғлиғигабошқачатарздашикаст
етказилганлиги муносабати билан вақтинча камроқ ҳақ тўланадиган ишга ўтказилган
ходимларгауларнингсоғлиғишикастланганлигиучунжавобгарбўлганиш берувчиаввалги
иш ҳақибиланянгиишдаоладиганиш ҳақиўртасидагифарқнитўлайди.Бундайфарқ
меҳнатқобилиятитиклангунгақадарёкиногиронлигибелгилангунгақадартўланади.Қонун