Mehnat vazirligi respublika aholi bandligi va mehnatni muhofaza qilish ilmiy markazi

Yig‘ma  panel  to‘sinli  yopma.  Bu,  konstruktiv  sxemada    qurilishda  ko‘p 
ishlatiladigan    rigelga  mustax,kamlanadigan  panellardan  foydalaniladi.  Yig‘ma 
panel to‘sinli yopmalarning birlashtirish kostruktiv sxemasi: 
1. Panelь. 
2. Rigelь.  
3. Ustun. 
4. Devor. 
Ustunlar  balandligi  fuqaro  binolarida  2,6-6,8m  ishlab  chiqarish  binolarida 
esa  6,9-  12m  teng.  YOpmaning  konstruktiv  sxemalarini  mavjud  bo‘lgan 
variantlardan  kam  mablag‘  talab  qiluvchisini  tanlash  kerak  SHunda  yopma 
narxi,  armatura  va  beton  harajati,  ishchi  kuchi  arzon  tushadi.  Bo‘shliqli 
panellarning qalinligi 25-35mm. Panellar me’yoriy hajmga ega, ular katalogdan 
tanlanadi.  Yig‘ma  panellarning  uzunligi  2,8-6,4m,  eni  3,2.m.  balandligi 
0,22m.oralig‘ida o‘zgarishi mumkin.  
Tabiatda  uchraydigan  har  xil  shakldagi  qobiqlar  (tuxum  pustlog‘i  toshbaqa 
va  qisqichbaqa  pansirlari)  mustahkam  qobiqlarga  misol  bo‘la  oladi.  Buni 
arxitektor P.A.Nervi «shakl bo‘yicha ishlash prinsipi» deb atagan. 
Zamonaviy qurilishlarda qobiqli yopmalar ko‘plab qo‘llanilib kelinmoqda. 
 
5.18-rasm. Qobiq va gumbazlar 
 

---

 113 
 
 
Qobiq  va  gumbaz  ustyopmalar  qurish  katta  tarixiy  yaratuv  hisoblanib,  shu 
davlatning  salohiyatini,  arxitektorlarni  mahoratini  va  quruvchilarning  mohirlik 
darajasini ko‘rsatgan. 
O‘zbyokistonda  bunday  konstruksiyali  bino  va  inshootlar  keng  tarqalgan. 
Masalanssirk  binosi,  Respublika  savdo  birjasi,  bozorlar  ustyopmalari, 
Respublikaning  markaziy  ko‘rgazma  pavilonlari,  Toshkent,  Samarqand 
shahridagi  sport  komplekslari,  ko‘rgazma  pavilьonlari  va  boshqalar  shularga 
misol bo‘la oladi.