|
Меҳнат таълими ва касбга йўналтириш ҳамда касбий таълим атамаларининг узвийлиги
Т.р.
Атамалар
Меҳнат таълими ва касбга
йўналтириш
Касб-ҳунар коллежларидаги
тикувчилик йўналиши
Олий таълимдаги касбий
таълим
1.
Тола
Тола ҳақида тушунча
Табиий ва сунъий толаларни
олиш ва уларнинг хусусиятлари
Тола ишлаб чиқариш
технологияси
2.
Газлама
Газлама ҳақида тушунча
Газламаларнинг тузилиши,
сифати, тўқилиш усуллари ва
турлари
Газламалар тайёрлаш
технологияси
3.
Қомат ва андоза
Қоматга қараб андоза олиш
усуллари
Қоматга қараб ўлчам олиш ва
лойиҳалаш
Қоматга қараб тўлиқ ўлчам
олиш, замонавий модага қараб
лойиҳалаштириш ва мижозни
дидига қараб тикиш
4.
Кийим технологияси
Оддий кийимлар (болалар
кийими ва бошқалар) ни тикиш
Мураккаб кийимлар тикиш
технологияси
Кийим ишлаб чиқиш
технологияси
5.
Қўлда тикиш ва тикув
машиналари
Қўлда тикиш, қўл ва оёқ
машинасини ишлатиш
Универсал ва махсус (оверлог,
52 А ва ҳ.к.) машиналарини
ишлатиш
Конвейер (бичишдан тортиб
тайёр ҳолга келгунча) усулида
лойиҳалаш ва тайёрлаш
машиналари
6.
Костюм
Костюм ҳақида умумий тушунча
Ўлчов олиш, андоза тайёрлаш ва
тикиш
Лойиҳалаш ва тайёрлаш
7.
Кийимлар ассортименти
Тунги кўйлак, юпка, фартук,
трусик, лозим ва ҳ.к.
Турли кўйлаклар, шим, костюм,
плаш, пиджак, болалар курткаси
ва ҳ.к.
Турли хил газламалардан тикиш
мумкин
бўлган
пальто
ва
пиджаклар (эркак ва аёллар
учун)
8.
Дазмол
Оддий дазмол
Дазмол, пресс
Пресс, маникен
9.
Мода
Модага оид қисман тушунча
Умумий тушунча
Дизайн асосида ишлаб чиқиш
Буни, фанлараро алоқадорликни таъминламасдан туриб амалга ошириб бўлмайди.
Маълумки, фанларо алоқадорлик узвийлик асосида амалга оширилади, фанлараро
изчиллик эса, ўқув фанидаги атамаларнинг бошқа ўқув фанларида такрорланиши ва бу
атамаларнинг ўша ўқув фани қонуниятларини кенгайтирилиши асосида таъминланади. Бу
атамалар ёрдамида фанлараро узвий боғланиш амалга оширилади. Бу тушунчаларнинг
таърифи ва амалда қўллаш усуллари ўз вақтида ўргатилиши бошқа ўқув фанлари билан
меҳнат таълими ва касбга йўналтиришнинг боғлиқлиги ва узвийлигини таъминлайди.
Умумий ўрта таълим, ўрта махсус, касб-ҳунар таълими ва олий таълимдаги меҳнат
таълими ва касбга йўналтириш ҳамда касбий таълимдаги тиқувчилик йўналишига оид
атамаларни ўрганиш узвий боғланган, яъни бу атамалар оддийдан мураккабликка томон
тамойили асосида ўрганилади (1-жадвал).
1-жадвалдан кўриниб турибдики, меҳнат таълими ва касбга йўналтириш ҳамда
касбий таълимда тикувчилик бўйича атамаларнинг узвийлиги келтирилган. Унда, тола,
газлама, қомат ва андоза, кийим технологияси, қўлда тикиш ва тикув машиналари,
костюм, кийимлар ассортименти, дазмол ва мода атамалари оддийдан мураккабликка
томон йўналтирилган.
Масалан, меҳнат талимининг асосий атамаларидан газлама атамасидир. Умумий
ўрта таълимда газлама ҳақида умумий тушунча берилади, касб-ҳунар таълимида
газламаларнинг тузилиши, хоссалари, сифати ва тўқилиш усуллари ҳамда турлари ҳақида
билим ва кўникмага эга бўлади. Олий таълимда эса, газламаларнинг тайёрланиш
технологиясини эгаллашга оид билим, кўникма ва малакалар ҳосил қилинади.
Яна шу атамалардан бири бу, қомат ва андоза атамасининг умумий ўрта таълимда қисқача
таърифи қоматга қараб андоза олиш усуллари берилади, касб-ҳунар таълимида тўлиқ
таърифи, ўлчам олиш сир-синоатлари, лойиҳалаш ўрганилади, олий таълимда эса,
қоматнинг тўлиқ ўлчамларини якунлаб, чизмаларини чизиб, андоза олиш тартиблари ва
замонавий модага қараб лойиҳалаштириш ҳамда мижознинг дидига қараб, қоматига
мослаб тикиш бўйича билим, кўникма ва малакалар шакллантирилади.
Юқорида келтирилганлардан келиб чиқиб, меҳнат таълими ва касбга йўналтириш
ҳамда касбий таълим ўқув фани мисолида барча ўқув фанларининг ўқитилишида
узвийлик масалаларини таъминлаш муҳим ҳисобланиши қайд этилди. Бинобарин, шу
ўринда ушбу ўқув фанларининг умумий ўрта таълим, ўрта махсус, касб-ҳунар таълими ва
олий таълим муассасаларида ўқитилишини бир бутун фан сифатида қараб, унинг
узвийлиги ва узлуксизлигини таъминлаган ҳолда амалга ошириш орқали рақобатбардош
кичик мутахассислар тайёрлашга пойдевор яратилади.
65
2-жадвал
Do'stlaringiz bilan baham: |
