Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

Transport harakatixavfsizligi qoidalarini buzish
– bu transport 
vositasini boshqarishning o‘rnatilgan tartibidan turli chetga chiqishlar. 
Transport harakati qoidalarini buzish quyidagilarda o‘z ifodasini 
topishi mumkin: 
temir yo‘l transportida
– yo‘l bo‘sh yoki band bo‘lishini kuzat-
maslik, tezlikni oshirib yuborish, peregonni o‘zboshimchalik bilan 
egallash, semaforning taqiqlovchi signalida o‘tib ketish va h.k.; 
havo transportida
– uchish sxemalarini bajarmaslik, uchish va 
ekipaj ishiga qo‘yiladigan talablarni mensimaslik, samolyotni boshqarish 
texnikasiga va qoidalariga rioya qilmaslik va h.k.; 
suv transportida
– qoniqarsiz kuzatib borish va shu bilan bog’liq 
bo‘lgan kemaning yoki boshqa to‘siqning kechikkan aniqlanishi, tezlikni 
oshirib yuborish yoki munosib bo‘lmagan sharoitlarda quvib o‘tish, 
kemani boshqaruvchi shaxsning asossiz taxminlari va u tomonidan 
vaziyatga noto‘g’ri baho berish, xavfli yaqinlashishga yo‘l qo‘ymaslik 
bo‘yicha tegishli choralarni ko‘rishda kechikish va h.k. 
Qonunda ko‘rsatilgan buzilishlar harakat shaklida ham, harakatsizlik 
shaklida ham o‘z ifodasini topishi mumkin. Harakatsizlik uchun shaxs 
uning zimmasiga muayyan harakatlarni bajarish majburiyati yuklatilgan 
114 

---

holdagina javobgar bo‘ladi. Ushbu majburiyat qonunosti normativ hujjatlar 
bilan hrnatilgan. Chunki harakatsizlik uchun jinoiy javobgarlikka tortishda 
mazkur jinoyatning subyekti transport harakati va undan foydalanish 
xavfsizligi qoidalari bilan tartibga solingan munosabatlarning qismi 
sifatida ko‘riladi, chunki uning faoliyati temir yo‘l transporti, flot va 
fuqarolik aviatsiyasining ishlashida xavfsizlikni ta’minlashga qaratilgan. 
Temir yo‘l, daryo yoki havo transportidan
foydalanish qoidalarini 
buzish 
transport vositasidan belgilangan maqsadlardan tashqari 
foydalanishni ko‘zda tutadi. Foydalanish qoidalarini buzish temir yo‘l, 
daryo yoki havo transportining avariyasiz ishlab turishini ta’minlovchi 
tizim va agregatlardan belgilangan maqsadlardan tashqari foydalanishni 
ham o‘z ichiga oladi.Ushbu qilmish transport vositasi harakatining 
xavfsizligini ta’minlovchi uzel va mexanizmlarga texnik jihatdan xizmat 
ko‘rsatish talablaridan chetga chiqishda, qo‘nishda va tushirishda, yuklarni 
joylashda va tushirishda yo‘lovchilarning xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha 
zarur choralarni ko‘rmaslik va transport vositalaridan foydalanishning 
xavfsiz sharoitlarni ta’minlovchi transport vositalaridan foydalanish 
belgilangan tartibining boshqa buzilishlarida o‘z ifodasini topadi.