Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

subyektiv tomoni 
aybning 
to‘g‘ri qasd 
shaklida 
ifodalanadi. Aybdor chaqiruv safiga olinish yoki harbiy muqobil xizmatni 
o‘tash bilan bog‘liq majburiyatlarni bajarmayotganini anglaydi, uzrli 
sabablarsiz va g‘ayriqonuniy ravishda chaqiruv punktlariga bormasligini 
biladi va bunday harakatlarni sodir etishni xohlaydi. 
Harbiy yoki muqobil xizmatdan bo‘yin tovlashning 
subyekti 
sifatida 
O‘zbekiston Respublikasining fuqarosi, chaqiruv kuniga qadar 18 yoshga 
to‘lgan harbiy xizmatga chaqiruvdan ozod etilish yoki uni kechiktirish 
huquqiga ega bo‘lmagan erkak jinsiga mansub shaxs tan olinishi mumkin. 
Sharhlanayotgan moddaning 2-qismida 
harbiy rezerv safiga 
olinishdan, Qurolli Kuchlar rezervida xizmatni o‘tashdan bo‘yin tovlash: 
a) o‘z badaniga shikast yetkazish; 
b) hujjatlarni qalbakilashtirish yoki boshqacha aldash yo‘li bilan sodir 
etilganda belgilanadigan jinoiy javobgarlik ko‘zda tutiladi. 
Harbiy yoki muqobil xizmatdan bo‘yin tovlash maqsadida o‘z badaniga 
431 

---

shikast yetkazishni JK 225-moddasi 2-qismi «a» bandi bo‘yicha 
kvalifikatsiya qilish kerak. O‘z badaniga jarohat yetkazish deb, badanning 
biron-bir a’zo yoki to‘qimalarini qasddan jarohatlash, ularning 
funktsiyalarini turli usullar bilan buzib, harbiy chaqiruvdan yoki 
xizmatdan bo‘yin tovlashga aytiladi. Sog‘liqqa zarar (shikast) aybdorning 
o‘zi tomonidan hamda uning iltimosi bilan boshqa shaxs tomonidan ham 
yetkazilishi mumkin. 
Shikast boshqa shaxs tomonidan yetkazilgan bo‘lsa, shaxs badanga 
tegishli darajada shikast yetkazish va sharhlanayotgan jinoyatni sodir 
etishga yordam berganligi uchun jinoiy javobgarlikka tortiladi. Bunda 
shaxs shikast yetkazayotganda o‘zining harakatlarini idrok etgani va 
badanga shikast yetkazishni harbiy yoki muqobil xizmatdan, safarbarlik 
chaqiruvi rezervi safiga olinishdan, Qurolli Kuchlar rezervidan bo‘yin 
tovlashda yordam berayotganligini bilganini aniqlash lozim. 
Qonun sog‘liqqa zarar qanday darajada bo‘lishini ko‘rsatmaydi. Lekin