Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

(JK 212-moddasi) 
Jinoyatning 
obyekti 
va 
predme
ti — pora olish va pora berish jinoyati 
tarkibi belgilari bilan bir xil. 
Obyektiv tomondan 
pora olish-berishda vositachilik qilish pora olish 
yoki berish xususidagi kelishuvga erishishga qaratilgan faoliyat, 
shuningdek, manfaatdor shaxslarning topshirig‘iga binoan porani bevosita 
berishda ifodalanadi. 
Vositachini pora beruvchidan farqlash lozim. Ushbu harakatlardan 
manfaatdor bo‘lgan pora beruvchidan farqli ravishda vositachi pora 
beruvchining topshirig‘ini bajarayotgan vositachi mansabdor shaxsning u 
yoki bu harakatlarni sodir etishi yoki sodir etmasligidan biror-bir moddiy 
mukofot yoki moddiy manfaatlarni qo‘lga kiritishni ko‘zlamaydi. 
Vositachi o‘zganing manfaatlarini namoyon qilib, o‘z nomidan harakat 
qilmaydi. Pora berish masalasini pora beruvchi o‘zi mustaqil hal qiladi, 
vositachi uni amalga oshiradi, xolos. 
Pora olish yoki berish haqidagi bitimga erishishga qaratilgan 
faoliyat 
deganda, aybdor tomonidan sodir etilgan yoki sodir etilishi pora 
berilishiga yoki uning mansabdor shaxs tomonidan olinishiga xizmat 
qiluvchi har qanday xatti-harakatni tushunish lozim. Masalan, vositachi 
pora beruvchining manfaatlarini ko‘zlab mansabdor shaxs sodir etishi 
lozim yoki mumkin bo‘lgan xatti-harakatlarni, pora miqdorini, pora 
beriladigan joyni va h.k.larni kelishadi. 
Vositachilikning ikkinchi kurinishi 
pora predmetining pora 
beruvchidan olib, pora oluvchiga bevosita topshirilishida ifodalanadi. 
Korxona, muassasa, tashkilot yoki ularning bo‘limlari rahbar 
ko‘rsatmasi bilan bila turib unga xizmat jihatidan bo‘ysungan shaxsning 
vositachilik qilishi JK 212-moddasi bilan kvalifikatsiya qilish uchun 
asosdir. 
Jinoyat pora oluvchi poraning hatto bir qismini olgan paytdan e’tiboran 
tugallangan 
hisoblanadi. Agarda pora mansabdor shaxs tomonidan 
368 

---

olinmagan bo‘lsa, bunday harakat pora olish-berishda vositachilik qilishga 
suiqasd deb topiladi.