Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

Ushbu moddaning 4-qismida 
pora beruvchini jinoiy javobgarlikdan 
ozod etish shartlari ko‘rsatilgan. 
Birinchi shart 
shundan iboratki, mansabdor shaxsning tovlamachiligi 
tufayli shaxs pora berishga majbur bo‘lgan hollarda, 
u jinoiy 
javobgarlikdan ozod etiladi.
Ikkinchidan
, basharti pora beruvchi jinoyat sodir etilganidan so‘ng, bu 
haqda o‘z ixtiyori bilan tegishli organlarga ma’lum qilsa, chin ko‘ngildan 
pushaymon bo‘lib, jinoyatni ochishda faol yordam bergan bo‘lsa, jinoiy 
javobgarlikdan ozod qilinadi. 
Pora beruvchi o‘z ixtiyori bilan arz qilib, jinoyat to‘g‘risida istalgan 
hokimiyat organi (DXX, prokuratura, sud, ichki ishlar organlari, 
hokimiyatga, mahalla qo‘mitasi)ga har qanday ko‘rinishda og‘zaki 
(yozma) murojaat etishi mumkin. O‘z ixtiyori bilan arz qilishning motivi 
va undan kuzatilgan maqsad — fosh bo‘lishdan qo‘rqish, jazolanishdan 
qo‘rqish, vijdon da’vati va h.k. shaxsni javobgarlikdan ozod qilishda 
ahamiyatga ega emas. 
Ammo, pora bergan shaxsning javobgarlikdan ozod qilinishi uning xatti-
harakatida jinoyat tarkibining yo‘qligini anglatmaydi, shu sababdan 
bunday shaxslar jabrlanuvchi sifatida e’tirof etilmaydi, ularning pora 
oluvchiga bergan pora predmetlari qaytarib berilmaydi. 
Pora beruvchi jinoyat sodir etilganidan so‘ng istalgan vaqtda, ammo bu 
haqda huquq-tartibot organlari xabar topishidan oldin, pora berilgani 
to‘g‘risida o‘z ixtiyori bilan arz qilishi mumkin. 
Pora beruvchini javobgarlikdan ozod etish uchun pora bergani haqida 
o‘z ixtiyori bilan arz qilish bilan bir qatorda o‘zining qilmishidan chin 
ko‘ngildan pushaymon bo‘lganligi va o‘z xatti-harakati bilan jinoyatni 
367 

---

ochishda faol yordam bergan bo‘lishi lozim. 
8-§. Pora olish-berishda vositachilik qilish