Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

ma’muriy jazo qo‘llanilganidan 
keyin
konun hujjatlarida nazarda tutilmagan hollarda tadbirkorlik 
subyektlarining hisobvaraqlarida pul mablag‘lari mavjudligi to‘g‘risidagi 
axborotni talab qilingan vaqtdan boshlab tamomlangan hisoblanadi. 
266 

---

Ko‘rib chiqilayotgan jinoyatning 
subyektiv tomoni
to‘g‘ri qasd 
shaklida namoyon bo‘ladi. 
Jinoyatning
subyekti
davlat hokimiyati vakillari, davlat boshqaruvi 
mansabdor shaxslari hisoblanadi. Ularga huquqni muhofaza qiluvchi va 
nazorat organlari vakillari, hokimlar va boshqalar kirishi mumkin. 
9-§. Tijoratda pora evaziga og‘dirib olish
 (JK 192
9
-moddasi) 
Tijoratda pora evaziga og‘dirib olish
– bu umumlashtirilgan atama 
bo‘lib, nodavlat tijorat tashkilotining yoki boshqa nodavlat 
tashkilotining boshqaruv organlari faoliyat tartibiga qarshi 
mansabdorlik jinoyatlari ikkita mustaqil tarkibini, ya’ni moddiy 
qimmatliklar yoki mulkiy manfaatni berish va olishni qamrab oladi. Qayd 
etilgan manfaatlarga qarshi qaratilgan tajovuz har biri tamomlangan 
qilmish sifatida o‘z-o‘zidan, boshqasiga bog‘liq bo‘lmagan holda sodir 
etilishi mumkin emas. Bir-biriga nisbatan ular uzviy bog‘liq bo‘lib, 
bunda pora evaziga og‘dirib olish predmeti mavjud emasligi, o‘z-
o‘zidan uning olinganligini inkor etadi.
Davlat hokimiyati, boshqaruvi va jamoat birlashmalari faoliyat tartibiga 
qarshi barcha jinoyatlarga xos ravishda, tijoratda pora evaziga og‘dirib 
olish davlat organlari va mansabdor shaxslar timsolidagi ommaviy 
boshqaruvi apparatining normal faoliyatiga tajovuz qiladi. 
Tijoratda pora evaziga og‘dirib olish kabi jinoyatining ijtimoiy xavflilik 
darajasi yuqoriligi shu bilan belgilanadiki, u nodavlat tijorat tashkilotining 
yoki boshqa nodavlat tashkilotining boshqaruv organlari mansabdor 
shaxslari tomonidan o‘z o‘z xizmat vakolatlarini amalga oshirishning 
belgilangan tartibini keskin o‘zgartirib, shu orqali tijorat xizmatining 
manfaatlarini qo‘pol ravishda buzadi. Tijoratda pora evaziga og‘dirib olish 
korrupsiyaning eng tipik va o‘ziga xos ko‘rinishi hisoblanadi. 
Ko‘rilayotgan jinoyatning