Maxmudov umidjon maxmud o’G’li “achitqi zamburug’larini o’stirish uchun oziqa muhitlarini tanlash”

1.2-Rasm. Saccharomyces cerevisiae mikroskopik ko’rinishi.

1.3-Rasm. Sacchromyces cerevisiae ning kurtaklanib ko’payishi.
Hujayra shunga o’xshash shakllanadigan vaqt hujayra aylanishi hisoblanadi. Bu to’rt asosiy bosqichni o’z ichiga oladi, ularning davomiyligi taxminan bir xil. Keling, ularni batafsil ko’rib chiqaylik:
G₁ – preventetik bosqich. Sentriollar shakllanishi va DNK ning ikki hissa ortishi uchun zarur bo’lgan fermentlarning sintezi bilan boshlanadi. Sentriollar paydo bo’lishi bilan tugaydi – “yopish”. Sentriol shakllanishining boshlanishilitiy fermentlarning ta’siridan kelib chiqqan hujayra devorining zaiflashuvi bilan birga keladi. Agar biron sababga ko’ra ajratilgan qiz hujayraning hajmi onaning kattaligiga yetib bormagan bo’lsa, bu bosqichning davomiyligi ma’lum bir muhim hajmga erishish uchun zarur bo’lgan vaqt bilan ortadi.
Achitqi hujayralarining eng muhim tarkibiy qismlari suv, azotli birikmalar, uglevodlar, yog’lar va minerallardir [7, 12].
Suv – hujayralardagi suv noorganik va organik moddalarning murakkab eritmalari tarqoq tizimini hosil qiladi, ularning konsentratsiyasi 15 dan 25% gacha yetishi mumkin.
Achitqi hujayrasidagi suvning massa ulushi 65 dan 80% gacha. Hujayra tashqari va hujayra ichidagi suv fraksiyasi mavjud. Hujayra ichidagi suv, o’z navbatida, erkin va bog’langan holatda bo’lishi mumkin [23].
Erkin suv biokimyoviy reaksiyalar sodir bo’ladigan muhit sifatida xizmat qiladi. Bu suv nafas olish va gidroliz jarayonlarida bevosita ishtirok etadi, masalan, fruktoza va glukoza hosil qilish uchun sukrozning gidrolizlanishi.
Tegishli suv hujayra tuzilmalariga, biomembranalariga va hujayra tarkibiy qismlariga, masalan, DNK ga kiradi. Achitqini quritish yoki muzlatish paytida uni olib tashlash qiyin. Siqilgan achitqi 20% suvni o’z ichiga oladi, eng ko’p suv 0,2-0,6 g/g protein,0,3 g/g fosfolipidlar, nuklein kislotalar va uglevodlar 0,3 g/g bilan bog’lanadi.
Erkin va bog’langan suv o’rtasidagi nisbat achitqi yetishtirishtexnologik usullari, shuningdek, ajratish va tayyor mahsulot olish texnikasi bilan belgilanadi [27].