Mavzuning qisqacha tafsiloti. Ushbu mavzuda biz milliy

---

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Mavzuning qisqacha tafsiloti. 
Ushbu mavzuda biz milliy 
iqtisodiyotning qaror topishi va 
uning makroiqtisodiy 
ko’rsatkichlari shuningdek 
milliy iqtisodiyot me’yorida 
faoliyat qilish va barqaror 
o‘sishi uchun barcha tarmoq 
va ishlab chiqarish 
sohalarining o‘zaro bog‘liqligi 
va muvozanatli rivojlanishi 
talab qilinadi. 
REJA 
 
1. 
Milliy iqtisodiyotning 
qaror topishi va uning 
makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari
 
2. 
Milliy mahsulotning 
mazmuni, tarkibiy qismlari va 
harakat shakllari
 
3.
 
Yalpi ichki mahsulotni 
hisoblash usullar
 
4.
 
Asosiy kapitalni takror 
ishlab chiqarish va undan 
foydalanish samaradorligi 
yalpi milliy mahsulot va uning harakat shakllari 
Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy o’lchamlari. 
М
A V Z U
4

---

317 
Milliy iqtisodiyotning qaror topishi va uning 
makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari
Barchamizga 
ma’lumki, 
o‘tmishda 
O‘zbekiston 
iqtisodiyoti 
sobiq 
ittifoq 
iqtisodiyotining tarkibiy qismi hisoblanib, uni 
mustaqil milliy iqtisodiyot deb bo‘lmas edi. Bizga 
bir yoqlama rivojlangan paxta yakkahokimligiga, 
xomashyo ishlab chiqarishga va boy mineral 
xomashyo 
resurslaridan 
nazoratsiz, 
ayovsiz 
foydalanish asosiga qurilgan, yonilg‘i, g‘alla va 
boshqa ko‘pgina ishlab chiqarish vositalari, iste’mol 
tovarlarining ta’minlanishi bo‘yicha markazga 
qaram bo‘lgan iqtisodiyot meros bo‘lib qolgan edi. 
ta’kidlaganlaridek
«
,
O‘zbekiston bir yoqlama 
iqtisodiyotga – markazga butunlay qaram, izdan chiqqan iqtisodiyotga ega 
bo‘lgan»
1
mamlakat edi. 
Lekin, eng yomoni O‘zbekiston 
iqtisodiyoti
a
,
sosan,
xomashyo 
tayyorlashga 
yo‘naltirilgani, 
biryoqlama rivojlanish hisobidan mo‘rt 
va nochor holga tushib qolgan bo‘lib, 
iqtisodiyotga, ekologiya va
aholi 
genofondiga 
halokatli 
ta’sir 
o‘tkazadigan paxta yakkahokimligi 
yurtimizdagi vaziyatni jar yoqasiga 
olib kelib qo‘ygan edi. Buning 
oqibatida ulkan tabiiy, mineral-xomashyo, mehnat va inson salohiyatiga ega 
bo‘lishiga qaramay, respublikamiz sobiq SSSRda aholi turmush darajasi, ijtimoiy 
va gumanitar sohalar rivoji bo‘yicha oxirgi o‘rinlardan birida turar edi
2
. 
1991 yil sentyabridan buyon o‘tgan qisqa davr mobaynida iqtisodiy 
mustaqillikni qo‘lga kiritib, mamlakatimiz hududidagi barcha tabiiy, mineral 
xomashyo boyliklardan, butun iqtisodiy resurslar va quvvatlardan o‘z xalqimiz va 
uning kelajagi manfaatlari yo‘lida foydalanish imkoniyatiga ega bo‘ldik
3
.
Yangi energetika, mashinasozlik va boshqa sanoat tarmoqlarining vujudga 
kelishi, ko‘plab yirik inshootlar, korxonalar, zavod va fabrikalar qurilganligi, 
1
Қаранг: Каримов И.А. Ўзбекистон XXI асрга интилмоқда. Т.: «Ўзбекистон», 1999, 6-бет. 
2
Ўзбекистоннинг 16 йиллик мустақил тараққиёт йўли. Президент Ислом Каримовнинг Ўзбекистон 
Республикаси Олий Мажлиси, Вазирлар Маҳкамаси ва Президент Девонининг Ўзбекистон 
мустақиллигининг 16 йиллигига бағишланган қўшма мажлисидаги маърузаси // Халқ сўзи, 2007 йил 31 
август. 
3
Каримов И.А. Ўзбекистон XXI асрга интилмоқда. Т.: «Ўзбекистон», 1999, 8-бет.